Spaghetti alle vongole is een onmisbaar gerecht in Italiaanse kustgebieden. Het is een eenvoudig gerecht maar zijn de ingrediënten en de techniek die je toepast bij de bereiding van deze smaakvolle pasta, essentieel.
Michelle Bogers van Taste Guide Naples laat jou graag stap voor stap zien hoe je deze pasta gemakkelijk zelf thuis kunt bereiden. Met de nodige tips leert zij jou hoe jij zelf op traditionele wijze dit populaire gerecht in een handomdraai op tafel kunt toveren.
Verhit een bodempje olijfolie in een grote koekenpan, voeg een licht
geplet teentje knoflook toe en een paar takjes peterselie (zonder blaadjes).
Fruit zachtjes tot de olie een heerlijke knoflookgeur heeft. Zet het vuur hoger
en voeg de vongole toe samen met een scheut witte wijn. Blijf doorroeren en
begin de vongole een voor een uit de pan te halen zodra ze openen. Openen ze
ongeveer allemaal tegelijk, laat ze dan allemaal openen. Giet het vocht uit de
pan af door een zeefje en bewaar dit.
Breng een pan water aan de kook en voeg wat zout en de pasta toe. Zet de pan waarin je de vongole hebt klaargemaakt weer op het vuur met een beetje olijfolie, fruit er een licht geplet teentje knoflook in en voeg dan een handvol doormidden gesneden kerstomaatjes toe. Laat deze zacht worden in de tijd dat de pasta kookt. Twee minuten voordat de pasta de al dente kooktijd heeft bereikt, giet je de pasta af. Bewaar een kopje van het pastawater. Voeg het vocht van de vongole toe aan de pan met tomaten en giet er pastawater bij tot je ongeveer een centimeter vloeistof in je pan hebt staan. Voeg de afgegoten pasta toe en blijf de pasta over een matig tot hoog vuurtje omscheppen. Op deze manier krijgt de pasta zijn laatste minuten kooktijd en bind je de saus aan de pasta.
Zodra het meeste vocht is verdampt, voeg je de vongole toe. Verhit deze kort mee een draai dan het vuur uit. Schep een eetlepel fijngehakte peterselieblaadjes door de pasta. Dien de pasta op, en werk af met de fijngehakte tarallo of amandelen, optioneel een klein lepeltje bottarga en nog wat gehakte peterselie.
Tip: je kunt er eventueel voor kiezen om de kokkels uit de schelp te halen of om ze in de schelp te serveren.
Buon appetito!
Online Kookworkshop Napels
Wil je meer traditionele gerechten leren bereiden? Schrijf je dan in voor een van de lessen van de Online Kookworkshop Napels! Via een live verbinding vanuit Napels leert Michelle jou stap voor de stap de smakelijkste gerechten op tafel te toveren. Neem een kijkje op de pagina voor de beschikbare data en gerechten en kook gezellig met ons mee!
In april 2020 verscheen het boek ‘Mijn Napels’ van dé Italiëblogger Saskia Balmaekers, oprichtster van de website Ciaotutti.nl. Na het grote succes van haar boek over Puglia, was het deze keer de beurt aan de boeiende stad Napels om in de schijnwerpers te staan en haar schatten op papier te vereeuwigen. Met dit prachtige boek, voorzien van persoonlijke tips en verhalen, neemt zij jou mee op reis naar het altijd fascinerende Napels en heeft zij weer een fantastisch werk weten neer te zetten.
Het boek
Het tweehonderdzeventig pagina tellende boek is meer dan slechts een reisgids. Gevuld met kleurrijke foto’s, bijzondere verhalen en persoonlijke tips, word je meegenomen op een bijzondere reis door de straten van Napels. Op een unieke, persoonlijke en sfeervolle manier neemt Saskia je mee op ontdekkingstocht door de verschillende wijken van de stad, laat zij jou kennis maken met traditionele gebruiken, bijzondere verhalen, leuke weetjes, onmisbare bezienswaardigheden en komt de rijke geschiedenis van deze Zuid-Italiaanse stad ruim aan bod.
Met haar woorden weet Saskia de lezer te raken en kun je de pure Napolitaanse sfeer daadwerkelijk ervaren, voelen en proeven. Op schitterende wijze weet zij de meest fascinerende stad van Italië te omschrijven, wat wel blijkt uit de volgende zinnen die in het boek te lezen zijn:
“Napels is een zinderende stad. Het bruist er van het leven, of je nu in een restaurant zit of op straat loopt. De stad is één groot toneel, met als hoofdrolspelers de gepassioneerde Napolitanen.”
Saskia Balmaekers
OmgevingNapels
Ook de omgeving van Napels wordt door Saskia onder de aandacht gebracht en neemt zij je mee naar de brandende velden van de Campi Flegrei, de pittoreske eilanden Capri, Ischia en Procida, zijn er pagina’s gewijd aan Pompeii, Herculaneum en de Vesuvius en neemt zij je mee voor een roadtrip langs de altijd betoverende Amalfikust. Dit boek biedt dus zonder twijfel de informatie en inspiratie die je nodig zult hebben wanneer je een reis richting de regio Campania gaat maken.
Salerno Travel in ‘Mijn Napels’
Naast alle informatie en verhalen die Saskia met haar lezer deelt, geeft zij ook nog een aantal andere handige tips die je goed kunt gebruiken tijdens een bezoek aan Napels. Met het werk dat ik doe en de informatie die ik zelf deel over de regio Campania, vond Saskia dat ik niet kon ontbreken in ‘Mijn Napels’! Ik ben dan ook bijzonder trots dat ik, met Salerno Travel, een plekje heb gekregen in dit schitterende boek en ik mijn persoonlijke verhaal en missie met zo’n groot publiek mag delen.
Review
Saskia heeft met haar werk geprobeerd het ongrijpbare van deze stad te vangen en over te brengen aan haar lezers, iets waar zij zonder meer in is geslaagd. Zij heeft begrepen dat Napels een stad is die jou beetje bij beetje moet veroveren en je moet leren kennen voor je er écht van kunt houden. Dat is dan ook duidelijk te merken in de verhalen die zij met het publiek deelt en de woorden die zij hier zorgvuldig voor heeft gekozen. Het is heerlijk om door het boek te bladeren – dat bovendien een heel fijn formaat heeft -, te genieten van de geweldige foto’s waarmee de sfeer van Napels en omgeving zo goed mee worden weergegeven en de bijzondere verhalen te lezen. Je kunt echt even wegdromen en lijkt het net alsof je zelf door de smalle steegjes van de Quartieri Spagnoli loopt, onder het wapperende wasgoed door, of een pizza eet bij Concettina ai Tre Santi in de wijk Sanità. Dat ook het groene Tramonti in het boek genoemd wordt, vind ik persoonlijk ook een heel groot pluspunt!
Gesigneerd exemplaar
Het boek is ideaal om cadeau te doen aan een Italiëliefhebber maar doe je bovenal jezelf er een plezier mee door dit kleurrijke boek over het intrigerende Napels in huis te halen. Wil je graag een persoonlijke boodschap van Saskia zelf in dit bijzondere boek, bestel dan via de website van Ciao tutti een gesigneerd exemplaar van ‘Mijn Napels‘!
Napels is bijzonder, uniek, authentiek en af en toe moet je even door de chaos heen zien te kijken om haar ware schoonheid te kunnen zien. Aan de hand van de tips die ik geef in de vele artikelen op de website, kun je de stad prima op eigen initiatief ontdekken. Een andere optie is om Napels te met een Nederlandstalige gids te verkennen, die met veel plezier, liefde en kennis van zaken jou op de verborgen parels wijst die deze stad rijk is tijdens de Tour met Local Napels.
Ontdek de pareltjes van Napels
Graag laat ik jou kennis maken met een aantal Nederlandse locals in Napels die van een tour door de stad een waar feestje weten te maken. Wanneer je op stap gaat met een van deze Nederlandstalige gidsen, krijg je de kans om Napels door de ogen van een échte local te zien en leer je de stad veel beter kennen. Deze tour met Nederlandstalige local is dan ook een absolute aanrader tijdens een bezoek aan Napels.
Iris de Brouwer
De Nederlandstalige gids Iris de Brouwer woont al 14 jaar met haar man en kinderen in Pozzuoli, een stad gelegen in de buurt van Napels. Voor haar werk is zij vrijwel dagelijks in Napels te vinden en kent de stad dan ook door en door. Voor Time to Momo schreef zij de reisgids over Napels, stond ze met een mooi interview in het Italië Magazine en was ze terug te vinden in een artikel van het AD. Door de jaren heen heeft zij een diepe liefde ontwikkeld voor Napels en haar inwoners, een liefde die zij graag met anderen wil delen. Samen met haar man Peppe Renzuto Iodice, die opgroeide in Napels, riep zij Local in Naples in het leven om toeristen kennis te laten maken met dit bijzondere stukje Italië. Met hun kennis, interesse en ervaring vormen zij dan ook een perfect team om Napels op een juiste manier aan toeristen over te brengen en te laten ervaren en dat allemaal in het Nederlands.
Iris & Peppe Photo credit Matteo Rossi
Met plezier duikt zij de straten van de bekende volkswijken in, op zoek naar nog onontdekte schatten die zij vervolgens weer met haar gasten kan delen. Ook voor de reisgids van Time to Momo is zij voortdurend op zoek naar nieuwe adressen, inspiratie en verhalen en zit zij regelmatig met haar neus in de boeken om research te doen. Regelmatig mag ik met Iris mee op ontdekkingstocht, wat vaak de mooiste ervaringen, verhalen en vondsten oplevert.
Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat op stap gaan met Iris dan ook een geweldige belevenis is waarbij je een kijkje krijgt in het dagelijks leven van deze stad. Daarnaast kent zij enorm veel mensen in de stad waardoor je ook in contact komt met andere locals die jou zonder twijfel gastvrij zullen verwelkomen in hun stad. Tijdens haar tours zorgt zij ervoor dat mensen op plekken komen waar de massa aan voorbij gaat, wat ervoor zorgt dat het dieper gaat dan een simpele rondleiding. Met Iris krijg je daadwerkelijk een andere kant van Napels te zien, wat ervoor zal zorgen dat je de stad iets beter zult begrijpen en juist meer van de stad wilt zien en ontdekken.
Naast het fascinerende Napels, promoten zij ook de minder bekende gebieden zoals de Campi Flegrei en het Cilento gebied ten zuiden van de havenstad Salerno.
Leny Boerstra
Na haar afstuderen aan de kunstacademie ging Leny Boerstra aan de slag als reisleidster voor SRC Reizen. De aantrekkingskracht van Italië was namelijk altijd al aanwezig geweest en besloot ze te gaan werken in dit land dat rijk is aan kunst, cultuur en geschiedenis. Ze woonde zeven jaar in het kleine Fiuggi, dat ze vervolgens verruilde voor het veel grotere Napels. Deze stad wekte al lange tijd haar nieuwsgierigheid en wilde ze dit graag persoonlijk ervaren. Ze betrok een basso – een typisch Napolitaanse woning op straatniveau – en begon de stad te verkennen. Ze ontdekte tal van verborgen juweeltjes en nog steeds gaat er geen dag voorbij dat ze niet versteld staat van de schoonheid die hier voor het oprapen lijkt te liggen.
