8 belangrijke personages van Napels

Napels kent een aantal belangrijke personages die onlosmakelijk zijn verbonden met de stad. Vaak hebben deze personen een grote invloed gehad en spelen ze nog steeds een belangrijke rol in het dagelijks leven.

Door de hele stad zijn er dan ook afbeeldingen van deze personen terug te vinden, in verschillende soorten en maten. Bekende en minder bekende gezichten vullen het straatbeeld en de vele souvenirwinkeltjes die de stad rijk is. Waar sommige persoonlijkheden geen introductie nodig hebben, kunnen andere gezichten wellicht wat minder bekend voorkomen. Wanneer je nieuwsgierig bent naar de verhalen achter deze gezichten, heb ik voor jou de belangrijkste en meest voorkomende personages van Napels in beeld gebracht.

#1 Totò

De afbeelding van de man met het karakteristieke gezicht, zul je vele malen tegenkomen tijdens een bezoek aan Napels. Je vindt deze niet alleen terug in de vele souvenirwinkels maar ook in diverse Street Art werken, monumenten en zelfs lichtversieringen. Antonio de Curtis, beter bekend als Totò wordt ook wel de Prins van de lach genoemd, al had hij met gemak de titel ‘Koning van de lach’ toebedeeld kunnen krijgen.

totò, naples, napels, napoli, salerno, salerno travel

Geboren in de Sanità

De komiek groeide op in de wijk Sanità, waar tot op de dag van vandaag nog steeds zijn geboortehuis staat. Helaas is het niet mogelijk het huis te betreden. Wel kun je vanaf de buitenkant het balkon aanschouwen en vanaf de binnenplaats een glimp opvangen van de keuken waar zijn moeder de pasta voor hem bereidde.

Opgroeien in de een wijk als de Rione Sanità, was niet altijd even makkelijk. Toch heeft de acteur juist hier bijzonder veel inspiratie uit weten te putten en wist hij met zijn bijzondere gevoel voor humor, het hart van velen te raken. Het leed, verdriet en de moeilijkheden waar hij zelf mee te maken had, wist hij namelijk te verwerken in zijn grappen, rake opmerkingen en gedichten. Juist omdat dit voor velen zo herkenbaar was, werd hij ongekend populair en geliefd.

Met regelmaat keerde hij terug naar ‘zijn’ wijk. Niet enkel om scenes op te nemen voor een film, maar ook om duidelijk te maken dat hij nooit vergat waar hij vandaan kwam. Overdag werd hij vaak omringd door een grote hoeveelheid mensen, dus gaf hij er de voorkeur aan om in de avonduren rond te dwalen door de steegjes van de wijk. Tijdens deze nachtelijke wandelingen vond hij het leuk om bij verschillende huizen wat geld achter te laten, vastgeklemd tussen de luiken van een basso. Wanneer de bewoners in de ochtenduren het geld vonden, wisten zij direct dat Totò weer eens was langs geweest. Rione Sanità ademt dan ook Totò en kom je om de paar stappen zijn beeltenis, naam of regels uit gedichten tegen.

Vico Totò

Maar ook op andere plekken in de stad is zijn gezicht, met de kenmerkende gelaatstrekken, vereeuwigd. In de Quartieri Spagnoli is er bijvoorbeeld een steeg omgedoopt tot de Vico Totò. Deze straat is gevuld met tientallen afbeeldingen uit verschillende legendarische films waar de acteur in heeft geschitterd. Het is een mooi eerbetoon aan een belangrijk personage en draagt er op deze manier aan bij dat ook de jongere generaties Totò niet zullen vergeten.

Photo credit Michelle Bogers

Napolitaanse cultuur

Dat mensen zich ook tegenwoordig kunnen vereenzelvigen met zijn humor en uitspraken, blijkt uit het feit dat Napolitanen zijn uitspraken nog steeds gebruiken in alledaagse gesprekken. Ook dit zorgt ervoor dat de acteur onsterfelijk is en onderdeel vormt van de Napolitaanse cultuur. Zijn krachtige uitspraken laten je lachen, maar hebben een enorme diepgang en bevatten vaak een kern van waarheid.

De volgende fantastische uitspraak van Totò, wil ik jullie dan ook niet onthouden.

“ Quando hai a che fare con una persona che si crede superiore agli altri e ne è fermamente convinta, ridici sopra e assecondala perché non è bello rovinare i sogni di un idiota.”

Totò

Vertaling: Wanneer je te maken hebt met een persoon die zichzelf beter vindt dan anderen en daar vast van overtuigd is, lach erom en ga ermee akkoord, want het is niet leuk om de dromen van een idioot kapot te maken.

De acteur overleed op 15 april 1967, kreeg drie begrafenissen en de stad was maandenlang in rouw. Tot op de dag van vandaag is niemand in Napels deze man vergeten. Totò zit in het hart van elke Napolitaan en men zorgt er voor dat ook bij jongere generaties iconen zoals Totò niet in de vergetelheid zullen raken. Zo wordt er dagelijks op de lokale televisie wel één van zijn films uitgezonden waar menig Napolitaan, zelfs na deze honderden keren gezien te hebben, nog steeds uitbundig om zijn grappen kan lachen.

#2 Massimo Troisi

De Italiaanse acteur Massimo Troisi werd geboren in San Giorgio a Cremano, onderdeel van de stad Napels. Massimo was een artiest in hart en nieren die, naast acteren, ook actief was als scenarioschrijver en regisseur. Met zijn kenmerkende stem, pure manier van acteren en gevatte humor, was hij enorm geliefd bij het publiek.

massimo troisi napels

Ricomincio da tre

Al op jonge leeftijd kwam ook ik aanraking met zijn films en was ik gefascineerd door deze man die sprak in het dialect dat ik kende, op een zangerige toon waarmee hij met gemak zijn personages tot leven wist te brengen en met de kinderlijke onschuld die hij bezat. Vele malen keek ik de film Non ci resta che piangere, waarin hij, samen met Roberto Benigni, in een andere eeuw terecht kwam en de gekste dingen meemaakte. Ook andere films zoals Ricomincio da tre, Scusate il ritardo en No grazie, il caffè mi rende nervoso zijn absolute klassiekers waarvan bepaalde uitspraken onvergetelijk zijn en nog steeds een glimlach op onder andere mijn gezicht weten te toveren. Zo deel ik graag de volgende dialoog uit de film Ricomincio da tre, die bijna iedere Napolitaan wel kent.

Gaetano: Chello ch’è stato è stato… Basta, ricomincio da tre! – Dat wat is geweest, is geweest. Klaar, ik begin bij drie!
Lello: Da zero… – Bij nul…
Gaetano: Eh?
Lello: Da zero: ricominci da zero. – Bij nul: Je begint bij nul
Gaetano: Nossignore, ricomincio da… cioè… Tre cose me so’ riuscite dint’a vita, pecché aggi’a perdere pure chelle? Aggi’a ricomincià da zero? Da tre! – Nee meneer, ik begin bij…ik bedoel…drie dingen zijn mij gelukt in het leven, waarom moet ik die ook nog eens verliezen? Waarom moet ik bij nul beginnen? Bij drie!

Dialoog tussen Gaetano (Massimo Troisi) en Lello

Il Postino

Il Postino, zijn laatste film waarvan hij tevens scenarioschrijver was, wilde hij zo graag maken, dat hij hiervoor een levensreddende hartoperatie tot het laatst uit heeft willen stellen. Massimo werd geboren met een hartafwijking en tijdens de opnames van deze film, verslechterde zijn toestand waardoor enkel een harttransplantatie zijn leven kon redden. Hij nam de beslissing eerst de film af te maken en daarna pas aandacht te schenken aan zijn gezondheid. Tijdens de opnames van deze film kon hij slechts een uur per dag werken. Voor de scènes op de fiets werd een stand-in gebruikt omdat dit fysiek te zwaar voor hem was.

De film wist hij af te maken en is een waar meesterwerk geworden. Nog geen 12 uur na de laatste opnames van de film, overleed Massimo Troisi in zijn slaap aan de gevolgen van een hartstilstand.

Eerbetonen

Dat de artiest nog steeds niet vergeten is, blijkt wel uit de vele eerbetonen die zowel in Napels als in de directe omgeving zijn terug te vinden. Door de stad zelf zijn er diverse afbeeldingen en Street Art werken te vinden om de acteur te herinneren. De trap waar Massimo in de film Scusate il ritardo in de stromende regen met zijn tegenspeler een scène op heeft gespeeld, is omgedoopt tot de Scale Massimo Troisi.

scale massimo troisi napels

Ook op het eiland Procida, waar Il Postino gedeeltelijk is opgenomen, zijn overal eerbetonen terug te vinden die verwijzen naar deze geliefde acteur. Daarnaast zijn er ook in zijn geboorteplaats meerdere werken aan hem opgedragen. Zo tref je op de muren van het Circumvesuviana-station van San Giorgio a Cremano, prachtige werken die herinneren aan de grote artiest die Troisi was.

