Dat Napels een stad is van de vele heiligen, is over het algemeen bekend. Met tweeënvijftig beschermheiligen spant Napels dan ook de kroon en is er geen andere Italiaanse stad met deze hoeveelheid aan santi patroni. In de talrijke steegjes van de stad kom je om de haverklap wel een altaartje tegen waar een van deze heiligen wordt geëerd. Hoewel het barst van de Maria altaartjes en beeltenissen van Padre Pio, is er ook nog een ander figuur die misschien eerder de status van een god kan worden toegekend. Ik heb het over niemand minder dan voetballegende Maradona.
Graag laat ik jou dan ook een kijkje nemen in de Maradona-cultuur en de verafgoding van deze voetbalheld waar tot op de dag van vandaag nog steeds sprake van is.
De rol van Maradona
Het is inmiddels meer dan dertig jaar geleden dat de kleine Argentijn afscheid nam van de voetbalclub Napoli en de Napolitanen met een groot verdriet achterliet. Toch is vrijwel niemand in Napels Maradona vergeten en krijg je zo nu en dan de indruk dat het nog niet zo gek lang geleden was dat hij zich in het tenue van Napoli hees. Zijn beeltenis is veelvuldig terug te vinden in het straatbeeld, kun je nog steeds voetbalshirtjes vinden met zijn naam en rugnummer en hoef je enkel zijn naam maar te laten vallen wanneer je een gesprek met een Napolitaan aan wilt knopen. Het moge duidelijk zijn dat Maradona nog steeds een grote rol speelt in het leven van de gemiddelde Napolitaan.
Dat Maradona belangrijk was voor Napolitanen en mensen uit de directe omgeving, werd mij op jonge leeftijd al duidelijk. In de slaapkamer van mijn ouders prijkte een keramiek beeldje van de voetballer samen met il ciuccio, het symbool van de voetbalclub. Diverse waarschuwingen en boze blikken van mijn vader mochten echter niet baten en lagen Maradona en il ciuccio op een zekere dag in duizend stukjes op de slaapkamervloer.
Lange tijd begreep ik niet wat er zo bijzonder was aan dat kleine mannetje dat, terwijl zijn volle bos haar in de wind wapperde, de bal vele malen hoog wist te houden. Pas toen ik me er oprecht in ging verdiepen, op zoek ging naar verhalen, de steegjes van de kleurrijke Quartieri Spagnoli indook om antwoorden te vinden, zijn naam liet vallen in gesprekken met mensen afkomstig uit de regio, begon ik steeds beter in te zien dat het hier niet enkel om een potje voetbal ging. De band tussen Maradona en Napels is er een die veel dieper gaat dan enkel zijn prestaties op het veld.
Komst van Maradona in Napels
De voetbalclub uit Napels vond zijn officiële oorsprong in 1926 onder de naam Associazione Calcio Napoli. In 1964 onderging de club een transformatie en werd de naam gewijzigd in Società Sportiva Napoli zoals we het nu kennen. In de eerste decennia van zijn bestaan speelde de club voornamelijk in de lagere divisies van het Italiaanse voetbal, met af en toe degradaties en promoties.
Toen het nieuws in 1984 bekend werd dat de club erin was geslaagd Maradona aan te trekken, was de opwinding onder de voetbalsupporters ongeëvenaard. De straten van de stad bruisten van levendigheid, alsof het kampioenschap al een feit was. Maradona werd bij zijn aankomst in Napels als een ware held onthaald en werd gezien als de belichaming van verlossing. De Napolitanen geloofden vastberaden dat deze man hun levenslange droom kon verwezenlijken, namelijk dat SSC Napoli als eerste Zuid-Italiaanse club de scudetto zou winnen.
Tijdens de officiële presentatie in het toenmalige San Paolo stadion op 5 juli 1984 werden zijn woorden een symbool van hoop voor hen die weinig perspectief hadden. Diego verklaarde: “Ik wil het symbool worden voor de arme jongens van Napels, want zij zijn zoals ik was in Buenos Aires.“
Met deze woorden wist hij veel sympathie te winnen en werd hij mogelijk nog geliefder bij het volk. Hij maakte het voor de Napolitanen makkelijk om zich met hem te identificeren vanwege zijn controversiële aard, vergelijkbaar met die van straatschoffies. Hij groeide zelf op in een niet al te beste buurt in Buenos Aires, maar bleef altijd trouw aan zijn eigen achtergrond en cultuur.