Leny in Napels
Meer te weten komen over de stad en deze aan anderen mensen laten zien, is wat zij het liefste doet. Met haar enorme hoeveelheid aan kennis, weet zij de meest boeiende details in beeld te brengen en op een interessante manier te verwoorden. Het is fantastisch om met haar door de straten van de stad te struinen en spreekt zij met hartstocht en bewondering over de rijke geschiedenis, de cultuur, verhalen, tradities en eigenaardigheden van dit stukje Zuid-Italië. Wanneer je met Leny op stap gaat, merk je direct dat zij werkelijk dol is op deze stad en zich hier dan ook helemaal thuis voelt. Het is moeilijk om na een wandeling met haar niet verliefd te worden op Napels en haar vele schatten.
Met Leny op stap in Napels
Toen zij tijdens de lockdown niet de mogelijkheid had om de straat op te gaan en toeristen rond te leiden, gebruikte ze haar tijd om zich te storten op het tekenwerk. Dat Leny in de basis kunstenares is, bewijzen de vele tekeningen die zij tijdens die periode heeft gecreëerd. Met haar pennen en potloden heeft zij typische taferelen uit het Napolitaanse straatbeeld tot leven weten te wekken en heeft zij hiermee twee van haar passies – Italië en tekenen – met elkaar gecombineerd.
Niet alleen tijdens de wandeltours kun je genieten van de verhalen die Leny te vertellen heeft, ook kun je met haar mee op een fietstour*. Hier laat zij jou in een aantal uur kennis maken met de voornaamste hoogtepunten van Napels.
*Enkel voor de Bike Tour XL
Michelle Bogers
Michelle Bogers woont al geruime tijd midden in het historisch centrum van Napels, heeft een grote schat aan kennis en ervaring op het gebied van koken, een enorme passie voor de stad en haar vele culinaire geheimen. Toen zij een aantal jaar geleden voor het eerst in Napels kwam, wist zij direct dat dit de plek was waar zij moest zij. Al vrij snel nam zij de sprong in het diepe en verhuisde naar deze fascinerende stad om zich volledig onder te kunnen dompelen in haar sferen, geuren, smaken en lekkernijen. Als geen ander weet zij dat Napels een stad is die je moet leren begrijpen om haar daadwerkelijk te kunnen waarderen. Zij begon daarom met Taste Guide Naples om toeristen op weg te helpen in deze wereldstad en laat hen bovendien kennis maken met de vele traditionele lekkernijen.
Michelle in Napels
Haar passie voor Napels en koken combineert ze door het geven van kooklessen, gewoon bij haar thuis in de keuken. Bovendien beschikt haar woning over een ruim dakterras met uitzicht over de stad, waar gasten bij mooi weer in de buitenlucht verse pasta kunnen maken. Op die manier kom je niet alleen de geheimen van lokale gerechten te weten, maar krijg je direct een kijkje in het échte Napolitaanse leven.
Wanneer zij niet achter de pannen staat, laat zij toeristen ook graag te voet de schatten van deze bijzondere stad zien tijdens een Tour met Local of een Street Art Tour. Voor wie nieuwsgierig is naar haar woning en het mooie terras, biedt zij ook een tour aan die wordt afgesloten met een zelfgemaakte lunch bij haar thuis. Het kan ook zijn dat je Michelle door de straten van de stad ziet fietsen omdat ook zij als gids voor de fietstour (Bike Tour XL) is in te schakelen.
Tour met Local door Napelsboeken
Wanneer je op stap gaat met een van deze Nederlandstalige gidsen, is het een geweldige kans om een indruk te krijgen van het dagelijks leven in de stad Napels, voorzien van een vleugje Nederlandse nuchterheid! Stuk voor stuk beschikken deze vrouwen over enorm veel kennis maar bovenal een flinke dosis passie voor hetgeen zij doen. Heb je een voorkeur voor een gids of bepaalde interesses die je terug zou willen zien tijdens een tour, laat het dan weten in de aanvullende informatie.
Gaat het over Napels, dan is pizza vaak het eerste waar mensen aan denken. De vrijwel altijd lovende woorden die over de heerlijke Napolitaanse pizza worden gesproken en geschreven, zorgen ervoor dat mensen dit culinaire hoogstandje maar al te graag zelf willen ervaren. Voor velen is dit wellicht dan ook een goede reden om af te reizen naar het zuiden van Italië en ik geef ze groot gelijk. De Napolitaanse pizza moet je echt zelf ervaren.
Plekken om dit hemelse gerecht zelf te proberen, zijn er in Napels in overvloed. Van een slechte pizza lijken ze hier dan ook nooit gehoord te hebben. Een Napolitaanse zei ooit tegen mij: ‘Een slechte pizza in Napels is nog altijd beter dan een goede pizza in Nederland’, iets dat ik na mijn vele ervaringen in deze stad, enkel kan beamen.
Een waarschuwing vooraf is dan ook op zijn plaats: na het eten van een pizza in Napels ben je voor de rest van je leven verpest. Geen enkele andere pizza zal namelijk meer kunnen tippen aan die heerlijke, perfecte, luchtige, dunne Napolitaanse pizza.
Staat jouw bezoek aan Napels al gepland, dan geef ik jou een handig lijstje met een aantal adressen waar je dit cultureel erfgoed zelf uit kunt gaan proberen.
#1 L’Antica Pizzeria da Michele
Ik trap af met een klassieker waar je ongetwijfeld al eens van gehoord hebt. L’Antica Pizzeria da Michele is wereldwijd bekend en is de pizzeria waar Julia Roberts in de film Eat Pray Love de liefde verklaart aan haar pizza. In deze eenvoudige zaak hecht men veel waarde aan traditie en dat is dan ook precies de reden waarom je hier kunt kiezen uit slechts twee soorten pizza: de Marinara en de Margherita. Reserveren is hier niet mogelijk en zul je aan moeten sluiten in de rij voor de deur om een plekje te bemachtigen.
Via Cesare Sersale, 1
Photo credit Fabio di Donna
#2 Pizzeria Brandi
Pizzeria Brandi is de plek waar de pizza Margherita haar oorsprong vond. Het was Raffaele Esposito, pizzabakker bij Brandi, die in 1889 op uitnodiging van koning Umberto I een aantal pizza’s mocht bereiden voor het koninklijk gezelschap. De pizza met mozzarella, tomaat en basilicum viel bij koningin Margherita zo enorm in de smaak, dat deze al snel werd omgedoopt tot de wereldberoemde pizza Margherita.
Salita S. Anna di Palazzo 1/2
#3 Starita
Deze historische pizzeria is een van de oudste pizzeria’s in Napels, die inmiddels door de 4de generatie draaiende wordt gehouden. Je proeft hier pizza’s van hoogstaande kwaliteit, bereid met verse ingrediënten die met zorg en toewijding worden geselecteerd. Daarnaast staan er ook gefrituurde lekkernijen op de kaart die het proberen waard zijn. Dat deze pizzeria populair is, blijkt wel uit het feit dat er zelfs in New York een vestiging is geopend.
Starita speelt bovendien een rol in de film L’Oro di Napoli waar Sophia Loren in de rol kruipt van de mooie pizzaiola Sofia.
Via Materdei 27/28
#4 Gino Sorbillo
De familie Sorbillo zette 21 kinderen op de wereld die vervolgens allemaal pizzabakkers werden. Gino is een nakomeling van pizzaiolo nummer 19 van de 21 en leerde zo al op jonge leeftijd de geheimen van de échte Napolitaanse pizza kennen. Met liefde en passie heeft hij zich deze eigen gemaakt en er een persoonlijke artistieke draai aan gegeven, met de eeuwenoude traditie als basis. De naam ‘Sorbillo’ zal dan ook op verschillende plekken in de stad opduiken en weet je dat je hier met een gerust hart aan kunt schuiven om een heerlijke Napolitaanse pizza te proeven.
Antica Pizzeria Gino Sorbillo – Via dei Tribunali, 32 Gino Sorbillo Lievito Madre al Mare – Via Partenope 1
#5 Concettina ai Tre
Santi
Deze pizzeria is te vinden in het hart van de volkswijk Rione Sanità en bij locals erg geliefd. Zo is onder andere stervoetballer Fabio Cannavaro geregeld hier te vinden en staat er voor de deur vaak een rij mensen, wachtend op een vrije plek in de kleine maar sfeervolle zaak. De pizzeria wordt bovendien genoemd in de Michelin Gids, wat uiteraard niet zonder reden is. Het deeg is van een geweldige kwaliteit en is het gehele bereidingsproces hiervan een serieuze zaak. Daarnaast worden er uitsluitend verse ingrediënten gebruikt die het plaatje van de perfecte pizza compleet maken. Op de kaart vind je naast de traditionele pizza’s nog vele andere heerlijke creaties waarvan de combinatie van ingrediënten met zorg en kennis is bepaald. Deze pizzeria is een absolute aanrader en is dan ook een van mijn persoonlijke favorieten.
Via Arena della Sanità, 7 Bis
#6 Di Matteo
Pizzeria Di Matteo bevindt zich in het hart van historisch centrum en ook hier is de kunst van het pizzabakken en de bijbehorende geheimen overgedragen van generatie op generatie. Naast de traditionele pizza vind je hier ook een overheerlijke pizza fritta op de kaart, een andere lekkernij die het proberen waard is (verderop meer adressen hiervoor). In Italië was Pizzeria Di Matteo groot in het nieuws toen president Bill Clinton in 1994 tijdens de G7-top in Napels hier een stop maakte om een pizza te eten. Een gebeurtenis waarvan de herinnering hieraan bij een bezoek aan deze zaak nog altijd aanwezig is.
Via dei Tribunali,94
#7 Dal Presidente
Ernesto Cacialli was pizzabakker bij Di Matteo toen Bill Clinton op bezoek kwam en had de eer de bewuste pizza voor hem te bereidden. Enkele jaren na dit beroemde bezoek, opende Ernesto zijn eigen zaak. Blijkbaar was hij nog zo vol van deze ontmoeting, dat hij het de naam Dal President gaf. Gelegen in het historisch centrum, kun je ook in deze zaak terecht voor heerlijke, authentieke pizza’s.
Via dei Tribunali, 120
#8 La Figlia del Presidente
Onder de naam ‘De Dochter van de President’, opende Maria Cacialli, dochter van de eerder genoemde Ernesto, samen met haar man een eigen zaak. De liefde voor dit traditionele gerecht heeft zijn dan ook zonder twijfel van haar vader geërfd en eet je in haar zaak voor een kleine prijs een heerlijke, traditionele pizza.
Via Grande Archivio, 24
#9 De’ Figliole (pizza fritta)
Bij deze historische pizzeria die geliefd is bij locals, vind je enkel pizze fritte op de kaart. De gefrituurde pizza is een andere Napolitaanse specialiteit die je zeker eens geprobeerd moet hebben. De’ Figliole is hiervoor een zeer geschikte plek, aangezien dit een van de eerste zaken in de stad schijnt te zijn waar uitsluitend pizze fritte op de kaart te vinden waren. Voor slechts een paar euro bestel je een overheerlijke, goed gevulde pizza fritta en zit je voor de rest van de dag goed vol.