#3 Pino Daniele

Het beeld van de man met een gitaar zal verschillende malen aan je voorbij komen wanneer je door Napels wandelt. Je vindt dit personage terug op de San Gregorio Armeno tussen andere handgemaakte figuurtjes voor in de kerststal, maar ook op verschillende muren in de stad is zijn beeltenis achtergelaten. We hebben het over de Napolitaanse zanger Pino Daniele die met zijn bijzondere stemgeluid, prachtige melodieën en poëtische woorden het hart van veel Napolitanen heeft gestolen.

pino daniele napels

Carrière

De zanger werd in 1955 geboren in de Napolitaanse wijk Porto, in een gezin waar ze het niet erg breed hadden. Om die reden verhuisde hij uiteindelijk naar Piazza Santa Maria La Nova, waar hij bij zijn tantes een iets fatsoenlijker leven kon leiden. De verbeterde situatie stelde hem in de gelegenheid om naar school te gaan en zijn passie voor muziek te ontdekken en verder te ontwikkelen. Op latere leeftijd leerde hij zichzelf gitaar spelen om vervolgens de muziekwereld in te rollen. Hij was onderdeel van diverse bands en was op albums van verschillende artiesten terug te horen. Waar hij in eerste instantie voornamelijk de rol van gitarist aannam, maakte hij in de tweede helft van de jaren 70 een muzikale groei door waardoor de artiest ‘Pino Daniele’ meer en meer op de voorgrond begon te treden. Deze groei werd in 1977 bekroond met het debuutalbum Terra Mia, waarna er nog vele zouden volgen.

Tarumbò

Hij was een van de meest innovatieve muzikanten in de Italiaanse muziekscene aan het begin van de jaren 70 en 80. Gedurende zijn 40-jarige carrière heeft hij samengewerkt met een groot aantal artiesten en op diverse belangrijke podia gespeeld. Zijn passie voor verschillende muziekstijlen was aanleiding voor een totaal nieuwe stijl die hij zelf bestempelde als Tarumbò. Met deze naam verwees hij naar de mix van de traditionele dans Tarantella en de klanken van blues, die in zijn muziek terug te horen is.

De diepgaande band die Pino met Napels had, is dan ook in veel van zijn muziek duidelijk terug te horen. Zowel de klanken als de teksten zijn een verwijzing naar de Napolitaanse traditie. Een traditie die hij gedurende zijn gehele carrière nooit zou vergeten.

Vriendschap

Tussen Pino Daniele en de eerder genoemde Massimo Troisi bestond er een diepgaande vriendschap en hebben ze verschillende malen samengewerkt. Zo componeerde de zanger de muziek van een aantal films en schreef hij het ontroerende ‘Quando’ als titelsong voor Troisi’s film Pensavo fosse amore… invece era un calesse. Het is dus goed mogelijk dat je deze twee grootheden samen afgebeeld ziet staan tijdens een wandeling door de stad.

pino daniele massimo troisi street art

Overlijden

De zanger overleed plotseling op 4 januari 2015 aan de gevolgen van een hartaanval. In Napels sloeg dit nieuws in als een bom en was de stad in diepe rouw gedompeld. Voor de inwoners voelde het alsof ze een vriend hadden verloren en werd er steun bij elkaar gezocht. Op het beroemde Piazza del Plebiscito vond er op 6 januari een emotioneel eerbetoon plaats waarbij ruim 100.000 Napolitanen uit volle borst nummers van Daniele meezongen.

Naast de verschillende Street Art werken door de hele stad, werd ook zijn oude straat omgedoopt tot de Via Pino Daniele. Daarnaast prijkt er aan de muur van het gebouw een ijzeren versie van de geliefde elektrische gitaar, die door hem vaak werd bespeeld.  

pino daniele napels zanger

Photo credit Iris de Brouwer

#4 San Gennaro

In totaal heeft Napels 52 beschermheiligen maar je kunt wel stellen dat San Gennaro de belangrijkste is. Het is daarom niet vreemd dat veel mannen in de Zuid-Italiaanse regio naar deze heilige zijn vernoemd.

san gennaro napels

Onthoofding

Hoewel er onduidelijk bestaat over de exacte geboorteplaats van Gennaro, is wel bekend dat hij de bisschop van Benevento was en op 19 september 305 werd onthoofd in Pozzuoli. Direct na de onthoofding wist een vrouw wat van zijn bloed in twee ampullen op te vangen. Deze ampullen zouden later een belangrijk onderdeel vormen bij een jaarlijks terugkerend ritueel. Het lichaam van San Gennaro is na zijn dood meerdere malen verplaatst. Pas in de 5de eeuw werd zijn lichaam overbracht naar de catacomben van Capodimonte in Napels, maar werd hierna nog een aantal keer verplaatst. In 1497 kreeg hij uiteindelijk een definitieve rustplaats in de kathedraal van Napels.

napels, naples, napoli, salerno, salerno travel, weekend, tips, stedentrip
De catacomben van San Gennaro

Het wonder van San Gennaro

Naast de relieken die terug te vinden zijn in de Cappella del Succorpo, werd er later nog een andere kapel in de Dom aan de heilige opdragen. De indrukwekkende Cappella del Tesoro di San Gennaro werd in het jaar 1646 ingewijd en bevinden zich hier, veilig opgeborgen in een kluis achter het altaar, de twee ampullen met het bloed. Drie keer per jaar worden deze ampullen uit de kluis gehaald en moet het bloed, tijdens een speciale ceremonie, vloeibaar worden. Het vloeibaar worden van het bloed zou de stad moeten beschermen tegen rampspoed. Gebeurt dit niet, dan kan dit rampzalige gevolgen hebben voor Napels en omgeving. Een voorbeeld is in het jaar 1980, toen het bloed in de ampullen niet vloeibaar werd. Enkele maanden later werd de regio getroffen door een verwoestende aardbeving waarbij bijna 3000 mensen om het leven kwamen.

san gennaro kathedraal napels

Cappella del Succorpo

Het wonder van San Gennaro moet plaatsvinden op 19 september, 16 december en de zaterdag vóór de eerste zondag in mei. Het ritueel wordt door veel gelovige Napolitanen bijgewoond en met grote spanning gevolgd.

Eerbetonen aan de heilige Gennaro

Hoewel men niet weet hoe San Gennaro er exact heeft uitgezien, kun je de beschermheilige van Napels in verschillende vormen afgebeeld zien door de hele stad. De bekendste is wellicht de enorme Street Art afbeelding van de artiest Jorit Agoch. Maar ook in andere steegjes van het historisch centrum kun je tegen werk aanlopen dat is opgedragen aan deze heilige. Daarnaast is een bezoek aan de catacomben van San Gennaro, waar zijn lichaam geruime tijd werd bewaard, zeer indrukwekkend en de moeite waard om te bezoeken.

centrum, napoli, naples, napels, salerno, salerno travel, wijken napels, leukste wijken napels

#5 Pulcinella

Wanneer je door de straten van de stad loopt, zul je geregeld geconfronteerd worden met een in het wit gekleed personage dat een zwart halfmasker draagt. Dit kan zijn in de vorm van een beeldje of zelfs in levende lijven.  

Commedia dell’arte

Dit opvallende figuur draagt de naam Pulcinella en is een personage uit de Italiaanse commedia dell’arte. Bij deze theatervorm werden serieuze en komische elementen gecombineerd en werd in 17de eeuw door Silvio Fiorillo dit karakter geïntroduceerd.

Fiorillo werd geïnspireerd door een schilderij waarin de boer Puccio d’Aniello werd afgebeeld. Deze boer had een opvallend lange neus en een donkergekleurd gezicht door de zon. Anderen zeggen weer dat de naam verwijst naar het woord ‘kuikentje’, iets wat ook terugkomt in de stem van Pulcinella; een hoog en kwakend geluid.

Belichaming van de Napolitanen

Wat de exacte oorsprong van Pulcinella dan ook mag zijn, het is duidelijk dat het voor Napels een belangrijk figuur is. Pulcinella belichaamt namelijk de Napolitanen: het is een personage dat zich bewust is van de problemen waarin hij verkeert, maar er altijd met een glimlach uit weet te komen.

Daarnaast zit het karakter vol met tegenstelling. Zo staat het voor man-vrouw, dom-slim, stad-platteland, demoon-heilige, wijs-dwaas: het dualisme waar de heidens-christelijke Napolitaanse cultuur uit bestaat.

Pulcinella in het straatbeeld

Ook kom je op verschillende plekken in de stad Street Art werken tegen waar het personage van Pulcinella in te herkennen is.

In het historisch centrum vind je, in een van de steegjes, een beeld van Pulcinella’s hoofd. Opvallend is dat zijn neus veel lichter is dan de rest van zijn gezicht. Dagelijks poseren honderden toeristen voor een foto met dit symbool van Napels. Dit fotomoment wordt vervolgens afgesloten door even over de neus van het beeld te wrijven, een handeling waarvan wordt gezegd dat het geluk brengt. Of het waar is of niet, even over Pulcinella’s neus wrijven kan natuurlijk geen kwaad!

pulcinella napels

#6 Maradona

Uiteraard kan deze Argentijnse stervoetballer niet ontbreken wanneer het over Napels gaat. Diego Armando Maradona kwam in 1984 naar Napels en werd door de inwoners als een god onthaald, zonder ook maar een seconde voor de club gespeeld te hebben. Al hun hoop was op deze jonge en talentvolle voetballer gevestigd. Met een speler als Maradona bestond er namelijk een kans om eindelijk het rijke noorden te kunnen verslaan, iets waar een club uit het zuiden van Italië nooit eerder in was geslaagd.

diego armando maradona street art

Trots

Niet alleen maakte Maradona alle verwachtingen waar, hij zorgde er tevens voor dat Napels wereldwijd op de kaart werd gezet. Inwoners konden met recht weer trots zijn op hun mooie stad en maakte hij ruimte om te dromen over een betere toekomst.

