Tramonti is de plek waar je moet zijn wanneer je droomt van kleine authentieke dorpjes waar het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan en je een puur stukje Amalfikust wilt ervaren. Deze groene gemeente wordt gevormd door dertien kleine dorpjes en ligt direct achter de badplaats Maiori. Ingeklemd tussen de bosrijke bergflanken van de Monte Lattari, draagt deze gemeente met recht de bijnaam ‘De Groene long van de Amalfikust’. Voorzien van een rijke geschiedenis, eeuwenoude tradities en vele wandelroutes, kun je in Tramonti een bijzonder stukje Campania ervaren dat door velen nog onontdekt is. Graag neem ik je mee naar dit schitterende stukje land tussen de groene bergen van de wereldberoemde Amalfikust.
Geschiedenis
Hoewel de geschiedenis van Tramonti niet helemaal zeker is, weten historici te vertellen dat de eerste inwoners van dit gebied vluchtelingen waren uit het Picentini gebergte. Noodgedwongen zochten zij onderdak in de nabijgelegen dorpen op Monte Albino, waar zij zich samenvoegden met andere volkeren. Uiteindelijk werd er tussen de 4de en 5de eeuw voor Christus aan de westkant van deze berg het eerste dorp van Tramonti gesticht: Cesarano. Deze naam heeft het dorp te danken aan een zekere Cesare, de eerste inwoner van dit plaatsje. Vanwege zijn positie had dit dorp lange tijd een belangrijke verdedigingsrol tijdens oorlogen die gevoerd werden tegen machthebbers uit Napels.
De bevolking groeide geleidelijk en werden er steeds meer dorpen gesticht, waarvan de meeste vernoemd naar de eerste inwoner van het desbetreffende dorp.
Republiek Amalfi
Tramonti kan niet los worden gezien van Amalfi. Deze gemeente heeft namelijk een belangrijke rol gespeeld in de opkomst van de Republiek Amalfi, de eerste maritieme republiek van Italië. De inwoners van de verschillende dorpen verenigde zich met de kustbevolking om Amalfi te verdedigen tijdens verschillende aanvallen, totdat deze kustplaats zich op 1 december 839 uiteindelijk wist te bevrijden uit handen van de Hertog van Napels. Dit betekende het begin van een periode die maar liefst drie eeuwen zou duren waarin Amalfi zich ontwikkelde tot een grote maritieme macht. Ook Tramonti wist te profiteren van deze gloriejaren en ontwikkelde zich gedurende deze periode nog verder. Deze ontwikkeling is terug te zien in de vele religieuze bouwwerken en historische monumenten die hier nog steeds te bewonderen zijn en verklaart bovendien de aanwezigheid van vele adellijke families en belangrijke figuren.
Het was gedurende deze periode dat het kasteel van Montalto werd gebouwd, gelegen ten noorden van de badplaats Maiori. In 1127 was dit kasteel het toneel van een bittere strijd tussen de Amalfitanen en Noormannen. Waar de Tramontani er in eerste instantie in slaagden om een eerste belegering af te weren, liep een tweede aanval minder goed af. Voor Amalfi brak er een donkere periode aan en ook de grootsheid van Tramonti nam hierdoor geleidelijk af. In de jaren die volgden, werd Tramonti ingenomen door verschillende machthebbers en werden er op deze plek diverse oorlogen uitgevochten.
Pizza uit Tramonti
Door de lange geschiedenis zijn er vele tradities ontstaan die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaan en doen herinneren aan dit rijke verleden. De bereiding van de pizza is er hier een van en stamt uit de periode van de Maritieme Republiek van Amalfi. De houtovens in deze groene gemeente draaiden op volle toeren voor het bakken van pane biscottato. Dit brood werd twee keer gebakken en was dus ideaal voor de lange tochten op zee, waar het brood met wat zeewater weer zacht werd gemaakt. Wanneer de oven op de juiste temperatuur gebracht moest worden, bakte men eerst een brood van roggemeel dat op smaak werd gebracht met verschillende kruiden en reuzel. Dit brood groeide uiteindelijk uit tot de pizza zoals we die vandaag de dag kennen.
Dat de bereiding van pizza hier een serieuze zaak is, blijkt wel uit het feit dat Tramonti in 2010 als eerste Italiaanse gemeente de De.Co. (denominazione comunale, een gemeentelijke erkenning die de kwaliteit waarborgt) kreeg toegekend. Het is dus niet vreemd dat er wereldwijd ruim drieduizend pizzeria’s zijn waar de pizzabakkers of eigenaren oorspronkelijk uit Tramonti komen en op deze manier een belangrijke en eeuwenoude traditie in stand weten te houden.
Citroenen
Een andere herinnering aan de gloriejaren van de Republiek Amalfi, is de aanwezigheid van de citroenen in dit gebied. Jaarlijks vindt er in het dorpje Pucara het Festival del Limone plaats, een evenement dat volledig in het teken staat van het goud van de Amalfikust. Daarnaast herinneren de vele oude wandelpaden aan de tijd dat vrouwen, voorzien van manden met kilo’s citroenen op hun hoofd, dagelijks meerdere malen de berg op een neer wandelden voor het transport van de sfusato amalfitano.
Uiteraard kun je hier ook terecht voor de befaamde limoncello likeur. De productie van deze gele vloeistof gebeurt hier nog steeds volgens een authentiek recept waarbij deze wereldberoemde citroenen worden verwerkt tot een smakelijke limoncello van hoge kwaliteit.