Via Giudecca Vecchia, 39
#10 Isabella de Cham (pizza fritta)
Deze zaak in de Rione Sanità wordt gerund door de sympathieke Isabelle de Cham. Door liefhebbers en critici wordt zij al enige tijd op handen gedragen door haar unieke en smakelijke creaties en behoort zij ook tot mijn favorieten. Isabella werkt met passie en plezier en dat is overduidelijk te proeven in haar gefrituurde hoogstandjes. Het eveneens sympathieke en vrolijke personeel weet jou uitstekend te adviseren en zorgen zij ervoor dat je met een glimlach de zaak weer verlaat (en de volgende dag weer terug wilt komen). Naast haar zaak in de Sanità, heeft Isabella onlangs een vestiging geopend op de Pignasecca waar je dit goddelijk gefrituurde gerecht ook af kunt halen.
Via Arena della Sanità, 27 Via Porta Medina, 51
Zelf pizza leren maken
Wil jij het geheim van de Napolitaanse pizza ontdekken? Er bestaat geen betere plek dan Napels om dit te weten komen! Duik met een pizzaiolonapoletano de keuken in om alles te weten te komen over dit traditionele gerecht om vervolgens van jouw eigen gemaakte pizza te genieten. Reserveer vandaag nog jouw plek voor de Pizza Les online!
Om ervoor te zorgen dat je kunt genieten van al het moois dat deze stad te bieden heeft, heb ik de reisgids Jouw Local in Napels geschreven. In deze digitale gids, kruip ik in de rol van tour guide om jou rond te leiden door de stad, verborgen schatten te laten zien en jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.
Inmiddels staat Napels al bij velen op hun verlanglijstje, maar er zijn genoeg mensen die nog hun twijfels hebben. Met alles wat deze stad te bieden heeft, zijn er tal van redenen die ik kan noemen waarom Napels ook jouw lijstje zou moeten halen. Speciaal om deze twijfelaars over de streep te trekken, heb ik een aantal razend goede redenen op een rijtje gezet waarom je binnenkort Napels écht eens zou moeten bezoeken. Het kan niet anders dan dat je na het lezen van dit lijstje, direct jouw ticket naar deze Zuid-Italiaanse stad wilt boeken!
#1 Het bloed van San Gennaro is vloeibaar geworden
Drie keer per jaar vindt er een bijzonder ritueel plaats waarbij het bloed van de beschermheilige van Napels, San Gennaro, vloeibaar dient te worden. Wanneer het bloed niet vloeibaar wordt, betekent dit niet veel goeds voor de stad en omgeving. Zo werd het bloed in de ampullen in 1980 niet vloeibaar, waarna de regio enkele maanden later getroffen werd door een verwoestende aardbeving.
Photo credit Leny Boerstra
Inwoners van Napels kunnen voor nu echter opgelucht adem halen: ook dit jaar werd het bloed tijdens de verschillende ceremonies vloeibaar en is er geen reden tot paniek. Dit betekent ook goed nieuws voor jou omdat je met een gerust hart naar Napels af kunt reizen.
#2 Saskia schreef een boek over Napels
Wanneer dé Italië-blogger Saskia Balmaekers van Ciaotutti.nl over Napels gaat schrijven, dan weet je zeker dat het tijd is om deze kant op te komen! In het voorjaar van 2020 verscheen haar nieuwe boek ‘Mijn Napels’ waarin je wordt meegenomen naar de mooiste plekjes van deze wereldstad én omgeving. Eerder verschenen van haar hand boeken over Puglia, Rome en haar favoriete plekken door het hele land, die stuk voor stuk een groot succes waren en nog steeds een graag gekocht item zijn. Ditmaal is was het de beurt aan Napels om in haar woorden op papier gepend te mogen worden. Saskia heeft er hard aan gewerkt zodat zij jou, al bladerend door het boek, mee kan nemen op een bijzondere reis.
#3 Procida is de Italiaanse Culturele Hoofdstad 2022
Het schattige eiland Procida, gelegen voor de kust van Napels, is uitgeroepen tot Italiaanse Culturele Hoofdstad 2022. Toen het eiland zich kandidaat stelde, leverde dat al aardig wat publiciteit op. In de afgelopen jaren is er al een zichtbare stijging in de bezoekersaantallen waar te nemen en de verwachting is dat dit de komende jaren alleen maar toe zal nemen. Nu Procida er daadwerkelijk in is geslaagd om de titel ‘Culturele Hoofdstad 2022’ binnen te halen, zal de kleurrijke haven van Marina Coricella alleen maar meer nieuwsgierige toeristen aantrekken en mag dit kleurrijke pareltje eigenlijk ook niet op jouw lijstje ontbreken.
#4 Il Figlio Velato is in Napels
In december 2019 vond Il Figlio Velato zijn nieuwe thuis in Napels. Het uit marmer vervaardigde kunstwerk van een kind dat wordt bedekt door een doorzichtige sluier, is het werk van de Italiaanse kunstenaar Jago (Jacopo Cardillo).
Met de naam van het werk wordt er een verwijzing gemaakt
naar het eveneens in Napels te bewonderen beeld van de Cristo Velato. Jago draagt de Cristo
Velato dan ook een warm hart toe, maar wil met zijn eigen kunstwerk een
ander verhaal vertellen. Waar de Cristo
Velato het beeld laat zien van een man die zich bewust voor de mensheid
heeft opgeofferd, symboliseert de Figlio
Velato een kind dat slachtoffer is van bewust én onbewust uitgevoerde
handelingen van deze zelfde mensheid. Je kunt stellen dat dit werk tevens het
verhaal vertelt van de vele kinderen die door de misdaad hun leven hebben
verloren.
Dit prachtig ontroerende werk, dat je ongetwijfeld kippenvel zal bezorgen, is te bewonderen in de kerk van San Severo fuori le mura in de Rione Sanità.
#5 De Vesuvius houdt zich slapende
De Vesuvius is wereldwijd bekend en wekt het bij veel mensen verbazing hoe dichtbevolkt het gebied rondom de vulkaan is. Om een beter idee te geven over de denkwijze van Napolitanen en de bijzondere band die zij hebben met de Vesuvius, heb ik dit in een artikel duidelijk in beeld gebracht. Hoewel veel mensen de vulkaan beschouwen als een gevaar, valt er op dit moment weinig te vrezen. De laatste uitbarsting vond plaats in 1944 en sindsdien houdt de Vesuvius zich rustig. Er is dus geen enkele reden om je zorgen te maken over deze iconische vulkaan die in de wijde omgeving het landschap domineert.
#6 Het ei van Vergilius is nog steeds intact
Naast het bloed van San Gennaro dat vloeibaar moet worden om voorspoed te garanderen, is er ook nog een ei dat heel moet blijven. Wanneer je nog nooit van het ei van Vergilius hebt gehoord, is dit sowieso al een reden om naar Napels te komen. Het gaat om een ei dat door de dichter Vergilius werd verstopt in het oudste kasteel van Napels, het Castel dell’Ovo (Kasteel van het Ei). Hij beweerde dat wanneer het ei zou breken, niet alleen het kasteel in zou storten maar het ook rampzalige gevolgen voor de stad zelf zou hebben.
Het is dus goed om te weten dat het ei nog steeds intact is. Rampspoed zal de stad bespaard blijven en kun je met een gerust hart een ticket naar Napels boeken.
#7 Supervulkaan Solfatara in de Campi Flegrei houdt zich rustig
Waar vrijwel iedereen bekend is met de Vesuvius, ligt er aan de andere kant van Napels een andere, minder bekende, vulkaan. In de Campi Flegrei – ‘brandende velden’, zo genoemd vanwege haar vulkanische activiteit – vind je de Solfatara. Deze vulkaan is onderdeel van een caldera en wordt bestempeld als een supervulkaan. Inmiddels is de Solfatara al meer dan twee jaar niet meer toegankelijk voor het publiek nadat er een dramatisch voorval plaatsvond waarbij een heel gezin om het leven kwam. Het omliggende gebied kun je echter wel gewoon bezoeken, waar de vulkanische activiteit duidelijk op te merken is. De omgeving kenmerkt zich door het ruige landschap, borrelende modder en Napolitaanse tuf (tufsteen met een kenmerkende gele kleur) en een typische, doordringende geur.
Hoe fascinerend en prachtig het gebied van de Campi Flegrei ook is, deze supervulkaan vormt wel degelijk een gevaar voor de omgeving. Uiteraard wordt de activiteit van de vulkaan voortdurend gemonitord, maar staat het volgens vulkanologen vast dat er een uitbarsting plaats gaat vinden. Wanneer dit zal zijn, is onduidelijk. Zeker is wel dat dit ook grote gevolgen zal hebben voor Napels en de directe omgeving. Zoals aangegeven, is de situatie momenteel rustig en ziet het ernaar uit dat je momenteel zonder problemen kunt genieten van Napels en de Campi Flegrei.
#8 Dries Mertens zien
spelen voordat hij vertrekt
Deze reden is vooral bedoeld om Belgische voetballiefhebbers over de streep te trekken om nog snel een bezoek aan Napels te brengen. Vaak wordt een stedentrip namelijk gecombineerd met een voetbalwedstrijd, iets waar Napels zich uitstekend voor leent. Napoli speelt al weer geruime tijd in de Serie A en zorgt vaak voor de nodige spanning en sensatie. De komst van Dries ‘Ciro’ Mertens heeft hier zeker aan bijgedragen. Voor Belgische fans is dit reden genoeg om een stedentrip Napels vaak te combineren met een voetbalwedstrijd waar zij hun landgenoot kunnen zien spelen.
Photo credit Liesbeth Boterdaele
Mertens is in Napels ongekend populair en Napolitanen zien een vertrek dan ook absoluut niet zitten. De afgelopen maanden wordt hier echter flink over gespeculeerd en duiken namen van verschillende voetbalclubs waar Mertens aan wordt gelinkt, regelmatig op in de media. De kans dat de er een transfer volgt, is dus zeker aanwezig. Wil jij Mertens graag zien schitteren in het Stadio Diego Armando Maradona voordat het te laat is? Neem dan geen risico en boek snel je ticket richting Napels!
Om ervoor te zorgen dat je kunt genieten van al het moois dat deze stad te bieden heeft, heb ik de reisgids Jouw Local in Napels geschreven. In deze digitale gids, kruip ik in de rol van tour guide om jou rond te leiden door de stad, verborgen schatten te laten zien en jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.
Napels kent een aantal belangrijke personages die onlosmakelijk zijn verbonden met de stad. Vaak hebben deze personen een grote invloed gehad en spelen ze nog steeds een belangrijke rol in het dagelijks leven.
Door de hele stad zijn er dan ook afbeeldingen van deze personen terug te vinden, in verschillende soorten en maten. Bekende en minder bekende gezichten vullen het straatbeeld en de vele souvenirwinkeltjes die de stad rijk is. Waar sommige persoonlijkheden geen introductie nodig hebben, kunnen andere gezichten wellicht wat minder bekend voorkomen. Wanneer je nieuwsgierig bent naar de verhalen achter deze gezichten, heb ik voor jou de belangrijkste en meest voorkomende personages van Napels in beeld gebracht.
#1 Totò
De afbeelding van de man met het karakteristieke gezicht, zul je vele malen tegenkomen tijdens een bezoek aan Napels. Je vindt deze niet alleen terug in de vele souvenirwinkels maar ook in diverse Street Art werken, monumenten en zelfs lichtversieringen. Antonio de Curtis, beter bekend als Totò wordt ook wel de Prins van de lach genoemd, al had hij met gemak de titel ‘Koning van de lach’ toebedeeld kunnen krijgen.
