Wanneer het over Napels gaat, kom je al vrij snel op het kenmerkende icoon dat het landschap in de wijde omgeving domineert: de Vesuvius. Deze vulkaan, aan de rand van Napels, is wereldberoemd door de uitbarsting in 79 na Christus waarbij steden als Pompeii en Herculaneum (Ercolano) werden verwoest. Hoewel de Vesuvius nog steeds een stil gevaar vormt, staat een bezoek aan de krater bij veel toeristen hoog op hun lijstje.

Wat deze vulkaan precies voor Napels betekent en hoe je deze het beste kunt bezoeken, breng ik voor jou in beeld.

De Vesuvius

De Vesuvius ligt ten zuidoosten van Napels in het Parco Nazionale del Vesuvio, dat sinds 1995 een beschermd natuurgebied is. Met een hoogte van 1281 meter vormt de Vesuvius het actieve deel van een vulkanisch complex dat zich bevindt binnen de caldera van een oudere vulkaan: de Monte Somma. De beruchte uitbarsting van 79 na Christus had niet alleen verwoestende gevolgen voor steden als Pompeii en Herculaneum, maar veranderde ook het landschap. Door de instorting van het dak van de magmakamer ontstond een nieuwe krater, waarmee de huidige kegelvormige top van de Vesuvius werd gevormd binnen de kraterwand van de Monte Somma.

Dankzij zijn indrukwekkende geschiedenis en talloze uitbarstingen is de Vesuvius een van de meest fascinerende vulkanen ter wereld. Het was bovendien de eerste vulkaan die systematisch werd onderzocht. De laatste uitbarsting vond plaats in 1944, sindsdien is het stil gebleven. Toch wordt de Vesuvius nog altijd beschouwd als een actieve vulkaan, al bevindt hij zich momenteel in een rustfase.

Dat er nog altijd een reëel gevaar bestaat, blijkt uit het feit dat er een voortdurend geactualiseerd noodplan klaarligt. Het risico hangt vooral samen met de enorme bevolkingsdichtheid: rond de Vesuvius wonen meer dan drie miljoen mensen, waarmee dit het dichtstbevolkte vulkanische gebied ter wereld is. De vulkaan wordt dan ook nauwlettend in de gaten gehouden en de autoriteiten doen hun best om het aantal inwoners in de risicogebieden te beperken.

Kinderen van de Vesuvius

Veel toeristen vinden de Vesuvius een angstaanjagende aanwezigheid en begrijpen niet goed waarom mensen ervoor kiezen hun leven op te bouwen zo dicht bij een actieve vulkaan. Wat vaak nog meer verwondering oproept, is dat er in het dagelijks leven van de inwoners weinig merkbaar is van die dreiging. In de stad lijkt angst ver te zoeken. Voor Napolitanen is de Vesuvius juist van grote betekenis. Ze spreken vol trots over zichzelf als i figli del Vesuvio, de kinderen van de Vesuvius.

Symbool

De band tussen Napels en de Vesuvius is onmiskenbaar. De vulkaan wordt gezien als een symbool van de stad en hoort, net als iconen als Totò, Eduardo De Filippo en Massimo Troisi, bij de Napolitaanse identiteit. Voor velen is de Vesuvius ook een bron van inspiratie. Hij duikt op in liedjes en gedichten, siert schilderijen en is terug te vinden op talloze souvenirs die je overal in de stad tegenkomt.

De inwoners van Napels zijn zich zeker bewust van het gevaar dat de Vesuvius met zich meebrengt, maar denken daar liever niet te veel over na. Vraag je iemand uit de omgeving naar de vulkaan, dan krijg je vaak een liefdevol en bijna poëtisch antwoord. Voor velen staat de Vesuvius symbool voor thuis, een vertrouwd beeld waar ze zich diep mee verbonden voelen. Alleen al het zien van zijn vormen roept gevoelens van weemoed op. Wanneer de vulkaan niet aan de horizon te zien is, voelen ze dat als een gemis en een teken dat ze ver van hun geliefde stad zijn.

Vruchtbare grond

Ook in de dorpen aan de voet van de Vesuvius zien veel bewoners de vulkaan liever als iets positiefs. Hij is niet alleen een krachtig symbool voor de regio, maar ook van praktisch belang. De grond rondom de vulkaan is uitzonderlijk vruchtbaar en levert producten van hoge en vaak unieke kwaliteit op. Zo groeien de druiven voor de bekende Lacryma Christi-wijn op de hellingen van de Vesuvius. Een ander bijzonder streekproduct is de pomodorino del piennolo del Vesuvio, een tomatensoort die uitsluitend op deze hellingen wordt geteeld en sinds 2009 het beschermde DOP-keurmerk draagt.

Dankzij de vulkaan groeit er in het gebied een overvloed aan groenten en fruit, waarmee vele mensen worden gevoed. Dat is een mooie reden om vooral dankbaar te zijn en even te vergeten dat dezelfde vulkaan ook alles kan verwoesten.

Vesuvius bezoeken

Een stedentrip naar Napels wordt vaak gecombineerd met een bezoek aan Ercolano of Pompeii. Beide steden zijn gemakkelijk bereikbaar met de Circumvesuviana, die vertrekt vanaf Piazza Garibaldi onder het centraal station. De opgravingen geven een indrukwekkend beeld van de verwoestende kracht van de uitbarsting van de Vesuvius. Vanuit zowel Pompeii als Ercolano is de karakteristieke contour van de vulkaan altijd zichtbaar op de achtergrond, wat ongetwijfeld je nieuwsgierigheid prikkelt. Die constante aanwezigheid zorgt voor een bijzondere aantrekkingskracht en maakt dat je, ondanks het gevaar, graag zelf wilt zien hoe het hier vroeger was.

Bij zowel Pompeii als Ercolano vertrekken er bussen vlakbij de opgravingen die je naar de ingang van het park brengen. De Vesuvius is ook met de auto goed te bereiken. Voor de bijbehorende parkeerplaats betaal je €7,- en het is verstandig om vooraf online een plek te reserveren via Parcheggio Vesuvio. Vanaf de parkeerplaats vertrekt een shuttlebus naar het loket, waarvoor je een paar euro per persoon betaalt. Omdat het pad van de parkeerplaats naar de ingang bergopwaarts loopt, is het aan te raden om gebruik te maken van de shuttle.

Let op: tickets zijn alleen online te koop, er is geen kaartverkoop meer bij een loket. Zorg dat je van tevoren een toegangsbewijs koopt, bijvoorbeeld via Viva ticket, zodat je daarna de route kunt volgen naar de krater die uitkomt bij de Gran Cono.

Foto: Mark van Dijk

De route naar de top is ongeveer vier kilometer lang, heen en terug, en geschikt voor jong en oud. Tijdens de wandeling geniet je van prachtige panorama’s en vanaf de krater heb je een schitterend uitzicht over de Golf van Napels.

Foto: Frank Damiano

Een bezoek aan de Vesuvius is zonder twijfel een onvergetelijke ervaring die je een compleet beeld geeft van de situatie. Misschien helpt het je ook om beter te begrijpen waarom Napolitanen zich zo verbonden voelen met de vulkaan en met trots zichzelf ‘kinderen van de Vesuvius’ noemen.

Activiteiten rondom de Vesuvius

Naast een bezoek aan de krater zijn er andere activiteiten die je rondom de Vesuvius kunt doen. Je kunt onder andere een bezoek brengen aan een wijnboerderij voor een wijnproeverij aan de voet van de vulkaan. Ben je liever sportief bezig, hijs jezelf dan in het zadel voor een paardrijtocht op de flanken van de Vesuvius.