Maradona heeft Napels meer gegeven dan enkel de overwinningen. Dat blijkt wel wanneer je door de straten van de stad wandelt en om de paar meter tegen een afbeelding van de Argentijn aanloopt. De band die Napolitanen met de voetballer hebben, is bijzonder en gaat erg diep. Wanneer je het met inwoners over de voetballer hebt, lijkt het alsof ze het over een goede vriend hebben bij wie ze regelmatig op de koffie komen. Ze beschouwen Diego Maradona dan ook als één van hen en zouden nooit een kwaad woord over hem kunnen spreken.

In de digitale reisgids Jouw Local in Napels ga ik dieper in op deze bijzondere band. Ik ben in gesprek gegaan met verschillende inwoners om een beter beeld te kunnen schetsen over de verafgoding van deze voetballer en waarom hij tot op de dag van vandaag nog steeds zo belangrijk is.

#7 Sophia Loren

Deze wereldberoemde filmster is de enige vrouw in het lijstje en is daarnaast niet eens in Napels geboren. Toch is Sophia Loren onlosmakelijk met Napels verbonden. In 1934 werd zij in Rome geboren, maar met Napolitaanse roots. Ze groeide op bij haar familie in Pozzuoli en woonde ook enige tijd in Napels.

sophia loren napels

Photo credit Margo Moonen

Pozzuoli werd tijdens de Tweede Wereldoorlog meerdere malen gebombardeerd. Tijdens één van deze bombardementen, raakte Sophia door een granaatscherf gewond aan haar kin. De familie nam hierop het besluit om naar Napels te verhuizen om daar het einde van de oorlog af te wachten. Deze beide steden, met hun gebruiken en onmiskenbare cultuur, zijn dan ook altijd onderdeel blijven vormen van Sophia’s leven en lange carrière.

sophia loren napels

Photo credit Dexter van der Swaluw

Carrière

Op 15-jarige leeftijd won zij een schoonheidswedstrijd en keerde met het prijzengeld terug naar Rome om een carrière op te bouwen. Ze nam deel aan verschillende Miss verkiezingen, was model voor fotoromanzi (fotostripverhalen), was te horen op de radio en wist door haar prachtige voorkomen diverse, kleine, rollen in films te bemachtigen. Hoewel ze al in verschillende films had gespeeld, kreeg ze in 1953 haar eerste grote rol als Cleopatra in de film Due notti con Cleopatra. Vanaf toen ging het hard en schitterde ze in steeds meer rollen. In veel van deze films acteerde zij in het Napolitaanse dialect en speelde zij onder andere samen met een eerder genoemde persoonlijkheid in dit rijtje: Totò. Naast de vele rollen in komedies, liet zij in andere films zien dat ze ook prima in staat was om dramatische rollen vorm te geven.

In 1956 begon haar Engelstalige carrière en acteerde zij in een groot aantal Amerikaanse films, aan de zijde van grote namen in de filmwereld.

sophia loren napels street art

Onderscheidingen

Voor haar interpretatie van Cesira in de oorlogsfilm La ciociara, werd zij onderscheiden met onder andere een Oscar, een Gouden Palm en een BAFTA. Ook later in haar carrière werd zij voor haar acteerwerk verschillende malen genomineerd en beloond met diverse prijzen.

Napolitaanse

Je kunt stellen dat Sophia Loren het symbool is van een Italië dat na een trieste periode van oorlog, weer langzaam op begon te krabbelen. La Loren wordt vooral enorm gewaardeerd omdat zij, ondanks al deze grote successen, ‘normaal’ is gebleven. Met ‘normaal’ doelt men op het gegeven dat zij altijd veel waarde heeft gehecht aan de familiebanden, iets wat kenmerkend is voor de Zuid-Italiaanse cultuur. Zoals eerder aangegeven, is ze haar Zuid-Italiaanse achtergrond nooit vergeten en heeft ze dit ook meerdere malen uitgesproken. In een interview voor de Amerikaanse televisie, zei ze vol trots: Ik ben geen Italiaanse. Ik ben Napolitaanse, dat is iets anders.

sophia loren napels

Photo credit Margo Moonen

Ereburger van Napels

Het is dan ook geheel logisch dat Sophia in Napels nog steeds enorm geliefd is en wordt beschouwd als een authentiek stukje erfgoed voor de stad. Zij werd daarom in 2016 benoemd tot ereburger van de stad Napels.
Ook in het straatbeeld is haar prachtige verschijning in verschillende vormen terug te zien. In winkeltjes vind je haar afbeelding terug op de vele souvenirs, zijn er verschillende street art werken aan de actrice opgedragen en hebben verschillende pizzeria’s hun zaak naar haar vernoemd.

#8 Eduardo de Filippo

Acteur, regisseur, theaterschrijver en dichter Eduardo de Filippo mag zeker niet ontbreken in dit rijtje. De Filippo wordt beschouwd als één van de belangrijkste Italiaanse artiesten en heeft dan ook talrijke theaterstukken op zijn naam staan.

Theaterdebuut

Hij werd in 1900 geboren in de Napolitaanse wijk Chiaia en maakte al op 4-jarige leeftijd zijn theaterdebuut tijdens een optreden van het theatergezelschap van zijn oudere broer Vincenzo Scarpetta. Op latere leeftijd trad hij officieel toe tot dit gezelschap, samen met zijn oudere zus Titina en jongere broertje Peppino. Deze laatstgenoemde vormde later met Totò één van de populairste komische duo’s van de Italiaanse filmwereld. Ook van Peppino zijn er afbeeldingen terug te vinden in de stad.

I De Filippo

In de daarop volgende jaren, maakte het drietal deel uit van verschillende theatergezelschappen, om uiteindelijk in 1931 hun droom van een eigen groep realiteit te laten worden. Onder de naam ‘I De Filippo’ boekten zij enorme successen en verwierven veel bekendheid. Niet alleen in Napels, ook in de rest van het land werd het drietal steeds bekender. Net als zijn generatiegenoot Totò, wist Eduardo het publiek te raken door realistische, vaak moeilijke situaties op een ironische manier in beeld te brengen. Daarnaast wist hij in zijn teksten de tradities en gebruiken van de Napolitaanse cultuur goed onder woorden te brengen. Aangezien veel van zijn teksten vertaald zijn en de hele wereld over zijn gegaan, heeft hij mensen wereldwijd kennis laten maken met de Napolitaanse cultuur.

Zijn bekendste en meest gewaardeerde werk is wellicht Filumena Marturano, geschreven in 1946. Het stuk werd in 1964 verfilmd onder de titel Matrimonio all’Italiana en met Sophia Loren in de hoofdrol. In de Quartieri Spagnoli is er een eerbetoon te vinden aan dit fictieve karakter, dat door Eduardo speciaal werd geschreven voor zijn zus Titina.

filumena marturano napels

Photo credit Fabio de Rienzo

Theater San Ferdinando

Na de oorlog vertrok Eduardo uit Napels, maar bleef de stad altijd een rol spelen in zijn leven. Zo kocht hij in 1948 het door bombardementen verwoeste theater San Ferdinando. Hij stopte er aardig wat geld in om dit theater, rijk aan geschiedenis, weer volledig op te kunnen knappen. Het theater werd in 1954 geopend en was er naast zijn eigen werk, ook ruimte voor stukken van andere Napolitaanse schrijvers om de traditie levende te kunnen houden.

Vriendschap met Totò

Aangezien ze beiden opgroeiden in Napels, in dezelfde periode, met een soortgelijke achtergrond en een diepgaande interesse voor het theatervak, is het niet verwonderlijk dat er tussen Totò en Eduardo een diepe vriendschap ontstond. Bij de verfilming van Eduardo’s theaterstuk Napoli milionaria in 1950, werkten deze twee grootheden voor het eerst samen. Het verhaal wil dat Totò zonder te twijfelen een rol accepteerden en uit riep: “Eduardo, voor jou werk ik gratis!

Eerbetoon

Met een enorme lijst aan zelfgeschreven, succesvolle en onvergetelijke theaterstukken, heeft Eduardo een belangrijke bijdrage geleverd aan de wereld van het theater. Niet alleen in Italië, maar wereldwijd wordt De Filippo gewaardeerd om zijn werk. Bovendien heeft zijn werk ook gediend ter inspiratie voor veel andere artiesten, waaronder de eerder genoemde Massimo Troisi. Het is dan ook logisch dat Eduardo de Filippo nog steeds wordt beschouwd als de één van de grootste artiesten aller tijden en is hij in Napels nog lang niet vergeten. Ook van hem zul je geregeld een afbeelding tegenkomen, waarvan de mooiste misschien wel te vinden zijn op de luiken van zijn eigen theater. Hier heeft de Napolitaanse Street Art artiest Jorit Agoch drie schitterende portretten gecreëerd om de ziel van de acteur te vereeuwigen. In het midden zien we Eduardo als persoon, terwijl we hem aan de linker en rechterkant zien afgebeeld als één van de vele onsterfelijke personages die hij gedurende zijn carrière tot leven heeft gebracht.

Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen!