Geboren in de Sanità
De komiek groeide op in de wijk Sanità, waar tot op de dag van vandaag nog steeds zijn geboortehuis staat. Helaas is het niet mogelijk het huis te betreden. Wel kun je vanaf de buitenkant het balkon aanschouwen en vanaf de binnenplaats een glimp opvangen van de keuken waar zijn moeder de pasta voor hem bereidde.
Het balkon
De keuken
De trap naar de voordeur
Opgroeien in de een wijk als de Rione Sanità, was niet altijd even makkelijk. Toch heeft de acteur juist hier bijzonder veel inspiratie uit weten te putten en wist hij met zijn bijzondere gevoel voor humor, het hart van velen te raken. Het leed, verdriet en de moeilijkheden waar hij zelf mee te maken had, wist hij namelijk te verwerken in zijn grappen, rake opmerkingen en gedichten. Juist omdat dit voor velen zo herkenbaar was, werd hij ongekend populair en geliefd. Met regelmaat keerde hij terug naar ‘zijn’ wijk. Niet enkel om scenes op te nemen voor een film, maar ook om duidelijk te maken dat hij nooit vergat waar hij vandaan kwam. Overdag werd hij vaak omringd door een grote hoeveelheid mensen, dus gaf hij er de voorkeur aan om in de avonduren rond te dwalen door de steegjes van de wijk. Tijdens deze nachtelijke wandelingen vond hij het leuk om bij verschillende huizen wat geld achter te laten, vastgeklemd tussen de luiken van een basso. Wanneer de bewoners in de ochtenduren het geld vonden, wisten zij direct dat Totò weer eens was langs geweest. Rione Sanità ademt dan ook Totò en kom je om de paar stappen zijn beeltenis, naam of regels uit gedichten tegen.
Vico Totò
Maar ook op andere plekken in de stad is zijn gezicht, met de kenmerkende gelaatstrekken, vereeuwigd. In de Quartieri Spagnoli is er bijvoorbeeld een steeg omgedoopt tot de Vico Totò. Deze straat is gevuld met tientallen afbeeldingen uit verschillende legendarische films waar de acteur in heeft geschitterd. Het is een mooi eerbetoon aan een belangrijk personage en draagt er op deze manier aan bij dat ook de jongere generaties Totò niet zullen vergeten.
Photo credit Michelle Bogers
Napolitaanse cultuur
Dat mensen zich ook tegenwoordig kunnen vereenzelvigen met zijn humor en uitspraken, blijkt uit het feit dat Napolitanen zijn uitspraken nog steeds gebruiken in alledaagse gesprekken. Ook dit zorgt ervoor dat de acteur onsterfelijk is en onderdeel vormt van de Napolitaanse cultuur. Zijn krachtige uitspraken laten je lachen, maar hebben een enorme diepgang en bevatten vaak een kern van waarheid.
De volgende fantastische uitspraak van Totò, wil ik jullie dan ook niet onthouden.
“ Quando hai a che fare con una persona che si crede superiore agli altri e ne è fermamente convinta, ridici sopra e assecondala perché non è bello rovinare i sogni di un idiota.”
Totò
Vertaling:Wanneer je te maken hebt met een persoon die zichzelf beter vindt dan anderen en daar vast van overtuigd is, lach erom en ga ermee akkoord, want het is niet leuk om de dromen van een idioot kapot te maken.
De acteur overleed op 15 april 1967, kreeg drie begrafenissen en de stad was maandenlang in rouw. Tot op de dag van vandaag is niemand in Napels deze man vergeten. Totò zit in het hart van elke Napolitaan en men zorgt er voor dat ook bij jongere generaties iconen zoals Totò niet in de vergetelheid zullen raken. Zo wordt er dagelijks op de lokale televisie wel één van zijn films uitgezonden waar menig Napolitaan, zelfs na deze honderden keren gezien te hebben, nog steeds uitbundig om zijn grappen kan lachen.
#2 Massimo Troisi
De Italiaanse acteur Massimo Troisi werd geboren in San Giorgio a Cremano, onderdeel van de stad Napels. Massimo was een artiest in hart en nieren die, naast acteren, ook actief was als scenarioschrijver en regisseur. Met zijn kenmerkende stem, pure manier van acteren en gevatte humor, was hij enorm geliefd bij het publiek.
Ricomincio da tre
Al op jonge leeftijd kwam ook ik aanraking met zijn films en was ik gefascineerd door deze man die sprak in het dialect dat ik kende, op een zangerige toon waarmee hij met gemak zijn personages tot leven wist te brengen en met de kinderlijke onschuld die hij bezat. Vele malen keek ik de film Non ci resta che piangere, waarin hij, samen met Roberto Benigni, in een andere eeuw terecht kwam en de gekste dingen meemaakte. Ook andere films zoals Ricomincio da tre, Scusate il ritardo en No grazie, il caffè mi rende nervoso zijn absolute klassiekers waarvan bepaalde uitspraken onvergetelijk zijn en nog steeds een glimlach op onder andere mijn gezicht weten te toveren. Zo deel ik graag de volgende dialoog uit de film Ricomincio da tre, die bijna iedere Napolitaan wel kent.
Gaetano: Chello ch’è stato è stato… Basta, ricomincio da tre! – Dat wat is geweest, is geweest. Klaar, ik begin bij drie! Lello: Da zero… – Bij nul… Gaetano: Eh? Lello: Da zero: ricominci da zero. – Bij nul: Je begint bij nul Gaetano: Nossignore, ricomincio da… cioè… Tre cose me so’ riuscite dint’a vita, pecché aggi’a perdere pure chelle? Aggi’a ricomincià da zero? Da tre! – Nee meneer, ik begin bij…ik bedoel…drie dingen zijn mij gelukt in het leven, waarom moet ik die ook nog eens verliezen? Waarom moet ik bij nul beginnen? Bij drie!
Dialoog tussen Gaetano (Massimo Troisi) en Lello
Il Postino
Il Postino, zijn laatste film waarvan hij tevens scenarioschrijver was, wilde hij zo graag maken, dat hij hiervoor een levensreddende hartoperatie tot het laatst uit heeft willen stellen. Massimo werd geboren met een hartafwijking en tijdens de opnames van deze film, verslechterde zijn toestand waardoor enkel een harttransplantatie zijn leven kon redden. Hij nam de beslissing eerst de film af te maken en daarna pas aandacht te schenken aan zijn gezondheid. Tijdens de opnames van deze film kon hij slechts een uur per dag werken. Voor de scènes op de fiets werd een stand-in gebruikt omdat dit fysiek te zwaar voor hem was.
De film wist hij af te maken en is een waar meesterwerk
geworden. Nog geen 12 uur na de laatste opnames van de film, overleed Massimo
Troisi in zijn slaap aan de gevolgen van een hartstilstand.
Eerbetonen
Dat de artiest nog steeds niet vergeten is, blijkt wel uit de vele eerbetonen die zowel in Napels als in de directe omgeving zijn terug te vinden. Door de stad zelf zijn er diverse afbeeldingen en Street Art werken te vinden om de acteur te herinneren. De trap waar Massimo in de film Scusate il ritardo in de stromende regen met zijn tegenspeler een scène op heeft gespeeld, is omgedoopt tot de Scale Massimo Troisi.
Ook op het eiland Procida, waar Il Postino gedeeltelijk is opgenomen, zijn overal eerbetonen terug te vinden die verwijzen naar deze geliefde acteur. Daarnaast zijn er ook in zijn geboorteplaats meerdere werken aan hem opgedragen. Zo tref je op de muren van het Circumvesuviana-station van San Giorgio a Cremano, prachtige werken die herinneren aan de grote artiest die Troisi was.
#3 Pino Daniele
Het beeld van de man met een gitaar zal verschillende malen aan je voorbij komen wanneer je door Napels wandelt. Je vindt dit personage terug op de San Gregorio Armeno tussen andere handgemaakte figuurtjes voor in de kerststal, maar ook op verschillende muren in de stad is zijn beeltenis achtergelaten. We hebben het over de Napolitaanse zanger Pino Daniele die met zijn bijzondere stemgeluid, prachtige melodieën en poëtische woorden het hart van veel Napolitanen heeft gestolen.
Carrière
De zanger werd in 1955 geboren in de Napolitaanse wijk Porto, in een gezin waar ze het niet erg breed hadden. Om die reden verhuisde hij uiteindelijk naar Piazza Santa Maria La Nova, waar hij bij zijn tantes een iets fatsoenlijker leven kon leiden. De verbeterde situatie stelde hem in de gelegenheid om naar school te gaan en zijn passie voor muziek te ontdekken en verder te ontwikkelen. Op latere leeftijd leerde hij zichzelf gitaar spelen om vervolgens de muziekwereld in te rollen. Hij was onderdeel van diverse bands en was op albums van verschillende artiesten terug te horen. Waar hij in eerste instantie voornamelijk de rol van gitarist aannam, maakte hij in de tweede helft van de jaren 70 een muzikale groei door waardoor de artiest ‘Pino Daniele’ meer en meer op de voorgrond begon te treden. Deze groei werd in 1977 bekroond met het debuutalbum Terra Mia, waarna er nog vele zouden volgen.
Tarumbò
Hij was een van de meest innovatieve muzikanten in de Italiaanse muziekscene aan het begin van de jaren 70 en 80. Gedurende zijn 40-jarige carrière heeft hij samengewerkt met een groot aantal artiesten en op diverse belangrijke podia gespeeld. Zijn passie voor verschillende muziekstijlen was aanleiding voor een totaal nieuwe stijl die hij zelf bestempelde als Tarumbò. Met deze naam verwees hij naar de mix van de traditionele dans Tarantella en de klanken van blues, die in zijn muziek terug te horen is.
De diepgaande band die Pino met Napels had, is dan ook in veel van zijn muziek duidelijk terug te horen. Zowel de klanken als de teksten zijn een verwijzing naar de Napolitaanse traditie. Een traditie die hij gedurende zijn gehele carrière nooit zou vergeten.
Vriendschap
Tussen Pino Daniele en de eerder genoemde Massimo Troisi bestond er een diepgaande vriendschap en hebben ze verschillende malen samengewerkt. Zo componeerde de zanger de muziek van een aantal films en schreef hij het ontroerende ‘Quando’ als titelsong voor Troisi’s film Pensavo fosse amore… invece era un calesse. Het is dus goed mogelijk dat je deze twee grootheden samen afgebeeld ziet staan tijdens een wandeling door de stad.
Overlijden
De zanger overleed plotseling op 4 januari 2015 aan de gevolgen van een hartaanval. In Napels sloeg dit nieuws in als een bom en was de stad in diepe rouw gedompeld. Voor de inwoners voelde het alsof ze een vriend hadden verloren en werd er steun bij elkaar gezocht. Op het beroemde Piazza del Plebiscito vond er op 6 januari een emotioneel eerbetoon plaats waarbij ruim 100.000 Napolitanen uit volle borst nummers van Daniele meezongen.
Naast de verschillende Street Art werken door de hele stad, werd ook zijn oude straat omgedoopt tot de Via Pino Daniele. Daarnaast prijkt er aan de muur van het gebouw een ijzeren versie van de geliefde elektrische gitaar, die door hem vaak werd bespeeld.