Maatschappelijk belang
Maradona speelde zeven seizoenen voor Napoli en behaalde in die tijd twee keer de landstitel (1986-1987 en 1989-1990), won de Coppa Italia in 1987 en de UEFA Cup in 1989. Zijn populariteit onder de Napolitanen groeide razendsnel en hij werd op handen gedragen. Zelfs jaren na zijn vertrek bij de club werd hij nog steeds beschouwd als een unieke figuur, wat blijkt uit het feit dat Napoli in 2000 besloot om zijn rugnummer 10 nooit meer toe te kennen.
Maradona heeft niet alleen op het veld voor overwinningen gezorgd, maar hij heeft ook Napels wereldwijd positief op de kaart gezet. Zijn komst en successen hebben bijgedragen aan een blijvende associatie van de stad met deze legendarische voetballer. Deze impact heeft bijgedragen aan een grotere trots onder de Napolitanen voor hun stad, afkomst, cultuur, tradities en gebruiken.
De eerste scudetto voor een Zuid-Italiaanse voetbalclub in de geschiedenis markeerde een keerpunt, waarbij Maradona een sleutelrol speelde in het doorbreken van negatieve stereotypen en sociale uitdagingen waarmee Napels vaak te maken had. Zijn succes en populariteit hadden een diepgaande invloed op de stad, waar hij symbool stond voor hoop en trots. De Napolitanen raakten geïnspireerd door zijn prestaties op het veld en zijn betrokkenheid bij hun gemeenschap.
Zijn aanwezigheid versterkte een gevoel van zelfrespect en waardigheid onder de inwoners van Napels. Zijn invloed droeg bij aan een verandering in de perceptie van de stad, zowel nationaal als internationaal. Napels kreeg meer erkenning en zag haar eigenwaarde groeien, mede dankzij de legendarische voetballer die de stad op de wereldkaart zette.
Kostbare erfenis
Na vele triomfen en successen werd zijn voetballoopbaan bij Napoli abrupt beëindigd toen hij positief testte bij een drugscontrole. Tijdens een persconferentie erkende hij zijn fout en beloofde hij om in de toekomst meer van zichzelf te houden en beter na te denken over zijn keuzes.
In Napels besefte men dat het tijd was om afscheid te nemen van hun verlosser. De Napolitanen toonden hun loyaliteit door hun held niet in de steek te laten. Ze waardeerden juist zijn eerlijkheid en menselijkheid. Bovendien werd deze misstap niet gezien als een tegenwicht voor alle waardevolle bijdragen die hij aan de stad had geleverd.
Net zoals in het verleden zullen de Napolitanen hun voetbalicoon nooit afvallen. In Napels zal je dan ook geen negatieve woorden horen over Maradona, zelfs niet als hij weer eens in opspraak kwam. Voor de Napolitanen blijft Maradona de persoon die Napels heeft verrijkt, en ze zullen hem hier eeuwig dankbaar voor zijn.
Voor Napolitanen staat het buiten kijf: Maradona is en blijft de grootste voetballer aller tijden. Zijn impact reikt verder dan degenen die zijn triomfen op het veld hebben gezien en zijn overwinningen hebben gevierd in de straten van de stad. Zelfs de jongere generatie heeft begrepen welke betekenis de Argentijnse voetballer heeft gehad voor hun stad. Als een kostbare erfenis worden de verhalen van generatie op generatie doorgegeven, zodat de naam van de man die Napels hoop bracht, nooit vergeten zal worden.
In gesprek met locals
Wanneer je de kans hebt, ga dan met een local het gesprek aan over Maradona. Zelf bezocht ik verschillende plekken in de stad met als doel het over deze beroemde voetballer te hebben. Hoewel er veel locaties zijn waar je de Maradona-gekte kunt ervaren, vond ik met name in de straten van de Quartieri Spagnoli de verhalen en antwoorden waar ik naar zocht. Zodra je zijn naam laat vallen, valt alles stil, worden activiteiten opzij gezet en lijkt de tijd even stil te staan. Mensen pakken er een stoel bij, steken een sigaret op en de verhalen blijven komen. Het is namelijk altijd de juiste tijd om over deze legendarische voetballer te praten en de locals vertellen graag waarom hij zo belangrijk is voor deze Zuid-Italiaanse stad.
Opvallend is dat de meeste verhalen niet zozeer gaan over zijn voetbalprestaties, hoewel deze uiteraard een rol spelen in de Maradona- cultuur. De antwoorden van locals op de vraag waarom deze man nog steeds zo belangrijk is voor de stad, benadrukken voornamelijk zijn persoonlijkheid. Zijn eigenzinnigheid, zijn neiging om tegen de stroom in te gaan, en zijn vermogen om zich te identificeren met de mensen uit de volksbuurten spelen hierbij een cruciale rol.