Hoe gevaarlijk is Napels?
Pizza in Napels: 10 heerlijke adressen
Het openbaar vervoer in Napels
Vesuvius: de fascinerende vulkaan bij Napels
10 healthy hotspots in Napels
9 supertips voor Napels met kids
7 tips voor een stedentrip Napels
9 must do's in Napels
5 dingen die je moet proeven in Napels
De 6 leukste wijken van Napels
5 musea in Napels die je niet mag missen
Gratis bezienswaardigheden in Napels
3 dagen Napels: tips voor een lang weekend

Reisgids Napels

In de reisgids Jouw Local in Napels vind je nog veel meer leuke tips, informatie, adressen én routes door de stad. In deze digitale gids kruip ik namelijk in de rol van jouw persoonlijke tour guide om jou rond te leiden door de stad om jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.

felicia, salerno, salerno travel, naples, napels, napoli
Booking.com

Tarallo Napoletano

Giulia’s kookhoek: Tarallo Napoletano

Deze keer neemt mijn zus Felicia het van mij over! Zij geeft ons wederom een kijkje in de Napolitaanse keuken met een makkelijk recept.

Felicia: Ik ga deze keer laten zien hoe je de traditionele tarallo napoletano zelf thuis kunt maken! Het is een simpel gerecht, ideaal voor bij een aperitief.

De tarallo is ontstaan aan het einde van de achttiende eeuw met de overblijfselen van het deeg waar bakkers het brood mee maakten. Hier werden enkele ingrediënten aan toegevoegd waarmee uiteindelijk de tarallo ontstond zoals wel deze tegenwoordig kennen.

Wat heb je nodig en hoe maak je de tarallo napoletano? Ik laat het je stap voor stap zien. Bekijk je liever de video van hoe ik zelf dit gerecht heb gemaakt? Dat kan natuurlijk!

Boodschappenlijst

  • 500 gram bloem (liefst type 00 maar gewone kan ook)
  • 15 gram zout
  • 5 gram peper
  • 1 lepel suiker
  • 25 gram biergist
  • 180 ml water
  • 200 gram boter
  • 250 gram amandelen
boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel

Bereidingstijd: 90 minuten

Stap 1: Het deeg (deel 1)

We mengen eerst 100 ml water met biergist door het te roeren met een lepeltje. In een andere kom mengen we 100 gram bloem met een lepel suiker en voegen we de mix van biergist en water hieraan toe. Met onze handen mengen we dit geheel tot een bolletje en we dekken de kom vervolgens af met folie zodat het kan rijzen (minimaal een uur).

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel
Stap 2: De amandelen

In de tussentijd kun je de amandelen roosteren. Ik heb een zakje van 250 gram amandelen waarvan ik de helft hiervoor gebruik. Zet de oven op 180 graden en laat ze staan totdat ze een mooi kleurtje hebben. Laat ze daarna goed afkoelen.

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel

De andere helft van de amandelen vermaal je met een keukenmachine (met de hand kan ook) en bewaar je voor later.

Stap 3: Het deeg (deel 2)

We nemen 400 gram bloem waaraan we het zout toevoegen, de peper, de gemalen amandelen en 80 ml water. Meng dit goed en voeg als laatste de boter toe. Kneed het geheel met je handen tot een mooi stuk deeg Vervolgens voeg je het eerder gerezen deeg toe aan het geheel. Je kneedt deze samen tot één stuk deeg dat lekker soepel aanvoelt.

Vervolgens laat je het deeg nogmaals staan om te laten rijzen, totdat het tweemaal zo groot is.

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel
Stap 4: De taralli maken

Wanneer het deeg klaar is, gaan we beginnen met het vormen van de taralli. Je neemt een stuk van ongeveer 70 gram. Deze verdeel je in twee stukken die je ieder uitrolt tot een stuk van ongeveer 20 cm. Je plakt de uiteinden aan elkaar om vervolgens de twee strengen om elkaar heen te laten draaien zodat er een soort vlecht ontstaat. Vervolgens breng je beide uiteinden bij elkaar, druk deze goed tegen elkaar aan zodat er een ronde vorm ontstaat.

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel

Als final touch voeg je de amandelen toe. Gebruik 3 of 4 amandelen per tarallo. Druk deze zachtjes aan zodat ze goed in het deeg komen te zitten.  

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel
Stap 5: In de oven

Wanneer je de taralli gevormd hebt, zijn ze klaar om in de oven te gaan. Zet ze voor 90 minuten in de oven op een temperatuur van 160 graden. Laat ze hierna afkoelen en dan…

Cin cin en eet smakelijk!

boodschappen, koken, italiaans koken, tarallo napoletano, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel

Laat je mij weten wanneer jij jouw versie van dit traditionele gerecht hebt gemaakt?

Kookboek – Campania op je bord

Het recept van de traditionele tarallo napoletano, is terug te vinden in het digitale kookboek Campania op je bord. Samen met Michelle Bogers van Taste Guide Naples werkte ik een aantal traditionele gerechten uit die je het water in de mond doen lopen. Aan de hand van maar liefst 33 klassieke gerechten, maak je kennis met de smaken van de heerlijke regio Campania!

campania op je bord kookboek ebook napels naples napoli

Pastiera Napoletana

Giulia’s kookhoek: Pastiera Napoletana

Dit is een recept van een typische lekkernij die rond Pasen in Napels en omgeving in bijna ieder huishouden op tafel staat: de pastiera napoletana! Deze keer staat mijn zus Felicia samen met mij in de keuken en het recept heeft zij gekregen van een Napolitaanse vriend die bij dit recept zweert. Tegenwoordig wil men namelijk nog wel eens wat extra dingen toevoegen aan het recept, maar daar wil hij niets van weten. Dit recept gaat drie generaties terug en is altijd een groot succes. Daarnaast is de pastiera niet alleen rond Pasen te vinden. Het hele jaar door is deze taart in Napels en omgeving te vinden en bovendien is het erg leuk om zelf te maken.

Stap voor stap zal ik je laten zien hoe je dit traditionele gerecht zelf kunt maken. Bekijk je liever de video die ik ervan gemaakt heb? Ook dat kan natuurlijk!

Boodschappenlijst

Voor het maken van 1 pastiera heb je de volgende ingrediënten nodig.

Voor het deeg:

  • 250 gram bloem (liefst type 00 maar gewone kan ook)
  • 100 gram reuzel*
  • 100 gram boter
  • 100 gram suiker
  • 1 zakje vanille suiker
  • Geraspte citroenschil
  • 2 eieren
  • 1 eigeel

Voor de vulling:

  • 380 gram voorgekookte tarwe griesmeel
  • 300 gram ricotta
  • 300 gram suiker
  • 3 eieren
  • Gekonfijte citroen
  • Flesje vanille aroma (eigenlijk Acqua millefiori)
  • 1 zakje vanille suiker
  • Snufje zout
  • Citroenschil
  • 40 gram reuzel*

*Reuzel is moeilijk verkrijgbaar dus kan vervangen worden met boter.

boodschappen, pastiera, salerno travel

Totale bereidingstijd: Eigenlijk heb je een aantal dagen nodig om dit te bereiden. Begin een paar dagen van te voren met het maken van het deeg en de vulling. Wanneer de pastiera klaar is, minimaal 1 dag laten staan. In totaal heb je ongeveer 2 uur nodig om alles te bereiden.

Stap 1: Het deeg

Een dag van te voren beginnen we met het maken van het deeg. We doen dit een dag eerder zodat het de hele nacht in de koelkast kan rusten. Om het deeg te maken kun je het beste een tafel gebruiken of het aanrechtblad.

Maak van de 200 gram bloem een bergje met in het midden een holte. In deze holte voeg je vervolgens 1 heel ei toe en tweemaal eigeel. Klop het ei voorzichtig met je vingers of eventueel met een kleine garde. Hierna voeg je de andere ingrediënten toe: 100 gram suiker, 100 gram boter, 100 gram reuzel (of 100 gram boter), de geraspte citroenschil en het zakje vanille suiker. Meng het geheel en begin met het bewerken van het deeg.  Dit doe je op een snelle manier op een oppervlakte bedekt met wat bloem. Kneed het niet maar pas een drukkende beweging toe, net zolang totdat je een glad stuk deeg hebt. Wikkel het deeg in plasticfolie en leg het in de koelkast (niet meer dan 10 uur).

deeg, pastiera napoletana, salerno travel

Stap 2: De vulling deel 1

Wat we ook een dag van te voren doen, is de ricotta en suiker mengen zodat het voor de volgende dag goed soepel en zacht is. Ook dit mengsel laat je de hele nacht in de koelkast staan.

ricotta, recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Stap 3: De vulling deel 2

De volgende dag beginnen we met het koken van het griesmeel in water, samen met een snufje zout, een handvol reuzel/boter en de citroenschil. Je hebt voor het recept 380 gram nodig. Wanneer je 200 gram ongekookte griesmeel gebruikt, zal dit voldoende zijn. Volg de instructies op de verpakking maar vervang de melk met water. Vanaf het moment dat het water begint te koken, bereken we 45 minuten kooktijd. Hierna laten we alles afkoelen en verwijderen we de citroenschil.

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Stap 4: Het gekonfijte fruit snijden

In de tussentijd kun je het gekonfijte fruit in kleine blokjes snijden, mocht dit nodig zijn.