Photo credit Iris de Brouwer
#4 San Gennaro
In totaal heeft Napels 52 beschermheiligen maar je kunt wel stellen dat San Gennaro de belangrijkste is. Het is daarom niet vreemd dat veel mannen in de Zuid-Italiaanse regio naar deze heilige zijn vernoemd.
Onthoofding
Hoewel er onduidelijk bestaat over de exacte geboorteplaats van Gennaro, is wel bekend dat hij de bisschop van Benevento was en op 19 september 305 werd onthoofd in Pozzuoli. Direct na de onthoofding wist een vrouw wat van zijn bloed in twee ampullen op te vangen. Deze ampullen zouden later een belangrijk onderdeel vormen bij een jaarlijks terugkerend ritueel. Het lichaam van San Gennaro is na zijn dood meerdere malen verplaatst. Pas in de 5de eeuw werd zijn lichaam overbracht naar de catacomben van Capodimonte in Napels, maar werd hierna nog een aantal keer verplaatst. In 1497 kreeg hij uiteindelijk een definitieve rustplaats in de kathedraal van Napels.
De catacomben van San Gennaro
Het wonder van San Gennaro
Naast de relieken die terug te vinden zijn in de Cappella del Succorpo, werd er later nog een andere kapel in de Dom aan de heilige opdragen. De indrukwekkende Cappella del Tesoro di San Gennaro werd in het jaar 1646 ingewijd en bevinden zich hier, veilig opgeborgen in een kluis achter het altaar, de twee ampullen met het bloed. Drie keer per jaar worden deze ampullen uit de kluis gehaald en moet het bloed, tijdens een speciale ceremonie, vloeibaar worden. Het vloeibaar worden van het bloed zou de stad moeten beschermen tegen rampspoed. Gebeurt dit niet, dan kan dit rampzalige gevolgen hebben voor Napels en omgeving. Een voorbeeld is in het jaar 1980, toen het bloed in de ampullen niet vloeibaar werd. Enkele maanden later werd de regio getroffen door een verwoestende aardbeving waarbij bijna 3000 mensen om het leven kwamen.
Cappella del Succorpo
Het wonder van San Gennaro moet plaatsvinden op 19 september, 16 december en de zaterdag vóór de eerste zondag in mei. Het ritueel wordt door veel gelovige Napolitanen bijgewoond en met grote spanning gevolgd.
Eerbetonen aan de heilige Gennaro
Hoewel men niet weet hoe San Gennaro er exact heeft uitgezien, kun je de beschermheilige van Napels in verschillende vormen afgebeeld zien door de hele stad. De bekendste is wellicht de enorme Street Art afbeelding van de artiest Jorit Agoch. Maar ook in andere steegjes van het historisch centrum kun je tegen werk aanlopen dat is opgedragen aan deze heilige. Daarnaast is een bezoek aan de catacomben van San Gennaro, waar zijn lichaam geruime tijd werd bewaard, zeer indrukwekkend en de moeite waard om te bezoeken.
#5 Pulcinella
Wanneer je door de straten van de stad loopt, zul je geregeld geconfronteerd worden met een in het wit gekleed personage dat een zwart halfmasker draagt. Dit kan zijn in de vorm van een beeldje of zelfs in levende lijven.
Pulcinella op de boulevard in Napels
Pulcinella op de Via San Gregorio Armeno
Commedia dell’arte
Dit opvallende figuur draagt de naam Pulcinella en is een personage uit het Italiaanse commedia dell’arte. Bij deze theatervorm werden serieuze en komische elementen gecombineerd en werd in 17de eeuw door Silvio Fiorillo dit karakter geïntroduceerd.
Fiorillo werd geïnspireerd door een schilderij waarin de boer Puccio d’Aniello werd afgebeeld. Deze boer had een opvallend lange neus en een donkergekleurd gezicht door de zon. Anderen zeggen weer dat de naam verwijst naar het woord ‘kuikentje’, iets wat ook terugkomt in de stem van Pulcinella; een hoog en kwakend geluid.
Belichaming van de Napolitanen
Wat de exacte oorsprong van Pulcinella dan ook mag zijn, het
is duidelijk dat het voor Napels een belangrijk figuur is. Pulcinella belichaamt
namelijk de Napolitanen: het is een personage dat zich bewust is van de
problemen waarin hij verkeert, maar er altijd met een glimlach uit weet te
komen.
Daarnaast zit het karakter vol met tegenstelling. Zo staat het voor man-vrouw, dom-slim, stad-platteland, demoon-heilige, wijs-dwaas: het dualisme waar de heidens-christelijke Napolitaanse cultuur uit bestaat.
Pulcinella in het straatbeeld
Ook kom je op verschillende plekken in de stad Street Art werken tegen waar het personage van Pulcinella in te herkennen is.
In het historisch centrum vind je, in één van de steegjes, een beeld van Pulcinella’s hoofd. Opvallend is dat zijn neus veel lichter is dan de rest van zijn gezicht. Dagelijks poseren honderden toeristen voor een foto met dit symbool van Napels. Dit fotomoment wordt vervolgens afgesloten door even over de neus van het beeld te wrijven, een handeling waarvan wordt gezegd dat het geluk brengt. Of het waar is of niet, even over Pulcinella’s neus wrijven kan natuurlijk geen kwaad!
#6 Maradona
Uiteraard kan deze Argentijnse stervoetballer niet ontbreken wanneer het over Napels gaat. Diego Armando Maradona kwam in 1984 naar Napels en werd door de inwoners als een god onthaald, zonder ook maar een seconde voor de club gespeeld te hebben. Al hun hoop was op deze jonge en talentvolle voetballer gevestigd. Met een speler als Maradona bestond er namelijk een kans om eindelijk het rijke noorden te kunnen verslaan, iets waar een club uit het zuiden van Italië nooit eerder in was geslaagd.
Trots
Niet alleen maakte Maradona alle verwachtingen waar, hij zorgde er tevens voor dat Napels wereldwijd op de kaart werd gezet. Inwoners konden met recht weer trots zijn op hun mooie stad en maakte hij ruimte om te dromen over een betere toekomst.
Maradona heeft Napels meer gegeven dan enkel de overwinningen. Dat blijkt wel wanneer je door de straten van de stad wandelt en om de paar meter tegen een afbeelding van de Argentijn aanloopt. De band die Napolitanen met de voetballer hebben, is bijzonder en gaat erg diep. Wanneer je het met inwoners over de voetballer hebt, lijkt het alsof ze het over een goede vriend hebben bij wie ze regelmatig op de koffie komen. Ze beschouwen Diego Maradona dan ook als één van hen en zouden nooit een kwaad woord over hem kunnen spreken.
In de digitale reisgids Jouw Local in Napels ga ik dieper in op deze bijzondere band. Ik ben in gesprek gegaan met verschillende inwoners om een beter beeld te kunnen schetsen over de verafgoding van deze voetballer en waarom hij tot op de dag van vandaag nog steeds zo belangrijk is.
#7 Sophia Loren
Deze wereldberoemde filmster is de enige vrouw in het lijstje en is daarnaast niet eens in Napels geboren. Toch is Sophia Loren onlosmakelijk met Napels verbonden. In 1934 werd zij in Rome geboren, maar met Napolitaanse roots. Ze groeide op bij haar familie in Pozzuoli en woonde ook enige tijd in Napels.
Pozzuoli werd tijdens de Tweede Wereldoorlog meerdere malen gebombardeerd. Tijdens één van deze bombardementen, raakte Sophia door een granaatscherf gewond aan haar kin. De familie nam hierop het besluit om naar Napels te verhuizen om daar het einde van de oorlog af te wachten. Deze beide steden, met hun gebruiken en onmiskenbare cultuur, zijn dan ook altijd onderdeel blijven vormen van Sophia’s leven en lange carrière.
Photo credit Dexter van der Swaluw
Carrière
Op 15-jarige leeftijd won zij een schoonheidswedstrijd en keerde met het prijzengeld terug naar Rome om een carrière op te bouwen. Ze nam deel aan verschillende Miss verkiezingen, was model voor fotoromanzi (fotostripverhalen), was te horen op de radio en wist door haar prachtige voorkomen diverse, kleine, rollen in films te bemachtigen. Hoewel ze al in verschillende films had gespeeld, kreeg ze in 1953 haar eerste grote rol als Cleopatra in de film Due notti con Cleopatra. Vanaf toen ging het hard en schitterde ze in steeds meer rollen. In veel van deze films acteerde zij in het Napolitaanse dialect en speelde zij onder andere samen met een eerder genoemde persoonlijkheid in dit rijtje: Totò. Naast de vele rollen in komedies, liet zij in andere films zien dat ze ook prima in staat was om dramatische rollen vorm te geven.
In 1956 begon haar Engelstalige carrière en acteerde zij in een groot aantal Amerikaanse films, aan de zijde van grote namen in de filmwereld.
Onderscheidingen
Voor haar interpretatie van Cesira in de oorlogsfilm La ciociara, werd zij onderscheiden met onder andere een Oscar, een Gouden Palm en een BAFTA. Ook later in haar carrière werd zij voor haar acteerwerk verschillende malen genomineerd en beloond met diverse prijzen.
Napolitaanse
Je kunt stellen dat Sophia Loren het symbool is van een Italië dat na een trieste periode van oorlog, weer langzaam op begon te krabbelen. La Loren wordt vooral enorm gewaardeerd omdat zij, ondanks al deze grote successen, ‘normaal’ is gebleven. Met ‘normaal’ doelt men op het gegeven dat zij altijd veel waarde heeft gehecht aan de familiebanden, iets wat kenmerkend is voor de Zuid-Italiaanse cultuur. Zoals eerder aangegeven, is ze haar Zuid-Italiaanse achtergrond nooit vergeten en heeft ze dit ook meerdere malen uitgesproken. In een interview voor de Amerikaanse televisie, zei ze vol trots: Ik ben geen Italiaanse. Ik ben Napolitaanse, dat is iets anders.
Het is dan ook geheel logisch dat Sophia in Napels nog steeds enorm geliefd is en wordt beschouwd als een authentiek stukje erfgoed voor de stad. Zij werd daarom in 2016 benoemd tot ereburger van de stad Napels. Ook in het straatbeeld is haar prachtige verschijning in verschillende vormen terug te zien. In winkeltjes vind je haar afbeelding terug op de vele souvenirs, zijn er verschillende street art werken aan de actrice opgedragen en hebben verschillende pizzeria’s hun zaak naar haar vernoemd.
#8 Eduardo de Filippo
Acteur, regisseur, theaterschrijver en dichter Eduardo de Filippo mag zeker niet ontbreken in dit rijtje. De Filippo wordt beschouwd als één van de belangrijkste Italiaanse artiesten en heeft dan ook talrijke theaterstukken op zijn naam staan.
Theaterdebuut
Hij werd in 1900 geboren in de Napolitaanse wijk Chiaia en maakte al op 4-jarige leeftijd zijn theaterdebuut tijdens een optreden van het theatergezelschap van zijn oudere broer Vincenzo Scarpetta. Op latere leeftijd trad hij officieel toe tot dit gezelschap, samen met zijn oudere zus Titina en jongere broertje Peppino. Deze laatstgenoemde vormde later met Totò één van de populairste komische duo’s van de Italiaanse filmwereld. Ook van Peppino zijn er afbeeldingen terug te vinden in de stad.