Local Fabio weet het mooi te verwoorden. Fabio: ‘Maradona is voor Napolitanen groter dan Maradona zelf. Napels heeft van deze man een mythe gemaakt en hem boven alles en iedereen gesteld. Mensen hebben het nodig om in iets te geloven, hun hoop toe te vertrouwen aan een hogere entiteit, iets dat buiten de menselijke controle ligt. Zo worden religies geboren. De band tussen Napels en Maradona, zou dan ook beschouwd kunnen worden als een soort religie.’
Het schandaal rondom zijn cocaïnegebruik komt af en toe ter sprake, maar vooral om te benadrukken hoe menselijk hij was. Alessandro, opgegroeid in de Quartieri Spagnoli, mengt zich in het gesprek en merkt op: “De druk was enorm, de verwachtingen hooggespannen, alle ogen waren op hem gericht en men verwachtte alleen maar topprestaties van hem. Het is begrijpelijk dat iemand uit een arme wijk moeite had met die immense druk. Tegenwoordig zijn voetballers veel beter voorbereid op de sterrenstatus die ze kunnen bereiken. Maradona wist destijds niet wat hem te wachten stond.”
Onverwoestbare liefdesband
Het is overduidelijk dat Napels en Maradona diep met elkaar verbonden zijn en dat deze liefdesband nog lang niet verbroken is. Napolitanen hebben de voetballer in hun hart gesloten vanwege wie hij is: puur, opstandig en eerlijk. Zijn bijdrage aan de successen van de voetbalclub maakt hem de onbetwiste legende van Napels. Deze aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Napels ís Maradona, en zonder Maradona zou Napels niet zijn wat het vandaag de dag is.
Eerbetoon
Terwijl je door de straten van Napels wandelt, kom je kleine altaartjes tegen, foto’s van overledenen, beelden van heiligen en natuurlijk ook van Maradona. Hij wordt er aanbeden, beschouwd als een heilige of zelfs als een god. Maradona heeft Napels symbolisch bevrijd van het rijke noorden dat hen lange tijd onderdrukte. Hij bracht hoop terug, liet mensen intens genieten van zijn spel en de overwinningen die hij behaalde. Iemand die zoveel heeft betekend voor een volk, zoveel vreugde heeft gebracht, verdient het om op elke mogelijke manier geëerd te worden. Dat vinden de Napolitanen tenminste, en dat is overduidelijk. Naast souvenirwinkels vol met producten met zijn beeltenis, zijn er nog andere plekken in Napels die een must zijn voor Maradona-liefhebbers. Een van de meest bijzondere plekken is misschiel wel Bar Nilo in het historisch centrum waar je een altaar met een haar van de voetballer kunt bewonderen.
Overlijden
Op 25 november 2020 overleed Diego Maradona op zestigjarige leeftijd aan een hartaanval. Dit droevige nieuws trof Napels diep en al snel waren de straten gevuld met rouwende Napolitanen. Ondanks dat Napels en omstreken op dat moment als rode zone golden vanwege de pandemie, en mensen alleen naar buiten mochten voor essentiële zaken, weerhield dit hen er niet van om samen te komen om hun held en verlosser te herdenken. Het pleintje in de Quartieri Spagnoli, waar een enorme afbeelding van de voetballer op de gevel prijkt, veranderde snel na zijn dood in een bedevaartsoord en kreeg de naam Largo Maradona. Hier is zelfs een altaar te vinden ter ere van de voetballer.
Napels met een Nederlandse local
Napels is een stad vol contrasten: rauw en chaotisch, maar ook uniek, authentiek en boordevol karakter. Soms moet je even door de drukte heen kijken om haar ware schoonheid te ontdekken. Met de tips die je op deze website vindt, kun je de stad prima op eigen houtje verkennen. Maar wil je nét dat beetje extra, dan is een tour met een Nederlandstalige gids een aanrader. Bekijk de mogelijkheden voor een tour door Napels op deze pagina en boek direct je plekje!
Reisgids Napels
In de digitale reisgids Jouw Local in Napels ontdek je de stad als een echte insider. Met mijn persoonlijke tips, uitgestippelde wandelroutes en bijzondere verhalen leer je Napels écht kennen. Of je nu wilt genieten van een ontspannen stedentrip of een avontuurlijk weekend, deze gids biedt je alles wat je nodig hebt. Van heerlijke eettips tot unieke verhalen en praktische informatie, je zult Napels beleven als nooit tevoren.
Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen!
- Hoe gevaarlijk is Napels?
- Waar slapen in Napels: de beste hotels, B&B’s en vakantiehuizen
- Pizza in Napels: 10 heerlijke adressen
- De 6 leukste wijken van Napels
- Musea in Napels die je niet mag missen
- Gratis bezienswaardigheden in Napels
- 3 dagen Napels: tips voor een lang weekend
- Het openbaar vervoer in Napels