Stap 5: De vulling afmaken

Wanneer de griesmeel is afgekoeld, voegen we de ricotta crème toe die we de vorige dag al hebben gemaakt. Hier doen we vervolgens 3 eieren bij, de blokjes gekonfijte fruit, het flesje vanille extract en het zakje vanille. We mengen dit net zo lang tot het er een gladde en zachte crème ontstaat. Het geheel moet niet té vloeibaar zijn maar ook niet te stevig. Je kunt dit het beste met de hand mengen, niet met de mixer.

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Stap 6: Het deeg uitrollen

Voor de authentieke pastiera napoletana gebruik je het klassieke ronde bakblik. Deze vetten we in en besprenkelen het met een beetje bloem. Vervolgens gaan we het deeg, met een dikte van ongeveer een halve centimeter, uitrollen. Het is handig om het deeg uit te rollen op een stuk bakpapier. Op deze manier is het uiteindelijk makkelijker om het deeg heel in het bakblik te krijgen (zie video).

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Het deeg spreid je uit in het blik, de overtollige randen snijd je af en bewaar je. Hierna vul je het deeg met de room. De bovenkant versieren we met stroken op een manier dat er een ruitenpatroon ontstaat. Deze stroken maak je met het deeg dat over is gebleven.

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Stap 7: In de oven

Zet de oven op 200 graden en laat de  pastiera zo’n 40 minuten erin staan. Dit zorgt ervoor dat het een mooie goudbruine kleur krijgt.

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Let op: volgens traditie mag de pastiera absoluut niet warm worden gegeten! Je kunt deze heerlijke Paastaat het beste één of twee dagen laten staan voordat je deze aansnijdt.

Buon appetito!

recept, italiaanse keuken, pastiera napoletana, salerno travel

Laat je mij weten wanneer jij jouw versie van dit traditionele gerecht hebt gemaakt?

felicia salerno travel

10 bijzondere Paastradities in Napels en omgeving

Een bekende uitspraak onder Italianen is: Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi. Het betekent: Kerst met je familie, Pasen met wie je wilt. Dit betekent zeker niet dat Pasen een minder belangrijke feestdag is. De periode rondom Pasen is namelijk rijk aan tradities en vooral in de Settimana Santa, de Heilige of Goede week van Palmzondag tot Stille Zaterdag, kun je hier veel van mee krijgen.

Naast dat ieder Italiaans huishouden rijkelijk is voorzien van de traditionele Colomba en de enorme chocolade eieren, heeft elke regio zo ook haar eigen specialiteiten en gebruiken.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Een kleine selectie van de paaseieren – Photo credit Leny Boerstra

Wat kun je op je bord verwachten wanneer je in een Napolitaans huishouden aanschuift voor de Paaslunch? Graag laat ik je kennis maken met een aantal traditionele Paasgebruiken die de regio Campania rijk is, onderverdeeld in culinaire en religieuze tradities.

CULINAIRE TRADITIES

#1 FELLATA

Fellata is het gerecht waar de Paaslunch mee wordt afgetrapt en als onmisbaar wordt beschouwd. Het is een bord gevuld met verschillende soorten worst, kaas en ei. De naam is afgeleid van het Napoliaanse woord ‘fella’ (plak) wat verwijst naar de wijze waarop de kaas en worst worden gepresenteerd: in plakjes. De eieren worden vaak in tweeën verdeeld en is de Casatiello ideaal om dit voorgerecht mee te combineren.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Fellata – Photo credit La Cucina di Monica

#2 CASATIELLO

Zonder deze hartige taart is het in Napels geen Pasen! Het wordt gemaakt van brooddeeg dat wordt gevuld met kaas en vlees. Om het af te maken wordt de bovenkant vaak versierd met gekookte eieren bedekt met twee streepjes deeg in de vorm van een kruis.

casatiello pasen napels

De naam Casatiello is afgeleid van het Napolitaanse woord caso, wat kaas betekent en verwijst naar de vulling van de taart. Wat de precieze oorsprong is van de Casatiello, is niet bekend. Wel staat vast dat dit gerecht al eeuwenoud is en in eerste instantie als voedsel van de rijkere klasse werd beschouwd. Voor de minderbedeelden waren enkel speciale gelegenheden, zoals Pasen en kerst, aanleiding om dit gerecht op tafel te zetten.

De ingrediënten van deze hartige lekkernij staan symbool voor een aantal zaken. Zo wordt met het meel verwezen naar het lichaam van Christus (van meel wordt namelijk brood gemaakt, het brood symboliseert zijn lichaam). Meel wordt gemaakt van graan, wat het leven en vruchtbaarheid symboliseert. Daarnaast is ook de vorm waarin dit gerecht wordt gepresenteerd een verwijzing. De ronde vorm met in het midden een gat, verwijst naar de doornenkroon die Jezus droeg.

casatiello pasen napels
De casatiello bereid door Michelle Bogers (Taste Guide Naples)

#3 ZUPPA DI COZZE

Misschien wel het meest traditionele recept rond de Paasperiode is de Napolitaanse mosselsoep. Traditiegetrouw wordt deze eenvoudige soep genuttigd op giovedì Santo, Witte donderdag. Volgens een legende is deze traditie ontstaan omdat de Napolitaanse koning Ferdinando I dol was op visgerechten. Hij werd er echter op gewezen om ook aan de minderbedeelden te denken en op zijn minst in de Heilige week geen vis te eten. De mosselen waren echter al gevangen en weggooien was geen optie.  Om deze toch nog vers te kunnen nuttigen, gaf hij zijn kok de opdracht om deze op de meest eenvoudige manier te bereiden. Dit pakte zo goed uit, dat het recept door de hele stad werd verspreid. Ook bij de Napolitanen viel het gerecht in de smaak en is het op Witte donderdag een onmisbaar gerecht geworden.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Zuppa di cozze – Photo credit Sara Marandola

#4 MENESTA MARETATA

Menesta Maretata (Italiaans: minestra maritata) is een typisch gerecht van de regio Campania dat zowel met Pasen als met Kerst geserveerd wordt. Het is een smakelijke soep met groenten en vlees en wordt op smaak gebracht met wat Parmezaanse kaas.

In de basis is het een simpel gerecht maar het heeft een lange bereidingstijd nodig zodat de smaken zo goed mogelijk tot hun recht kunnen komen. De lange bereidingstijd is dan ook een reden dat dit gerecht niet altijd op tafel staat tijdens de Napolitaanse Paaslunch.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Menesta Maretata – Photo credit La Cucina di Monica

#5 LAM

Bij de lunch kan lam (of in sommige huishoudens ook wel geit) absoluut niet ontbreken op tafel. In Napels en omgeving wordt deze bereid met doperwtjes, ei, kaas, citroen en witte wijn. Het lam heeft meerdere Bijbelse betekenissen. Zo speelde het in het Oude Testament een rol bij de bevrijding van de Israëlieten uit Egypte, waarbij men lamsbloed moest aanbrengen op de deurposten om gered te worden. In het Nieuwe Testament wordt er met Lam Gods verwezen naar Jezus Christus.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Photo credit La Cucina di Monica

#6 PASTIERA NAPOLETANA

Naast de Colomba en de chocolade eieren is het Paasfeest in Campania niet compleet zonder een eigen traditionele lekkernij: de Pastiera Napoletana. Deze heerlijk zoete taart wordt in de Heilige week iedere dag na het diner gegeten. 

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Pastiera Napoletana – Photo credit Rodolfo Fornario

Volgens een legende vindt de pastiera haar oorsprong bij de Napolitaanse sirene Partenope. Ze had de Golf van Napels als haar thuis gekozen en met haar prachtige stem verwelkomde ze het voorjaar. Om hun dankbaarheid te tonen, gaf de bevolking haar zeven geschenken van de natuur: meel, ricotta, eieren, tarwe, kruiden, suiker en oranjebloesemwater. De sirene bracht deze ingrediënten naar de goden die hier vervolgens de eerste pastiera mee wisten te maken.

In de meeste Napolitaanse huishoudens wordt de pastiera gemaakt volgens eigen recept. Maar uiteraard kun je in iedere pasticceria terecht voor deze traditionele, onmisbare lekkernij!

#7 PASQUETTA

Tweede Paasdag wordt in Italië Pasquetta genoemd, wat vertaald kan worden als ‘klein Pasen’. Het is gebruikelijk om deze dag buiten door te brengen, samen met familie en vrienden. Dit gebeurt op het strand, in het park of in het bos met drankjes en vlees van de gril (grigliata genoemd). Daarnaast is ook de frittata di maccheroni een veelvoorkomend gerecht op deze dag omdat deze gemakkelijk te bereiden en mee te nemen is. Een ideale en gezellige  gelegenheid om met vrienden na te genieten van de uitgebreide Paaslunch.

RELIGIEUZE TRADITIES

#8 PROCESSIES

In de gehele regio Campania vinden er in de Settimana Santa verschillende processies plaats die per stad verschillen. De kustplaats Sorrento staat bijvoorbeeld bekend om de Processione Bianca (witte processie) en de Processione Nera (zwarte processie). In de vroege uren van Goede Vrijdag vindt de Witte Processie plaats, de naam verwijzend naar de kleur van de gewaden die worden gedragen. De gezichten van de deelnemers worden afgedekt met een kap, wat een teken is van boetedoening.
In de avond vindt de Zwarte Processie plaats, verwijzend naar de dood van Christus. Deze keer dragen de deelnemers, die met het beeld van Christus door de straten lopen, zwarte gewaden.

pasen, napels, naples, napoli, salerno, salerno travel. feest, tradities
Processione Bianca – Photo credit Gabriella Bronsema

Op het eiland Procida vindt de Processione dei Misteri plaats. Gekleed in witte en turquoise gewaden, trekt men wagens met beelden van religieuze aard door de straten van het eiland. Het evenement is een eeuwenoude traditie en bij de eilandbewoners erg geliefd. Ook op vele andere plaatsen in de regio vinden er soortgelijke evenementen plaats die een bijzonder, indrukwekkend schouwspel vormen.