Totò & Peppino
Photo credit Michelle Bogers
I De Filippo
In de daarop volgende jaren, maakte het drietal deel uit van verschillende theatergezelschappen, om uiteindelijk in 1931 hun droom van een eigen groep realiteit te laten worden. Onder de naam ‘I De Filippo’ boekten zij enorme successen en verwierven veel bekendheid. Niet alleen in Napels, ook in de rest van het land werd het drietal steeds bekender. Net als zijn generatiegenoot Totò, wist Eduardo het publiek te raken door realistische, vaak moeilijke situaties op een ironische manier in beeld te brengen. Daarnaast wist hij in zijn teksten de tradities en gebruiken van de Napolitaanse cultuur goed onder woorden te brengen. Aangezien veel van zijn teksten vertaald zijn en de hele wereld over zijn gegaan, heeft hij mensen wereldwijd kennis laten maken met de Napolitaanse cultuur.
Zijn bekendste en meest gewaardeerde werk is wellicht Filumena Marturano, geschreven in 1946. Het stuk werd in 1964 verfilmd onder de titel Matrimonio all’Italiana en met Sophia Loren in de hoofdrol. In de Quartieri Spagnoli is er een eerbetoon te vinden aan dit fictieve karakter, dat door Eduardo speciaal werd geschreven voor zijn zus Titina.
Photo credit Fabio de Rienzo
Theater San Ferdinando
Na de oorlog vertrok Eduardo uit Napels, maar bleef de stad altijd een rol spelen in zijn leven. Zo kocht hij in 1948 het door bombardementen verwoeste theater San Ferdinando. Hij stopte er aardig wat geld in om dit theater, rijk aan geschiedenis, weer volledig op te kunnen knappen. Het theater werd in 1954 geopend en was er naast zijn eigen werk, ook ruimte voor stukken van andere Napolitaanse schrijvers om de traditie levende te kunnen houden.
Vriendschap met Totò
Aangezien ze beiden opgroeiden in Napels, in dezelfde periode, met een soortgelijke achtergrond en een diepgaande interesse voor het theatervak, is het niet verwonderlijk dat er tussen Totò en Eduardo een diepe vriendschap ontstond. Bij de verfilming van Eduardo’s theaterstuk Napoli milionaria in 1950, werkten deze twee grootheden voor het eerst samen. Het verhaal wil dat Totò zonder te twijfelen een rol accepteerden en uit riep: “Eduardo, voor jou werk ik gratis!“
Eerbetoon
Met een enorme lijst aan zelfgeschreven, succesvolle en onvergetelijke theaterstukken, heeft Eduardo een belangrijke bijdrage geleverd aan de wereld van het theater. Niet alleen in Italië, maar wereldwijd wordt De Filippo gewaardeerd om zijn werk. Bovendien heeft zijn werk ook gediend ter inspiratie voor veel andere artiesten, waaronder de eerder genoemde Massimo Troisi. Het is dan ook logisch dat Eduardo de Filippo nog steeds wordt beschouwd als de één van de grootste artiesten aller tijden en is hij in Napels nog lang niet vergeten. Ook van hem zul je geregeld een afbeelding tegenkomen, waarvan de mooiste misschien wel te vinden zijn op de luiken van zijn eigen theater. Hier heeft de Napolitaanse Street Art artiest Jorit Agoch drie schitterende portretten gecreëerd om de ziel van de acteur te vereeuwigen. In het midden zien we Eduardo als persoon, terwijl we hem aan de linker en rechterkant zien afgebeeld als één van de vele onsterfelijke personages die hij gedurende zijn carrière tot leven heeft gebracht.
In de reisgids Jouw Local in Napels vind je nog veel meer leuke tips, informatie, adressen én routes door de stad. In deze digitale gids kruip ik namelijk in de rol van jouw persoonlijke tour guide om jou rond te leiden door de stad om jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.
Deze keer neemt mijn zus Felicia het van mij over! Zij geeft ons wederom een kijkje in de Napolitaanse keuken
met een makkelijk recept.
Felicia: Ik ga deze keer laten zien hoe je de traditionele Tarallo Napoletano zelf thuis kunt maken! Het is een simpel gerecht, ideaal voor bij een aperitief.
De tarallo is ontstaan aan het einde van de 18de eeuw met de overblijfselen van het deeg waar bakkers het brood mee maakten. Hier werden enkele ingrediënten aan toegevoegd waarmee uiteindelijk de tarallo ontstond zoals wel deze tegenwoordig kennen.
Wat heb je nodig en hoe maak je de Tarallo Napoletano? Ik laat het je stap voor stap zien. Bekijk je liever de video van hoe ik zelf dit gerecht heb gemaakt? Dat kan natuurlijk!
Boodschappenlijst
500 gram bloem (liefst type 00 maar gewone kan ook)
15 gram zout
5 gram peper
1 lepel suiker
25 gram biergist
180 ml water
200 gram boter
250 gram amandelen
Bereidingstijd: 90 minuten
Stap 1: Het deeg (deel 1)
We mengen eerst 100 ml water met biergist door het te roeren met een lepeltje. In een andere kom mengen we 100 gram bloem met een lepel suiker en voegen we de mix van biergist en water hieraan toe. Met onze handen mengen we dit geheel tot een bolletje en we dekken de kom vervolgens af met folie zodat het kan rijzen (minimaal een uur).
Stap 2: De amandelen
In de tussentijd kun je de amandelen roosteren. Ik heb een zakje van 250 gram amandelen waarvan ik de helft hiervoor gebruik. Zet de oven op 180 graden en laat ze staan totdat ze een mooi kleurtje hebben. Laat ze daarna goed afkoelen.
De andere helft van de amandelen vermaal je met een keukenmachine (met de hand kan ook) en bewaar je voor later.
Stap 3: Het deeg (deel 2)
We nemen 400 gram bloem waaraan we het zout toevoegen, de peper, de gemalen amandelen en 80 ml water. Meng dit goed en voeg als laatste de boter toe. Kneed het geheel met je handen tot een mooi stuk deeg Vervolgens voeg je het eerder gerezen deeg toe aan het geheel. Je kneedt deze samen tot één stuk deeg dat lekker soepel aanvoelt.
Vervolgens laat je het deeg nogmaals staan om te laten rijzen, totdat het tweemaal zo groot is.
Stap 4: De taralli maken
Wanneer het deeg klaar is, gaan we beginnen met het vormen van de taralli. Je neemt een stuk van ongeveer 70 gram. Deze verdeel je in twee stukken die je ieder uitrolt tot een stuk van ongeveer 20 cm. Je plakt de uiteinden aan elkaar om vervolgens de twee strengen om elkaar heen te laten draaien zodat er een soort vlecht ontstaat. Vervolgens breng je beide uiteinden bij elkaar, druk deze goed tegen elkaar aan zodat er een ronde vorm ontstaat.
Als final touch voeg je de amandelen toe. Gebruik 3 of 4 amandelen per tarallo. Druk deze zachtjes aan zodat ze goed in het deeg komen te zitten.
Stap 5: In de oven
Wanneer je de taralli gevormd hebt, zijn ze klaar om in de
oven te gaan. Zet ze voor 90 minuten in de oven op een temperatuur van 160
graden. Laat ze hierna afkoelen en dan…
Cin cin en eet smakelijk!
Laat je mij weten wanneer jij jouw versie van dit traditionele gerecht hebt gemaakt?
Kookboek – Campania op je bord
Het recept van de traditionele tarallo napoletano, is terug te vinden in het digitale kookboek Campania op je bord. Samen met Michelle Bogers van Taste Guide Naples werkte ik een aantal traditionele gerechten uit die je het water in de mond doen lopen. Aan de hand van maar liefst 33 klassieke gerechten, maak je kennis met de smaken van de heerlijke regio Campania!
Napels is al enige tijd bezig om haar imago flink op te poetsen. Jongeren doen hier actief aan mee en ook de vele organisaties die zich inzetten voor de stad, zijn hier een voorbeeld van. Het geeft de Napolitanen zelf hoop op een betere toekomst en het zorgt er tevens voor dat meer toeristen de stad bezoeken. Hoe hard er ook gewerkt wordt aan dit imago, toch zijn er altijd wel negatieve berichten te vinden over deze stad. Napels wordt met regelmaat bestempeld als onveilig en gevaarlijk waardoor mensen twijfelen of ze er wel verstandig aan doen om de stad te bezoeken.
Door de vragen die ik hierdoor geregeld in mijn inbox ontvang, vond ik het nodig om hier iets over te schrijven. Hoe gevaarlijk is Napels eigenlijk? Kun je hier gewoon over straat of ben je als toerist je leven hier niet zeker? Aan de hand van mijn eigen ervaringen en die van andere locals, wil ik hier graag een duidelijk en eerlijk beeld van schetsen zodat je weet wat je kunt verwachten wanneer je Napels bezoekt.
Ook in De Italië Podcast heb ik een aflevering aan dit onderwerp gewijd. Je kunt de aflevering beluisteren in iTunes of op Soundcloud.
Camorra
Napels is een stad rijk aan historie, gastronomie, cultuur en tradities. Vaak wordt al dit moois echter overschaduwd door de negatieve berichten die in de media zijn terug te vinden. Ik zal dan ook zeker niet ontkennen dat er dingen gebeuren die niet horen te gebeuren. Het is echter vaak zo dat wanneer er in Napels iets gebeurt, dit onder een vergrootglas wordt gelegd en er al heel snel en gemakkelijk, terecht of niet, de term ‘camorra’ wordt gebruikt. Dit wordt de wereld ingegooid en blijft de mensen bij, ook wanneer achteraf blijkt dat dit niet het geval was. Zo vond er op 3 mei 2019 een schietpartij plaats op klaarlichte dag waarbij een meisje van 4 jaar en haar oma gewond raakten. Al snel werd het internet gevuld met berichten waarin werd gesproken over ‘maffiakogel’ en een ‘maffia-afrekening’. Achteraf bleek dit niet het geval te zijn maar lag het motief van de schutter in relationele sfeer. Ik noem dit voorbeeld zeker niet om het verdrietige voorval te bagatelliseren, maar om aan te geven hoe snel het woord maffia in de mond wordt genomen wanneer het om een gebeurtenis in Napels gaat.
Napels heeft vele mooie kanten
Wereldstad
Napels is een metropool met inmiddels meer dan 3 miljoen inwoners, waarvan er bijna 1 miljoen in de stad zelf wonen. Zoals in bijna elke andere wereldstad, heeft ook Napels te maken met minder leuke zaken zoals criminaliteit. In Amsterdam, Rotterdam of elke andere grote stad ter wereld, zullen er plekken zijn waar je je minder op je gemak voelt wanneer je er loopt. Napels is wat dat betreft niet veel anders. Ik zal verder niet ingaan op de misdaadcijfers van de afgelopen jaren, deze zijn gemakkelijk terug te vinden wanneer je deze in wilt zien. Veel liever deel ik échte ervaringen van mensen uit de stad om je een goed beeld te geven van de situatie.
Ervaringen van locals
Ervaringen van mensen die de stad goed kennen en er wonen kunnen jou helpen om een eerlijk en duidelijk beeld te krijgen van deze stad. Hiervoor heb ik een aantal Nederlandse locals in Napels benaderd die graag hun verhaal en ervaring willen delen.
