De brandende velden Campi Flegrei

Tijdens een stedentrip Napels heeft de stad genoeg te bieden om je dagen mee te vullen. Wanneer je langer de tijd hebt en nieuwsgierig bent naar de omgeving buiten de stad, ga dan richting de Campi Flegrei, een gebied met vulkanische activiteit ten westen van de stad Napels, gelegen in de Golf van Pozzuoli. Onder dit gebied vallen verschillende gemeenten waaronder Napoli, Pozzuoli, Quarto, Giugliano in Campania, Bacoli en Monte di Procida.

campi flegrei napels pozzuoli vesuvius

Niet alleen geologisch maar ook historisch gezien is de Campi Flegrei bijzonder interessant. De Grieken streken in dit gebied neer om de eerste kolonie op het Italiaanse vasteland te stichten: Cuma. Vanuit Cuma trokken zij vervolgens verder om Neapolis (nieuwe stad) te stichtten, het huidige Napels. Door de aanwezigheid van de vele natuurlijke warmwaterbronnen die door vulkanische activiteit zijn ontstaan, was de Campi Flegrei in de Romeinse tijd een geliefd vakantieoord. De aanwezigheid van de Grieken en Romeinen heeft ervoor gezorgd dat de Campi Flegrei is gevuld met archeologische schatten die je als liefhebber zeker gezien wilt hebben.

Hoe je vanuit Napels het makkelijkst de Campi Flegrei bereikt en wat je hier kunt zien en doen, zet ik in dit artikel op een rij.

campi flegrei, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel, vakantie
De Campi Flegrei

Brandende velden

Campi Flegrei betekent ‘brandende velden, een verwijzing naar de vulkanische activiteit in dit gebied. De Campi Flegrei wordt gezien als een grote caldera (een vulkaan waarvan de top is ingezakt) en is gevuld met talloze kraters, vulkanische meren, plekken waar stoom uit de aarde komt en de geur van zwavel de lucht vult. De bekendste vulkaan is de Solfatara, omgeven door ruige landschappen, borrelend modder en Napolitaanse tuf. Voorheen was het mogelijk om de vulkaan te bezoeken, momenteel is deze voor het publiek gesloten en kun je er enkel van bovenaf een blik op werpen. Monte Nuovo (foto) ontstond na een uitbarsting tussen september en oktober 1538 en mag zich de jongste vulkaan van het gebied noemen.

Bezienswaardigheden

De aanwezigheid van de Grieken en de Romeinen heeft ervoor gezorgd dat er in het gebied tal van interessante overblijfselen te vinden zijn. Het Parco Archeologico dei Campi Flegrei omvat meerdere archeologische sites in dit gebied waar je met een combi-ticket verspreid over meerdere dagen een bezoek aan kunt brengen. Het kaartje Circuito flegreo heeft een geldigheid van drie dagen en je kunt hiermee vier sites bezoeken die onder het archeologische park vallen. Op de website van het park kun je zien welke plekken je met het kaartje kunt bezoeken en de bijbehorende tarieven.

Parco archeologico di Cuma

In het Parco Archeologico di Cuma zijn een aantal archeologische resten te bewonderen, maar de belangrijkste bezienswaardigheid is de grot van de Sibylle (in de klassieke oudheid waren de Sibylles maagdelijke prinsessen die geïnspireerd door een godheid de toekomst voorspelden). De grot vormt de plek waar Aeneas heen gaat om raad te vragen over zijn reis. De Sibylle van Cumae voorspelt een aantal gebeurtenissen die hem te wachten staan en geeft hem vervolgens instructies hoe hij toegang tot de onderwereld kan krijgen.

De ruimte die wordt aangeduid als de grot van de Sibylle, kun je voor een paar euro bezoeken. Het bestaat uit een lange, rechte gang van honderdeenendertig meter lang met aan het einde het heiligdom waar de Sibylle haar orakels zou hebben gegeven.

Museo archeologico dei Campi Flegrei

Het Castello di Baia werd in 1495 op een strategische locatie werd gebouwd. Hoogstwaarschijnlijk stond op deze plek voorheen de villa van Julius Caesar. Je kijkt uit over de Golf van Pozzuoli en de eilanden Ischia, Procida en Capri, wat voor een spectaculair uitzicht zorgt. Tegenwoordig is het kasteel het archeologisch museum van de Campi Flegrei waar je je kunt vergapen aan waardevolle archeologische vondsten uit te de omgeving.