#9 VIA CRUCIS

In veel steden in de regio vindt in de Settimana Santa de Via Crucis plaats. Het is een openlucht voorstelling waarin de laatste uren van Christus in beeld worden gebracht. In de straten van onder andere Salerno kun je van dichtbij aanschouwen hoe Jezus door Judas wordt verraden, hij vervolgens wordt veroordeeld, vermoeid met het kruis op zijn rug door de straten loopt om uiteindelijk gekruisigd te worden. Het is een indrukwekkend spektakel waar jaarlijks veel mensen op af komen en honderden acteurs en vrijwilligers voor worden ingezet.

Op de meeste plaatsen wordt Goede Vrijdag aangehouden voor het uitbeelden van Jezus’ laatste uren.

#10 MADONNA DELL’ARCO

Al ver voor Pasen kun je kennis maken met een traditie die al sinds het jaar 1450 bestaat. In Napels, en veel andere steden in de provincie, kun je namelijk in de weken vóór Pasen een in het wit geklede menigte tegenkomen in de straten van de stad. Met gezang en muziek wordt door de fujenti (zo worden de deelnemers van deze processie genoemd) de Madonna dell’Arco geëerd. Op de Tweede Paasdag vindt er een pelgrimstocht plaats naar de kerk van de Madonna dell’Arco in de plaats Sant’Anastasia. De voorbereidingen voor deze tocht en het ophalen van donaties beginnen echter al vanaf 17 januari, de dag dat in Napels en provincie Sant’Antonio Abate wordt gevierd.

Aanleiding voor deze verering is een verhaal dat dateert uit de vijftiende eeuw. Volgens dit verhaal waren jongeren in de omgeving van Pomigliano d’Arco op tweede Paasdag een spel aan het spelen dat vergelijkbaar is met jeu de boules. Na een verloren ronde gooide een van deze jongens woedend en scheldend de bal tegen een afbeelding van de heilige maagd Maria, geschilderd op een boog van een aquaduct (waar het gebruik van het woord arco vandaan komt). Plots begon de wang van de schildering te bloeden en al snel was de hele omgeving op de hoogte van deze gebeurtenis. De jongen werd direct gestraft en opgehangen aan een boom in de buurt van de muurschildering. Terwijl men toekeek hoe het lichaam van de jongen aan de boom bungelde, verdroogde deze voor het oog van de verbaasde menigte.

Met deze gebeurtenissen begon de verering van de Madonna dell’Arco en zijn er jaarlijks vele gelovigen die deelnemen aan de pelgrimstocht. Dit gebeurt vaak blootsvoets en in sommige gevallen wordt de tocht zelfs op de blote knieën afgelegd.

Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen!

Reisgids Napels

Ben je op zoek naar meer tips voor jouw stedentrip Napels? In de digitale reisgids Napels, Salerno & de Amalfikust heb ik de mooiste tips en adressen verzameld om jouw bezoek aan deze stad compleet te maken. Daarnaast heb ik verschillende routes door de stad uitgestippeld zodat je niks hoeft te missen!

felicia, salerno, salerno travel, naples, napels, napoli

Booking.com

De 3 mooiste baaien van Cilento

Het prachtige Cilento gebied, gelegen ten zuiden van de stad Salerno, is rijk aan karakteristieke, authentieke dorpjes, heerlijke lokale gerechten en adembenemende delen ongerepte natuur. Wanneer je op zoek bent naar rust en natuur, dan ben je in Cilento prima op je plek. Ook de actieve vakantieganger hoeft zich hier niet te vervelen. Naast mountainbiken, paardrijden, duiken en zwemmen, zijn er ook talrijke hiking routes voor de wandelliefhebber te vinden. Voor één van deze routes neem ik je mee naar de plaats Marina di Camerota waar je langs de Sentiero del Mediterraneo de mooiste baaien van Cilento kunt aanschouwen.

Marina di Camerota

De Sentiero del Mediterraneo is een wandelroute die begint in de plaats Marina di Camerota. Marina di Camerota bevindt zich in het Nationaal park van Cilento en valt hiermee onder het cultureel beschermd erfgoed. De naam Camerota komt uit het Grieks en verwijst naar de talrijke kalksteengrotten die er in het gebied te vinden zijn. Verder staat Marina di Camerota bekend om haar mooie stranden en het prachtige zeewater. Het stuk kust dat loopt van Marina di Camerota tot Policastro Bussentino behoort dan ook tot een beschermd zeegebied (Area Marina Protetta Costa degli Infreschi e della Masseta). De beste manier om de verschillende stranden en baaien in dit gebied te bezoeken, is middels de eerder genoemde wandelroute.

Met de route ontdek je een deel van de ongerepte en onaangetaste natuur die dit gebied rijk is en zo uniek maakt. Beeldschone uitzichten over de turquoise gekleurde zee met op de achtergrond de bergen van de regio Calabria, de stranden en grotten zijn slechts enkele voorbeelden van de vele schatten die je onderweg kunt tegenkomen.

Het pad begint ten oosten van Marina di Camerota, vanaf het strand Spiaggia Lentiscelle. Vanaf hier wordt de route duidelijk aangegeven. Het eerste gedeelte is geasfalteerd maar gaat vervolgens over in een onverharde weg en al snel word je geconfronteerd met adembenemende vergezichten over de zee, afgewisseld met wijngaarden en olijfbomen.

Na eerst omhoog te zijn gegaan in de richting van Monte di Luna, begin je al snel aan de afdaling. Deze afdaling brengt je bij de eerste, sprookjesachtige baai op deze route.

#1 Spiaggia del Pozzallo

Spiaggia del Pozzallo is een klein paradijs dat ingeklemd ligt tussen hoge rotsen en het turquoise zeewater. Achter het strand vind je de overblijfselen van een oude oven die werd gebruikt voor de productie van kalk en ben je omringd door de natuur. Het is een klein strand dat bestaat uit kiezels en grind. Het heldere zeewater leent zich perfect voor een verfrissende duik of om te snorkelen.  

Vanaf Spiaggia del Pozzallo gaat de route weer bergopwaarts. Na een korte klim kom je terecht bij de resten van een oude dorsmachine die in het verleden werd gebruikt om met ezels het graan te malen. Net voorbij deze overblijfselen, enigszins verstopt, kom je terecht bij de tweede baai van deze route.

#2 Cala Bianca

Cala Bianca is een pareltje, gelegen in één van de mooiste inhammen langs de kust van Camerota. Het strand bestaat voor een klein gedeelte uit zand maar voornamelijk uit witte kiezels. Deze kiezels vormen dan ook de oorsprong van de benaming van deze baai (Cala Bianca = Witte Baai). Verder ben je hier omgeven door de natuur en het prachtige, kristalheldere zeewater. Het strand wordt beschouwd als één van de mooiste stranden van Italië en is alleen te voet of via het water bereikbaar, al is het voor boten verboden om te ver de baai in te varen en wordt er door kustwacht met regelmaat gecontroleerd. Juist omdat het strand niet gemakkelijk te bereiken is, heeft het veel van haar oorspronkelijke en natuurlijk schoonheid weten te behouden.

Na de stop op het strand van Cala Bianca, gaat de route verder via de vallei. Tijdens de klim zorgen de olijfbomen en andere begroeiing voor voldoende schaduw. Eenmaal bovenaan de heuvel, begint de afdaling naar het paradijs dat in 2014 werd uitgeroepen tot het mooiste strand van Italië.

#3 Porto Infreschi

De Porto Infreschi, ook wel Baia degli infreschi genoemd, is misschien wel de bekendste baai van het Cilento gebied. Omdat dit gedeelte behoort tot een beschermd zeegebied, is het één van de laatste nog intacte en onbewoonde delen van de Zuid-Tyrreense kust. Je vindt hier een diversiteit aan natuurlijk schoonheid waar kliffen met grotten en koraal worden afgewisseld door bijzondere plantsoorten. Daarnaast vormt deze plek tevens als een belangrijke archeologische vindplaats waar resten uit de prehistorie zijn gevonden. De naam heeft de baai te danken aan de aanwezigheid van een grot waar zoet en heel koud water uitstroomt richting zee. In het verleden werd deze grot door vissers dan ook gebruikt om hun gevangen vis koel te houden. Dichtbij het strand vind je de kleine kerk van San Lazzaro en de Torre del Frontone.

Vanaf hier kun je de route weer teruglopen naar het beginpunt of één van de boten naar Marina di Camerota.

Overige informatie

Hoewel het een goed begaanbare route is, is het aan te raden om de juiste schoenen aan te trekken. Ook is het te adviseren om voldoende eten en drinken mee te nemen voor onderweg en om je, vooral in de zomermaanden, goed te beschermen tegen de zon. Wanneer je van plan bent om vanaf Porto Infreschi de boot terug te nemen, reserveer deze dan van te voren.