Concerto likeur
Niet alleen wordt er in dit gebied limoncello geproduceerd, ook de bruine Concerto likeur vindt hier zijn oorsprong. Het is een van de oudste likeuren van Tramonti en werd oorspronkelijk bereid door de monniken van het Convento di San Francesco in Pucara. De naam Concerto verwijst naar de harmonie van de ingrediënten die nodig zijn om dit drankje te bereiden. Hier zijn maar liefst vijftien verschillende soorten kruiden voor nodig die veertig dagen worden geweekt in alcohol. Na deze veertig dagen wordt er nog een groot aantal ingrediënten toegevoegd om uiteindelijk de harmonieuze smaak van deze traditionele likeur te verkrijgen.
Hoewel het wetenschappelijk niet bewezen is, geloven de inwoners van Tramonti er heilig in dat het drankje ook een helende werking heeft. Hoofdpijn maar ook andere soorten kwalen kunnen worden opgelost door simpelweg een glaasje Concerto te nuttigen.
Kastanjebomen
In het groene Tramonti is er aan natuur geen gebrek. Het Lattari gebergte is al eeuwenlang geliefd vanwege de kastanjes en vind je deze in Tramonti dan ook in overvloed. Heerlijk om geroosterd op te smullen, maar worden ze onder andere ook gebruikt om kastanjehoning van te maken. Met een bittere smaak wordt dit goedje vooral gewaardeerd door mensen die niet erg van suiker houden.
Costa d’Amalfi wijn
Deze groene gemeente is ook een uitstekend gebied voor de productie van de Costa d’Amalfi wijn. Het is de benaming van een groot aantal rode, witte en rosé wijnen die in het kustgebied worden gemaakt door verschillende druifsoorten met elkaar te combineren. Zo is de witte wijn van Costa d’Amalfi vaak een combinatie van de druivensoorten Falanghina en Biancolella en de rode van Aglianico en Piedirosso druiven.
De Costa d’Amalfi wijnen zijn frisse, fruitige wijnen die je tijdens een bezoek aan een van de wijnhuizen in dit gebied kunt proeven en meer te weten kunt komen over het productieproces.
Wandelroutes
Wandelliefhebbers kunnen in Tramonti hun hart ophalen. Onder andere door de inzet van de organisatie Tramonti Amalfi Coast Trekking, bestaande uit jongeren afkomstig uit deze gemeente, zijn er in dit berggebied tal van wandelroutes te vinden die goed onderhouden worden en voorzien zijn van wegbewijzering, te herkennen aan de rood-witte strepen. Waar voorheen veel oude handelsroutes vergeten waren en daardoor overgroeid raakten, wisten deze lokale jongeren hier verandering in te brengen. Met het doel om Tramonti een referentiepunt te maken voor wandelliefhebbers, steken zij dagelijks de handen uit de mouwen om de paden begaanbaar te maken.
De jonge Matteo Giordano – gids en tevens oprichter van de organisatie Tramonti Amalfi Coast Trekking – blies een historische route nieuw leven in door deze onderdeel te maken van een nieuwe excursie waarbij natuur en geschiedenis met elkaar worden gecombineerd. Omgedoopt tot il sentiero delle Formichelle, word je op deze route door de groene valleien van Tramonti geleid waarbij je oude dorpen en kerken passeert om uiteindelijk uit te komen bij de citroenterrassen aan de kust.
In het verleden werd dit pad gebruikt door vrouwen, afkomstig uit deze berggemeente, voor het transport van de citroenen. Zij staan bekend als de ‘Formichelle’, mieren, omdat zij als hardwerkende mieren de bergpaden in het kustgebied dagelijks meerdere malen op en neer wandelden. Il sentiero delle Formichelle is dan ook een eerbetoon aan deze krachtige vrouwen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van dit kustgebied.
Deze wandeling is slechts een van de vele routes die er in Tramonti bestaan. Een van de bekendste is het pad van de dertien kerken – il Sentiero delle 13 chiese – waarbij je de dertien frazioni ontdekt waar deze berggemeente uit bestaat. Een andere populaire route is die naar Monte Finestra, perfect voor liefhebbers van spectaculaire panorama’s.
Authentiek stukje Amalfikust
Geschiedenis, cultuur, gastronomie en sportieve activiteiten zijn zaken die je allemaal in het prachtige Tramonti kunt vinden. Het is dé plek waar je een puur en authentiek stukje Amalfikust kunt ervaren en volledig tot rust kunt komen, omringd door de schitterende natuur. Wanneer je Tramonti bezoekt, kan het niet anders dan dat ook jij een beetje verliefd zult worden op dit bijzondere plekje, verstopt tussen de bergen van een wereldberoemd gebied.
Reisgids Amalfikust
De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust (2021). Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.
Meer tips voor de Amalfikust vind je in onderstaande artikelen Het goud van de Amalfikust De Lemon Tour in Amalfi De mooiste stranden van de Amalfikust 8 dingen die je écht moet doen langs de Amalfikust De onbekende schat van Positano 5 dingen die moet weten voor een autorit langs de Amalfikust Reizen langs de Amalfikust met Costierasita De mooiste wandelingen langs de Amalfikust De toren van Paolo Sandulli in Praiano