Het museum bestaat uit verschillende secties waar diverse periodes van het gebied onder de aandacht worden gebracht. Van de tijd vóórdat de Grieken hier voet aan wal zetten om de eerste kolonie te op het vasteland te stichten tot marmeren sculpturen uit de Romeinse tijd waarbij je ook een indruk krijgt van de stad Pozzuoli in die periode. Het museum heeft ontelbare archeologische schatten waar het hart van een liefhebber ongetwijfeld een sprongetje van zal maken.

Parco archeologico delle terme di Baia

Het Parco archeologico delle terme di Baia zijn de overblijfselen van een thermencomplex dat in opdracht van de eerste Romeinse keizer werd aangelegd. Het is de bijzondere combinatie van heilzaam water in de baden en het magische panorama dat er voor heeft gezorgd dat de rijkste en bekendste personen uit de Romeinse tijd naar Baia kwamen.

Tegenwoordig is van het ooit imposante complex nog maar een gedeelte zichtbaar. Door bradyseïsme, waarbij delen van het aardoppervlak langzaam dalen of stijgen, is een groot deel van de gebouwen in zee verdwenen. Alleen de bouwwerken die op het heuvelachtige deel zijn opgetrokken geven een indruk van de rijkdom en pracht die er in deze baai aanwezig was. De belangrijkste bouwwerken van het park zijn de Tempel van Diana, de Tempel van Mercurius en de Tempel van Venus. De benaming van deze gebouwen doen anders vermoeden, maar het zijn in werkelijkheid het geen echte heiligdommen maar ronde thermenruimten voorzien van koepelplafonds.

Om een deel van de verzonken stad Baia te bekijken, kun je een duik- of snorkelexcursie boeken. Wanneer je liever droog blijft, kun je aan boord stappen van een boot met een glazen bodem. Tijdens de boottocht glijden de indrukwekkende overblijfselen onder je voeten door. Je vindt meer informatie over Baia op de website van het Parco Sommerso Baia.

Anfiteatro Flavio

Midden in de havenstad Pozzuoli vind je het Anfiteatro Flavio, het Flavisch amfitheater. Het theater werd in de eerste eeuw na Christus gebouwd en is het op twee na grootste amfitheater van Italië, na het Colosseum in Rome en het amfitheater van Capua. Het bouwwerk werd ontworpen door dezelfde architecten die het Colosseum ontwierpen, dat kort daarvoor in gebruik was genomen.

De arena van het Anfiteatro Flavio vormde het toneel waarop christenen voor de wilde beesten werden gegooid en vochten voor hun leven. Ook de latere beschermheilige van Napels, San Gennaro, werd op deze plek voor de leeuwen geworden. Het gevecht kreeg echter een wonderlijke wending. In plaats van zich op hun slachtoffer te werpen en deze aan stukken te scheuren, knielden de beesten voor de voeten van de veroordeelde. Dit wonder betekende niet dat het leven van bisschop Gennaro was gered. Hij werd uiteindelijk bij de Solfatara onthoofd.

Het theater heeft door de eeuwen heen heel wat te verduren gehad, van vulkaanuitbarstingen tot plunderingen waarbij kostbare materialen werden meegenomen. Delen van het gebouw zijn verloren gegaan maar door opgravingen is er toch heel wat aan het licht gekomen waardoor men een goed beeld kan schetsen van de oorspronkelijke omvang en uiterlijk van het theater. Tijdens een bezoek krijg je een goede indruk van dit historische bouwwerk en kun je bijzondere details waarnemen die stille getuigen vormen van de taferelen die zich hier hebben afgespeeld.