De totale afstand is 12 kilometer (begin- en eindpunt het strand Lentiscelle) en de wandeling duurt ongeveer 5 uur.

felicia, salerno, salerno travel, naples, napels, napoli
Booking.com

De 8 heerlijkste wijnen uit Campania

In een vruchtbaar gebied zoals de regio Campania, is het bijna vanzelfsprekend dat je hier een aantal heerlijke wijnen kunt vinden. De wijnranken doemen overal om je heen op, gevuld met druiven die wachten om geplukt en verwerkt te worden tot een smaakvolle wijn. Wanneer je in een restaurant een blik op de wijnkaart werpt of door de supermarkt in Italië struint, zul je opmerken dat er vrijwel altijd een goede wijn uit Campania te vinden zal zijn.

Keurmerk

Voor de wijnen worden verschillende keurmerken gebruikt. Zo heb je de Denominazione di Origine Controllata (DOC). Met dit keurmerk wordt het gebied van de geoogste druiven aangegeven die gebruikt worden voor de productie van een specifieke wijn. Hierbij wordt ook gekeken naar de kwaliteit die aan verschillende criteria moet voldoen.

Daarnaast heb je de Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG). Dit handelsmerk geeft de geografische oorsprong van de wijn aan. Om dit keurmerk te kunnen krijgen moet een wijn eerst 5 jaar het DOC keurmerk dragen.

In totaal zijn er 15 wijnen met het DOC keurmerk, 4 met DOCG (alle 19 ook aangeduid met DOP). Daarnaast zijn er nog 10 wijnen met het IGP label wat staat voor Indicazione Geografica Tipica. Hier vallen wijnen onder die worden geproduceerd in een omvangrijk gebied maar wel volgens specifieke criteria.   

In dit stuk zullen ze niet allemaal aan bod komen maar licht ik een aantal bijzondere en heerlijke wijnen uit die je zeker geproefd moet hebben.

#1 Aglianico del Taburno (DOCG)

De Aglianico is de belangrijkste wijnstok van het bergachtige Taburno gebied, in de provincie van Benevento. Deze volle rode wijn had tot 2011 het DOC keurmerk. Tegenwoordig wordt de naam Aglianico del Taburno gebruikt voor enkele DOCG wijnen die worden geproduceerd in verschillende gemeentes in de provincie van Benevento

Het is een typische wijn uit het zuiden van Italië die door de Grieken in de regio Campania werd geïntroduceerd. Het wordt omgeschreven als een karakteristieke en elegante wijn, vol en krachtig maar tegelijkertijd rijp en sappig met verschillende fruitige geuren.

aglianico, wijn, campania, salerno, salerno traval, wijnen campania, naples, napels, napoli

#2 Taurasi (DOCG)

De Taurasi is een niet erg bekende wijn maar is wel één van de meest gerenommeerde wijnen van Zuid-Italië. Ook deze wijn wordt gemaakt met de druiven van de Aglianico wijnstok, in het heuvelachtige gebied van Irpinia. Verspreid over 17 gemeenten in de provincie van Avellino, behoort Taurasi tot één van deze gemeenten. Het is een klein stadje dat haar naam te danken heeft aan een oude Romeinse kolonie. Daarnaast diende het in het verleden als verzamelpunt bij het verspreiden van de wijnen in de rest van de regio.

Het is een krachtige, droge rode wijn met veel smaak en karakter. De wijn heeft een donker rode kleur en een geconcentreerde smaak vol fruit en kruiden. Hoe ouder de wijn, hoe zachter deze van smaak wordt.

taurasi, wijn, campania, salerno, salerno traval, wijnen campania, naples, napels, napoli

#3 Fiano di Avellino (DOCG)

Kenners beschouwen deze droge witte wijn als één van de beste wijnen van Zuid-Italië. De wijn wordt in de provincie van Avellino geproduceerd en ook hierin speelden de Grieken een rol. Zij brachten de originele wijnstok mee en de eerste druiven werden geplant in Lapio, de gemeente waar de wijn nog steeds wordt geproduceerd.

Het is een droge witte wijn met een frisse en fruitige smaak en ideaal voor een aperitief of in combinatie met visgerechten.

#4 Greco di Tufo (DOCG)

Greco di Tufo is een vrij bekende witte wijn. Zoals de naam al doet vermoeden, vindt deze witte wijn ook haar oorsprong bij de Grieken. In de 1ste eeuw voor Christus brachten de Grieken namelijk de wijnstok mee naar de regio Campania, in de gemeente Tufo om precies te zijn.

De wijn wordt geproduceerd in 8 gemeentes in de provincie Avellino en is één van de weinige witte wijnen die het DOCG keurmerk achter haar naam mag dragen. Het is een karaktervolle, kruidige wijn met aromatische en fruitige smaken. De wijn is vooral favoriet bij verschillende visgerechten.

#5 Falanghina (DOC)

De Falanghina druif is een bekende, zeer gewaardeerde druif en verwijst naar twee verschillende druivensoorten: de Falanghina Beneventana en de Falanghina Flegrea. De namen verwijzen naar het gebied van oorsprong van de druif (de provincie Benevento en de Campi Flegrei). De meeste wijngaarden voor de Falanghina druif zijn echter te vinden in de provincie van Benevento, op de hellingen van het Taburno gebergte. Voor de wijn wordt er vaak een mix gemaakt van deze verschillende druivensoorten.

De Falanghina wijnen die het DOC keurmerk hebben, zijn: Campi Flegrei, Falanghina di Sannio, Capri Bianco, Irpinia Falanghina en Falerno del Massico.

falanghina, wijn, wijnen, campania, salerno, salerno travel, napels. naples, napoli

Het is een heerlijke, frisse en fruitige witte wijn. Ideaal voor een aperitief maar ook perfect te combineren met diverse visgerechten.

#6 Lacryma Christi (DOC)

Lacryma Christi betekent letterlijk ‘traan van Christus’. De naam is afkomstig uit een legende waarin de engel Lucifer uit de hemel werd verdreven maar een stukje hiervan meenam naar de aarde. Toen Christus zijn blik wierp over de Golf van Napels, herkende hij het stukje gestolen hemel. Terwijl Jezus Christus huilde om dit verlies, kwamen zijn tranen terecht op de hellingen van de Vesuvius. Als een wonder bloeiden er op die plekken wijnstokken op uit de grond met daaraan de druiven met een hemelse smaak: Lacryma Christi.

wijn, campania, wijnen, vesuvius, salerno, salerno travel, lacryma christi, naples, napels, napoli

Deze droge wijn wordt gemaakt van druiven die groeien op de hellingen van de Vesuvius, wat door de lava zeer vruchtbare grond is. Je hebt de keuze uit wit, rood en rosé dus is Lacryma Christi met een groot aantal gerechten te combineren.

#7 Costa d’Amalfi (DOC)

De naam van deze DOC wijn geeft al duidelijk het productiegebied aan: de Amalfikust, in de provincie van Salerno. Het is de benaming van een groot aantal rode, witte en rosé wijnen die in het kustgebied worden gemaakt van verschillende soorten druiven.  Zo is de witte wijn van Costa d’Amalfi vaak een combinatie van de druivensoorten Falanghina en Biancolella en de rode van Aglianico en Piedirosso druiven. De Costa d’Amalfi wijnen zijn frisse, fruitige wijnen en te combineren met diverse gerechten.

Bij de wijnproductie wordt er vastgehouden aan traditionele technieken en methodes om het keurmerk te kunnen behouden.

De wijnproducenten zijn trots op de wijnen die ze aan kunnen bieden en vertellen dan ook graag over de oorsprong, de verwerking en de kenmerken. Dit is mogelijk tijdens een bezoek aan de wijnkelders die zich in het kustgebied bevinden. Daarnaast vind je in dit kustgebied één van de mooiste wijnroutes van Italië.

marisa cuomo, amalfi, amalfikust, amalfi coast, costa d'amalfi, salerno, salerno travel, naples, napoli, napels, wijn, wijnen
Breng een bezoek aan één van de wijnkelders

#8 Cilento (DOC)

Met haar natuurlijk schoonheid is ook het prachtige en vruchtbare Cilento een belangrijk wijnbouwgebied in de regio Campania. De grond in het gebied, bestaande uit kalkhoudend kleisteen, leent zich prima voor de wijnteelt. Ook hier ontlenen de wijnstokken hun oorsprong aan het oude Griekenland, geïntroduceerd door de Grieken in het oude Elea en Paestum.

De benaming Cilento DOC wordt toegekend aan de droge wijnen (rood, wit en rosé) die door geselecteerde wijnproducenten in de provincie van Salerno worden geproduceerd. Uiteraard kun je ook hier een kijkje nemen bij een wijnproducent en meer te weten komen over de verschillende wijnen en oorsprong.

wijn, salerno, salerno travel, napels, naples, napoli, cilento, wijnen

Wijnproeverij

Deelnemen aan een wijnproeverij is een graag gedane activiteit tijdens een vakantie. Het is niet alleen leerzaam, maar ook erg gezellig en lekker! Zowel in de omgeving van Napels als aan de Amalfikust kun je bij wijnhuizen terecht voor een wijnproeverij. Wil jij kennis maken met de bijzondere wijnen van de regio Campania? Hieronder tip ik een aantal prachtige locaties waar je geniet van een heerlijke wijnproeverij.