Michelle Bogers
Michelle is een Nederlandse local die al geruime tijd in de stad woont en werkt. Ze heeft op verschillende plekken in Napels gewoond en heeft inmiddels een duidelijk beeld en mening kunnen vormen over de stad.
Michelle in Napels
Michelle: “Ik vind Napels gewoon veilig. Vanaf het begin, ook toen ik nog geen Italiaans sprak, heb ik me hier altijd op mijn gemak gevoeld. Het is waar dat locals misschien iets langer dan normaal naar een toerist blijven kijken, wat voor een toerist al snel als ongemakkelijk of onveilig ervaren kan worden. Maar dit is typisch Napolitaans. Ze zijn nieuwsgierig naar dat onbekende gezicht en het kan heel goed zijn dat ze nog nooit een lang en blond iemand gezien hebben.
Er zijn ook wel eens berichten dat iemands portefeuille of smart Phone wordt gestolen, maar dit gebeurt ook in Amsterdam of Parijs. Vaak krijg ik de vraag of ik iets merk van de Camorra en men verwacht dan vooral sensationele verhalen. Hier kan ik echter enkel op antwoorden dat je er in het dagelijks leven eigenlijk niets van merkt. Dit betekent zeker niet dat de camorra er niet is of niet gevaarlijk is, maar ze zullen zich niet bezighouden met het lastigvallen van willekeurige locals of toeristen.
Van sommige wijken in Napels kun je wel stellen dat er relatief meer sprake is van geweld en diefstal, zoals de bepaalde delen rondom het centraal station. Wanneer ik daar ben, let ik dan ook wat beter op mijn omgeving. Het is zeker niet het geval dat je een ‘verkeerde wijk’ in kunt lopen en dat je dan direct beroofd wordt.
Wel heb ik ervaren wat een incident zoals dat van 3 mei, met mensen doet. Ik was bij een familie thuis die in de buurt woont waar toen een half uur eerder het schietincident had plaatsgevonden. Wanneer je dan bij een huilende moeder thuis zit die zich, heel terecht, inbeeldt dat het ook haar kind had kunnen zijn, komt het toch wel heel dichtbij. Dit zijn dingen die, ook al is het zelden, helaas nog steeds gebeuren in Napels en daar moet echt verandering in komen.
Mijn advies is altijd dat mensen zich niet gek moeten laten maken door te luisteren naar verhalen van mensen die zelf nog nooit in Napels zijn geweest. Napels moet je gewoon zelf ervaren.”
Michelle ontvangt zelf geregeld toeristen bij haar thuis voor een kookworkshop waarbij ze haar passie voor koken combineert met de liefde voor de stad. Hier krijg je een kijkje in haar leven in Napels en kun je haar alles vragen over haar ervaringen in deze stad.
In deze periode kun je bij haar ook terecht voor een Online Kookworkshop, waarbij zij samen met jou, via een live verbinding vanuit Napels, een traditioneel gerecht bereidt!
Iris de Brouwer
Iris woont al 13 jaar met haar man en kinderen in Pozzuoli, een stad gelegen in de buurt van Napels. Voor haar werk is zij dagelijks in de stad te vinden en kent de stad dan ook door en door. Zij schreef voor Time to Momo de reisgids van Napelsen stond onlangs met een mooi interview in het Italië Magazine. In de jaren dat zij er woont, heeft zij een diepe liefde ontwikkeld voor Napels en haar inwoners. Hoe denkt zij zelf over Napels?
Local in Napels Iris de Brouwer
Iris: ” Wat mij betreft, is Napels net zo veilig als ieder andere wereldstad dat is voor toeristen en reizigers. Ik raad wel aan om echt op je intuïtie te vertrouwen en niet naïef hier rond te lopen. Als het niet goed voelt, niet doen! Als je het gevoel hebt dat je wordt bekeken, dan is dat vaak ook zo. Heb je nu al meerdere keren eenzelfde persoon op een brommertje voorbij zien rijden, dan is het tijd om te laten merken dat je hem ziet. Soms zijn mensen gewoon nieuwsgierig en op zoek naar contact. Ik loop vaak door de straten en ik zie toch ook dat horloges en tassen worden gescanned. Wil je geen risico lopen, doe dan dat hele dure horloge niet om. Zeker niet in wijken waar de mensen echt te maken hebben met armoede en zo’n horloge simpelweg eten op de plank brengt. Zelf heb ik ook een stuk gewijd op mijn website over hoe veilig Napels is.”
Iris en haar man
Dagelijks neemt Iris toeristen mee naar de mooiste plekken van de stad. Ze deelt haar kennis, ervaringen en verhalen graag met anderen en wil niets liever dan jou de schoonheid van de kleine dingen laten zien en de stad door haar ogen te laten ervaren. Benieuwd naar Iris en haar verhalen? Ga dan met haar op stap!
Felicia Giordano
Uiteraard wil ik ook mijn eigen ervaring met jullie delen over het leven in Napels. Van kleins af aan kom ik al in de regio Campania, om precies te zijnTramonti in de provincie van Salerno. Napels was een plek waar we enkel voorbijreden en vanaf de berg staarden naar de lichtjes van de stad met de Vesuvius op de achtergrond, of waar we de boot namen naar het eiland Ischia. Hoewel mijn vader een fervent aanhanger was van Napoli, kwamen we nauwelijks in de stad zelf.
Felicia in Napels
Pas op latere leeftijd begon ik de stad zelf te bezoeken, met de nodige waarschuwingen op zak. Langzaam maar zeker begon ik de schoonheid te zien, de sfeer, de gastvrijheid van de inwoners en raakte ik gefascineerd door de vele verhalen. Om de stad beter te leren kennen, de sfeer te kunnen proeven en ervaren, meer verhalen te ontdekken, verruilde ik Salerno voor Napels. Een beslissing waar ik geen spijt van zou krijgen. In Napels leg je gemakkelijk contact met de bewoners en na twee keer in dezelfde bar te zijn geweest, is de barista al je beste vriend. Mijn vriend ging aan de slag als gids voor de fietstour waardoor ook hij in korte tijd een hoop vrienden wist te maken, voornamelijk in de verschillende barretjes waar hij graag een stop maakte voor koffie en wat lekkers. Ik werd verliefd op deze stad en liefde is nu eenmaal niet perfect. Ook Napels heeft dus zo haar gebreken.
Het is bijvoorbeeld algemeen bekend dat het verkeer chaotisch is, ook dat heb ik zelf kunnen ervaren toen ik op het zebrapad werd aangereden door een scooter. Behalve dit voorval, heb ik me verder nooit onveilig gevoeld in Napels. Ik moet daar wel bij zeggen dat ik altijd alert probeer te zijn en weet waar ik wel of niet moet komen. Het is namelijk zo dat je sommige plekken beter kunt vermijden of iets beter op moet letten wanneer je besluit er wel heen te gaan. Niet dat er iets hoeft te gebeuren wanneer je je daar wel begeeft, het kan echter zo zijn dat je je iets minder op je gemak voelt. Wil je dit voorkomen, doe het dan gewoon niet. Mijn advies is dan ook om je van te voren goed in te lezen over de stad en te weten waar je bijvoorbeeld precies een accommodatie boekt. Heb je twijfels, neem dan gerust contact met mij op en ik wijs je graag de weg. Samen met anderen werk ik er namelijk aan om juist de mooie dingen van de stad te laten zien zodat je deze kunt ervaren zoals ze echt is. Wanneer ik bij kan dragen aan een mooie ervaring in deze stad, doe ik dat met alle liefde. Ook op de website zelf vind je genoeg artikelen die je op weg kunnen helpen om een geslaagde trip naar Napels te hebben.
Karin Prummel
Karin komt al van kleins af aan in Italië. Na heel wat plekken te hebben bezocht, koos zij uiteindelijk voor het mooie Napels. Hier geeft zij toeristen de mogelijkheid om te overnachten in haar mooie huis. Hoe denkt Karin over de veiligheid in Napels?
Karin
Karin: “Napels is een stad met karakter die je moet leren kennen en waarderen. Een stad die je niet alleen bezoekt maar ook gaat voelen. Het heeft iets mysterieus en ongrijpbaars. Ga je naar Napels dan ga je niet naar een willekeurige andere stad in Italië. Napels is van een andere orde, het is een staat binnen een staat. Ik noem het altijd de stad van rawness en beauty. Ze hebben hun eigen regels en negeren regels waar de rest van de wereld zich keurig aan houdt. Een Napolitaan draagt bij voorkeur geen autogordel, zebrapaden zijn er om de straat op te leuken en rode stoplichten zijn soms ook lastig te herkennen. Je dwingt je voorrang af op straat, doe je dat niet dan sta je er overmorgen nog. Het is een stad met veel verschillende culturen en nationaliteiten. Overal zijn (veel) mensen, toeterende auto’s, in het rond scheurende scooters en vooral veel chaos.
Het Napels van Karin
Een Napolitaan is vrijwel altijd vriendelijk, goedlachs en zal zich al snel beschouwen als je vriend. Hun vrolijkheid verraadt ze door zingend over straat te gaan, met oogcontact te groeten en als ze de kans krijgen een praatje met je maken. Vergeet echter nooit dat de handelsgeest zit ingebakken in iedere Napolitaan. Ze zullen vrijwel nooit iets voor niets doen. Deze mensen zien overal handel in. Dit doen ze niet enkel met toeristen maar ook onder elkaar.
Wanneer mensen horen dat ik de helft van de maand in Napels woon, is de eerste vraag: is dat niet gevaarlijk? Wat ze eigenlijk bedoelen is: Napels is toch de stad van de maffia (Camorra)?
Natuurlijk is de Camorra nog steeds actief. Ik ben bang voor de stad dat dit “probleem” ook niet uit te roeien is. Door de nog steeds hoge werkeloosheid en lage verdiensten in de stad is het voor veel jongeren aantrekkelijk zich aan te sluiten bij de Camorra. Gevaarlijke klussen die goed betaald worden, maar zeker niet zonder risico. Zit je er eenmaal in dan kom je er vrijwel zeker niet meer uit. Maar vrijwel alles gebeurt buiten het zichtveld van de “gewone mens”. Als je goed oplet en net zulke arendsogen als de Napolitanen zelf ontwikkelt, zie je zeker “dingen” gebeuren, maar die merk je niet als toerist. Elke grote stad kent gevaren dat is in Napel niet anders dan in Amsterdam.
Tips van Karin
Ga je naar Napels, dan heb ik een aantal tips voor je om het veilig te houden.
Koop nooit iets van een straatventer. In 9 van de 10 gevallen zal je thuiskomen met een kat in de zak.
Laat nooit je geld zien als je ergens iets moet betalen. Hou de grotere biljetten gescheiden van de kleinere en betaal daar je aankopen mee of met je pinpas indien mogelijk. Hoe minder ze zien des te beter het is.
Wellicht ten overvloede, maar let vooral op drukke plekken goed op je bezittingen of nog beter: laat thuis wat je niet echt nodig hebt. Zoals in iedere grote stad zijn zakkenrollers zeer actief.
Napels is een stad die langzaam onder je huid kruipt, een stad waarvan je gaat houden om haar bijzondere karakter. Duik in de chaos die Napoli heet en laat je verrassen door het rauwe van de stad en de schoonheid die ze te bieden heeft. ”
Ben je op zoek naar een mooi, ruim en luxe appartement om te verblijven in Napels? Karin heet jou van harte welkom in haar Casa Napolanda in het centrum van de stad!