Tempio di Serapide

De Tempio di Serapide ligt eveneens midden in Pozzuoli en vormt een van de belangrijkste archeologische vondsten van stad. Deze overblijfselen worden ten onrechte een tempel genoemd, het was namelijk een Macellum, een Romeinse marktplaats. Toen onderzoekers tijdens opgravingen een beeld van de Egyptische god Serapis vonden, trok men de conclusie dat het een tempel was, gewijd aan deze god. Later werd vastgesteld dat de ruimte diende voor de openbare markt waar met name vis werd verkocht. Het marktplein werd tussen de eerste en tweede eeuw na Christus gebouwd. De overblijfselen die vandaag de dag nog zichtbaar zien, geven een goed beeld van het bradyseïsme waar dit gebied mee te maken heeft. De resten hebben lange tijd onder water gestaan. Dit gegeven wordt bevestigd door de de zuilen die zijn bezaaid met kleine gaatjes die hier door weekdieren in zijn gegraven.

pozzuoli marktplaats

Rione Terra

Rione Terra is het gedeelte van Pozzuoli dat in de tweede eeuw voor Christus als eerste werd bewoond. In 1970 moesten de ruim zesduizend inwoners Rione Terra verlaten in verband met instortingsgevaar en de voortdurende stijging van het aardoppervlak (bradyseïsme) als gevolg van de vulkanische activiteit. Het gebied was ruim vijftig jaar onbewoond maar na verschillende restauratiewerkzaamheden is het tegenwoordig weer toegankelijk voor het publiek. Onder begeleiding van een gids kun je voor een paar euro een boeiende reis door de geschiedenis maken.

Piscina Mirabilis

In Bacoli breng je een bezoek aan een volledig uit tufsteen gegraven watertank, Piscina Mirabilis. Het is de grootste cisterna (watertank) ooit die door de Romeinen werd gebouwd en heeft als bijnaam La Cattedrale dell’acqua, de waterkathedraal. Deze watertank was bedoeld om bemanningsleden van aanmerende schepen in de nabijgelegen haven van Miseno van water te kunnen voorzien. Het waterbekken was vijftien meter hoog, zeventig meter lang, vijfentwintig meter breed en had een capaciteit om twaalfduizend kubieke meter water op te vangen. Het plafond wordt ondersteund door achtenveertig kruisvormige pilaren, gerangschikt in vier rijen van twaalf. De watertank werd gevuld met water dat afkomstig uit Serino (provincie Avellino). Met behulp van een aquaduct maakte het water een reis van ruim honderd kilometer en kwam via Napels in de watertank in de Campi Flegrei terecht.

Piscina Mirabilis is geopend voor publiek en te bezoeken met of zonder gids. Het is verplicht om vooraf te reserveren.

Kratermeren

De Campi Flegrei heeft verschillende kratermeren. Niet ver van Cuma ligt het Lago d’Averno, een meer dat in een uitgebrande krater ligt. De naam Avernus is afgeleid van een Grieks woord dat ‘zonder vogels’ betekent. Er werd namelijk verteld dat door gassen die afkomstig waren uit het meer, vogels die erover heen vlogen dood neer vielen. Daarnaast namen zowel de Grieken als later de Romeinen aan dat dit meer de ingang naar het hiernamaals was. Dit is dan ook de plek waar Aeneas begint aan zijn afdaling naar de onderwereld, op zoek naar zijn overleden vader Anchises.

Andere meren in het gebied zijn het Lago di Lucrino, Lago Miseno en het Lago del Fusaro met het beeldige La Casina Vanvitelliana, het jachthuis van de Bourbons.

Leuk om te doen

  • Een wandeltour met gids langs een aantal interessante bezienswaardigheden.
  • Fietsen is de ideale manier om de omgeving beter te leren kennen.
  • Een bezoek brengen aan il Giardino dell’Orco, gelegen aan het Lago d’Averno.

Bereikbaarheid

Vanuit het centrum van Napels kun je de Campi Flegrei op verschillende manieren bereiken. Je kunt de Cumana nemen, een treinverbinding die het centrum van Napels met de Campi Flegrei verbindt. De trein vertrekt vanaf het station Montesanto en stopt in verschillende plaatsen aan de kust. De eindhalte van de Cumana is Torregaveta.

De Circumflegrea vertrekt eveneens vanaf station Montesanto in Napels. De route die de Circumflegrea aflegt is langer dan die van de Cumana omdat deze lijn de plaatsen in het binnenland van de Campi Flegrei verbindt. De route heeft vijftien haltes met als laatste stop Torregaveta.

Een andere optie is om gebruik te maken van metrolijn 2 van Trenitalia. Deze trein maakt stops op verschillende plekken in het centrum en heeft als eindpunt Pozzuoli.

Booking.com