Cantine Astroni – Campi Flegrei
Cantina del Vesuvio – Trecase (aan de voet van de Vesuvius)
Sorrentino Vini – Boscotrecase (aan de voet van de Vesuvius)
Azienda Agricola Bosco de’ Medici – Pompei
Le Vigne di Raito – Raito (Amalfikust)
Cantine Apicella – Tramonti (Amalfikust)
Cantine Marisa Cuomo – Furore (Amalfikust)
Tenuta Cavalier Pepe – Luogosano (provincie Avellino)

felicia, salerno, salerno travel, naples, napels, napoli

Booking.com

Healthy Hotspots in Napels

In het dagelijks leven let je goed op wat je binnen krijgt, op vakantie gooi je deze levensstijl echter vaak overboord en wil je zo veel mogelijk kennis maken met de plaatselijke lekkernijen. Begrijpelijk, want veel van de producten zijn thuis niet te vinden.

Wanneer je het hebt over een stad zoals Napels waar je met de heerlijkste dingen om de oren wordt geslagen, gooit men goede voornemens vaak overboord. Heb je echter de behoefte om even de pizza, pizza fritta en andere gefrituurde hapjes links te laten liggen en een gezonde, verantwoorde maar heerlijke maaltijd te nuttigen? Ook dat kan gewoon in Napels! Ik zet voor jou een aantal zogenoemde healthy hotspots op een rijtje waar je zonder schuldgevoel kunt genieten van smakelijke gerechten!  

Cavoli Nostri

Cavoli Nostri is een veg & veggie restaurant op een steenworp afstand van de boulevard. Met in het logo een bloemkool (cavolo = kool) en de groene kleuren die terugkomen in de inrichting, wordt er duidelijk verwezen naar de verhouding met de natuur. Het doel van Cavoli Nostri is om aan te tonen dat plantaardige maaltijden absoluut heerlijk én voedzaam kunnen zijn. De leveranciers van de gebruikte biologische ingrediënten zijn met zorg geselecteerd en het menu is strikt seizoensgebonden. Naast experimenteren met nieuwe gerechten, vind je hier ook vegetarische of veganistische versies van traditionele Italiaanse recepten. Verantwoord én heerlijk eten!

Adres: Via Palepoli 32

Enkele gerechten van Cavoli Nostri – Photo credit Cavoli Nostri

Sbuccia & Bevi Vegan House

Wanneer je op zoek bent naar een goede veganistische maaltijd, dan kun je bij Sbuccia & Bevi genieten van een compleet vegan menu. Heerlijke pasta’s, veganistische huisgemaakte ricotta, koekjes, cup cakes en zelfs de veganistische versie van de traditionele Napolitaanse lekkernij babà kun je hier vinden. Zelfs voor echte vleeseters zal het geen gemakkelijke keuze zijn! Gelukkig staat het personeel voor je klaar om gerechten aan te raden en tot in detail uit te leggen wat erin zit.

Het is een kleine, maar gezellige, eetgelegenheid dus kan de zaak snel vol zitten. Laat je hier niet door tegenhouden, het is het wachten zeker waard!

Adres: Via Duomo 238

Amico Bio – Un Sorriso Integrale

Un Sorriso Integrale was het eerste vegetarische restaurant dat in Napels haar deuren opende. Al ruim 20 jaar wordt er met plezier en passie gewerkt om iedere dag weer de heerlijkste gerechten te bereiden. Uiteraard wordt er ook hier enkel met verse en seizoensgebonden producten gewerkt. Ze hebben een uitgebreide menukaart die om de paar dagen wordt aangepast.

Hoewel dit restaurant midden in het centrum ligt, is het niet erg gemakkelijk te vinden. Een beetje verstopt in een steegje, net buiten het gedrang maar zeker de moeite waard. Je kunt hier namelijk tegen een goede prijs smullen van vegetarische en veganistische specialiteiten die op Mediterrane wijze worden bereid.

Adres: Vico San Pietro a Maiella 6

Enkele gerechten van Amico Bio un Sorriso Integrale – Photo credit Un Sorriso Integrale

Mangiafoglia

In dit restaurant wordt gewerkt met de meest verse ingrediënten. Het menu verandert met de seizoenen mee waardoor je enkel seizoensgebonden producten zult tegenkomen op de kaart. Het ontbreekt je hier aan niets want ze hebben het allemaal: pasta’s soepen, salades, toetjes en vers fruit. Zowel voor de lunch als het diner kun je hier aanschuiven. De gerechten worden met passie, fantasie, creativiteit en vakmanschap in elkaar gezet. De meeste aandacht gaat hierbij vooral uit naar de kwaliteit van de ingrediënten. Uiteraard ontbreken ook hier op de kaart de vegetarische en veganistische gerechten niet.

Adres: Via Giosuè Carducci, 32

Enkele gerechten van Mangiafoglia- Photo credit Mangiafoglia

Enkele gerechten van Vero Gastrobar – Photo credit Vero

Vitto Pitagorico

Wanneer je in Napels bent, kan een pizza uiteraard niet ontbreken. Gelukkig hebben ze bij Vitto Pitagorico vegan pizza op het menu staan die erg smaakvol is! De menukaart is gevuld met traditionele gerechten die volledig vegetarisch en veganistisch zijn, zodat een ieder met plezier de smaken van de plaatselijke keuken kan ontdekken. Ook hier is het personeel erg behulpzaam. Met hun kennis helpen ze jou graag op weg bij het maken van een keuze.

Naast veganistische en vegetarische gerechten, kan ook de liefhebber van raw food hier prima terecht.

Adres: Piazza Museo 15

Enkele gerechten van Vitto Pitagorico – Photo credit Vitto Pitagorico

Soulcrumbs

Bij Soulcrumbs nemen ze het maken van brood heel serieus. De graansoort die wordt gebruikt, is eerst grondig bestudeerd en ook aan het rijzingproces zelf wordt dagelijks aandacht besteed.  

Het eten dat op de kaart staat, wordt bestempeld als ‘honest food’. In dit gedeelte van het menu is de passie om het vinden van de juiste, eerlijkste grondstoffen duidelijk waar te nemen. Ze zijn voortdurend op zoek naar de beste smaken en streven naar verbetering van hun bestaande gerechten. Daarnaast schenken ze ook enkel wijnen waar geen chemische proces aan te pas is gekomen. Dit zorgt ervoor dat je échte biologische wijn kunt proeven. Ook wat de koffie betreft gaat het niet om de eerste de beste koffie die je kunt vinden. Er wordt gekeken of het gehele proces van koffiebranden duurzaam is verlopen én of het werk van de koffieboeren naar behoren wordt betaald.

Je kunt hier terecht voor het ontbijt, een lekker tussendoortje of lunch.  

Adres: Via del Chiostro 11

Enkele gerechten van Soulcrumbs – Photo credit Soulcrumbs

ToBío Vegan Shop Napoli

Heb je tijdens jouw vakantie de mogelijkheid om zelf in de keuken te gaan staan en ben je op zoek naar geschikte producten? Loop dan binnen bij ToBío Vegan Shop. Deze bio winkel bevindt zich net buiten het centrum van Napels. Ze bieden een breed assortiment aan biologische, veganistische en gluten vrije producten zoals verantwoorde snacks zonder toegevoegde suikers, chocoladerepen, suikervrije taarten en paars brood. Daarnaast organiseren ze regelmatig evenementen waarbij natuurlijke cosmetica producten onder de aandacht worden gebracht.

Adres: Via Lepanto 81

Enkele producten in de winkel – Photo credit ToBío Vegan Shop

Naturalmente Bio Napoli

Ook in deze winkel kun je terecht voor een groot aantal biologische producten en ingrediënten om zelf een gezonde maaltijd in elkaar te zetten. Zo kun je hier kiezen uit een selectie van wel 19 soorten meel en zijn er ook glutenvrije producten te vinden. Tevens ontbreekt het niet aan natuurlijke cosmeticaproducten, suikervrije en verantwoorde snacks en vind je hier zelfs ecologische wasmiddelen.

Adres: Via Belvedere 29/31

De winkel van Naturalmente Bio – Photo credit Naturalmente Bio Napoli

Officina Vegana

In dit restaurant ben je welkom voor een verantwoorde snack, lunch of diner (diner alleen op vrijdag en zaterdag). Geniet van de eigengemaakte seitan en tofu, de broodjes en de heerlijke toetjes (waarvan de vegan bounty erg populair is). Dagelijks wordt er een menu gepresenteerd met gerechten die worden bereid met verse ingrediënten. Geregeld kom je nieuwe gerechten tegen op de kaart. Bij Officina Vegana zijn ze namelijk voortdurend bezig om nieuwe smaken te ontdekken zodat deze uiteindelijk verwerkt kunnen worden in unieke en heerlijke creaties.

Adres: Via Sedile di Porto 71

Enkele gerechten van Officina Vegana – Photo credit Officina Vegana

Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen!

3 dagen Napels: tips voor een lang weekend
Vesuvius: de fascinerende vulkaan bij Napels
Hoe gevaarlijk is Napels?
Pizza in Napels: 10 heerlijke adressen
9 supertips voor Napels met kids
7 tips voor een stedentrip Napels
9 must do's in Napels
5 dingen die je moet proeven in Napels
De 6 leukste wijken van Napels
5 musea in Napels die je niet mag missen
8 belangrijke personages van Napels
Gratis bezienswaardigheden Napels
Het openbaar vervoer in Napels
felicia, salerno, salerno travel, naples, napels, napoli
Booking.com