Zoals bovenstaande ervaringen je laten zien, is Napels een prima stad om te bezoeken. Gewoon doen dus! Sla de gegeven adviezen van de locals op en probeer vooral te genieten tijdens jouw reis naar het mooie Napels! Uiteraard is het ook mogelijk om met een Nederlandse local in Napels op stap te gaan tijdens jouw verblijf. In onderstaand artikel laat ik jou kennis maken met Nederlandstalige gidsen in Napels die jou graag de stad laten zien.
Om ervoor te zorgen dat je kunt genieten van al het moois dat deze stad te bieden heeft, heb ik de reisgids Jouw Local in Napels geschreven. In deze digitale gids, kruip ik in de rol van tour guide om jou rond te leiden door de stad, verborgen schatten te laten zien en jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.
Dit is een recept van een typische lekkernij die rond Pasen in Napels en omgeving in bijna ieder huishouden op tafel staat: de Pastiera Napoletana! Deze keer staat mijn zus Felicia samen met mij in de keuken en het recept heeft zij gekregen van een Napolitaanse acteur die bij dit recept zweert. Tegenwoordig wil men namelijk nog wel eens wat extra dingen toevoegen aan het recept, maar daar wil hij niets van weten. Dit recept gaat drie generaties terug en is altijd een groot succes. Daarnaast is de pastiera niet alleen rond Pasen te vinden. Het hele jaar door is deze taart in Napels en omgeving te vinden en bovendien is het erg leuk om zelf te maken.
Stap voor stap zal ik je laten zien hoe je dit traditionele gerecht zelf kunt maken. Bekijk je liever de video die ik ervan gemaakt heb? Ook dat kan natuurlijk!
Het recept van dit heerlijke gerecht is ook terug te vinden in het digitale kookboek Campania op je bord, samen met nog 32 andere traditionele gerechten!
Boodschappenlijst
Voor het maken van 1 pastiera heb je de volgende ingrediënten nodig.
Voor het deeg:
250 gram bloem (liefst type 00 maar gewone kan ook)
100 gram reuzel*
100 gram boter
100 gram suiker
1 zakje vanille suiker
Geraspte citroenschil
2 eieren
1 eigeel
Voor de vulling:
380 gram voorgekookte tarwe griesmeel
300 gram ricotta
300 gram suiker
3 eieren
Gekonfijte citroen
Flesje vanille aroma (eigenlijk Acqua millefiori)
1 zakje vanille suiker
Snufje zout
Citroenschil
40 gram reuzel*
*Reuzel is moeilijk verkrijgbaar dus kan vervangen worden met boter.
Totale bereidingstijd: Eigenlijk heb je een aantal dagen nodig om dit te bereiden. Begin een paar dagen van te voren met het maken van het deeg en de vulling. Wanneer de pastiera klaar is, minimaal 1 dag laten staan. In totaal heb je ongeveer 2 uur nodig om alles te bereiden.
Stap 1: Het deeg
Een dag van te voren beginnen we met het maken van het deeg.
We doen dit een dag eerder zodat het de hele nacht in de koelkast kan rusten. Om
het deeg te maken kun je het beste een tafel gebruiken of het aanrechtblad.
Maak van de 200 gram bloem een bergje met in het midden een holte. In deze holte voeg je vervolgens 1 heel ei toe en tweemaal eigeel. Klop het ei voorzichtig met je vingers of eventueel met een kleine garde. Hierna voeg je de andere ingrediënten toe: 100 gram suiker, 100 gram boter, 100 gram reuzel (of 100 gram boter), de geraspte citroenschil en het zakje vanille suiker. Meng het geheel en begin met het bewerken van het deeg. Dit doe je op een snelle manier op een oppervlakte bedekt met wat bloem. Kneed het niet maar pas een drukkende beweging toe, net zolang totdat je een glad stuk deeg hebt. Wikkel het deeg in plasticfolie en leg het in de koelkast (niet meer dan 10 uur).
Stap 2: De vulling deel 1
Wat we ook een dag van te voren doen, is de ricotta en suiker mengen zodat het voor de volgende dag goed soepel en zacht is. Ook dit mengsel laat je de hele nacht in de koelkast staan.
Stap 3: De vulling deel 2
De volgende dag beginnen we met het koken van het griesmeel in water, samen met een snufje zout, een handvol reuzel/boter en de citroenschil. Je hebt voor het recept 380 gram nodig. Wanneer je 200 gram ongekookte griesmeel gebruikt, zal dit voldoende zijn. Volg de instructies op de verpakking maar vervang de melk met water. Vanaf het moment dat het water begint te koken, bereken we 45 minuten kooktijd. Hierna laten we alles afkoelen en verwijderen we de citroenschil.
Stap 4: Het gekonfijte fruit snijden
In de tussentijd kun je het gekonfijte fruit in kleine blokjes snijden, mocht dit nodig zijn.
Stap 5: De vulling afmaken
Wanneer de griesmeel is afgekoeld, voegen we de ricotta crème toe die we de vorige dag al hebben gemaakt. Hier doen we vervolgens 3 eieren bij, de blokjes gekonfijte fruit, het flesje vanille extract en het zakje vanille. We mengen dit net zo lang tot het er een gladde en zachte crème ontstaat. Het geheel moet niet té vloeibaar zijn maar ook niet te stevig. Je kunt dit het beste met de hand mengen, niet met de mixer.
Stap 6: Het deeg uitrollen
Voor de authentieke Pastiera Napoletana gebruik je het klassieke ronde bakblik. Deze vetten we in en besprenkelen het met een beetje bloem. Vervolgens gaan we het deeg, met een dikte van ongeveer een halve centimeter, uitrollen. Het is handig om het deeg uit te rollen op een stuk bakpapier. Op deze manier is het uiteindelijk makkelijker om het deeg heel in het bakblik te krijgen (zie video).
Het deeg spreid je uit in het blik, de overtollige randen snijd je af en bewaar je. Hierna vul je het deeg met de room. De bovenkant versieren we met stroken op een manier dat er een ruitenpatroon ontstaat. Deze stroken maak je met het deeg dat over is gebleven.
Stap 7: In de oven
Zet de oven op 200 graden en laat de pastiera zo’n 40 minuten erin staan. Dit zorgt ervoor dat het een mooie goudbruine kleur krijgt.
Let op: volgens traditie mag de pastiera absoluut niet warm worden gegeten! Je kunt deze het beste 1 of 2 dagen laten staan voordat je deze heerlijke Paastaart aansnijdt.
Eet smakelijk!
Laat je mij weten wanneer jij jouw versie van dit traditionele gerecht hebt gemaakt?
Een bekende uitspraak onder Italianen is: Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi. Het betekent: Kerst met je familie, Pasen met wie je wilt. Dit betekent zeker niet dat Pasen een minder belangrijke feestdag is. De periode rondom Pasen is namelijk rijk aan tradities en vooral in de Settimana Santa, de Heilige of Goede week van Palmzondag tot Stille Zaterdag, kun je hier veel van mee krijgen.
Naast dat ieder Italiaans huishouden rijkelijk is voorzien van de traditionele Colomba en de enorme chocolade eieren, heeft elke regio zo ook haar eigen specialiteiten en gebruiken.
Een kleine selectie van de paaseieren – Photo credit Leny Boerstra
Wat kun je op je bord verwachten wanneer je in een Napolitaans huishouden aanschuift voor de Paaslunch? Graag laat ik je kennis maken met een aantal traditionele Paasgebruiken die de regio Campania rijk is, onderverdeeld in culinaire en religieuze tradities.
CULINAIRE TRADITIES
#1 FELLATA
Fellata is het gerecht waar de Paaslunch mee wordt afgetrapt en als onmisbaar wordt beschouwd. Het is een bord gevuld met verschillende soorten worst, kaas en ei. De naam is afgeleid van het Napoliaanse woord ‘fella’ (plak) wat verwijst naar de wijze waarop de kaas en worst worden gepresenteerd: in plakjes. De eieren worden vaak in tweeën verdeeld en is de Casatiello ideaal om dit voorgerecht mee te combineren.
Zonder deze hartige taart is het in Napels geen Pasen! Het wordt gemaakt van brooddeeg dat wordt gevuld met kaas en vlees. Om het af te maken wordt de bovenkant vaak versierd met gekookte eieren bedekt met twee streepjes deeg in de vorm van een kruis.
De naam Casatiello is afgeleid van het Napolitaanse woord caso, wat kaas betekent en verwijst naar de vulling van de taart. Wat de precieze oorsprong is van de Casatiello, is niet bekend. Wel staat vast dat dit gerecht al eeuwenoud is en in eerste instantie als voedsel van de rijkere klasse werd beschouwd. Voor de minderbedeelden waren enkel speciale gelegenheden, zoals Pasen en kerst, aanleiding om dit gerecht op tafel te zetten.
De ingrediënten van deze hartige lekkernij staan symbool voor een aantal zaken. Zo wordt met het meel verwezen naar het lichaam van Christus (van meel wordt namelijk brood gemaakt, het brood symboliseert zijn lichaam). Meel wordt gemaakt van graan, wat het leven en vruchtbaarheid symboliseert. Daarnaast is ook de vorm waarin dit gerecht wordt gepresenteerd een verwijzing. De ronde vorm met in het midden een gat, verwijst naar de doornenkroon die Jezus droeg.
Misschien wel het meest traditionele recept rond de Paasperiode is de Napolitaanse mosselsoep. Traditiegetrouw wordt deze eenvoudige soep genuttigd op giovedì Santo, Witte donderdag. Volgens een legende is deze traditie ontstaan omdat de Napolitaanse koning Ferdinando I dol was op visgerechten. Hij werd er echter op gewezen om ook aan de minderbedeelden te denken en op zijn minst in de Heilige week geen vis te eten. De mosselen waren echter al gevangen en weggooien was geen optie. Om deze toch nog vers te kunnen nuttigen, gaf hij zijn kok de opdracht om deze op de meest eenvoudige manier te bereiden. Dit pakte zo goed uit, dat het recept door de hele stad werd verspreid. Ook bij de Napolitanen viel het gerecht in de smaak en is het op Witte donderdag een onmisbaar gerecht geworden.
Zuppa di cozze – Photo credit Sara Marandola
#4 MENESTA MARETATA
Menesta Maretata
(Italiaans: minestra maritata) is een typisch gerecht van de regio Campania dat
zowel met Pasen als met Kerst geserveerd wordt. Het is een smakelijke soep met
groenten en vlees en wordt op smaak gebracht met wat Parmezaanse kaas.
In de basis is het een simpel gerecht maar het heeft een lange bereidingstijd nodig zodat de smaken zo goed mogelijk tot hun recht kunnen komen. De lange bereidingstijd is dan ook een reden dat dit gerecht niet altijd op tafel staat tijdens de Napolitaanse Paaslunch.
Bij de lunch kan lam (of in sommige huishoudens ook wel geit) absoluut niet ontbreken op tafel. In Napels en omgeving wordt deze bereid met doperwtjes, ei, kaas, citroen en witte wijn. Het lam heeft meerdere Bijbelse betekenissen. Zo speelde het in het Oude Testament een rol bij de bevrijding van de Israëlieten uit Egypte, waarbij men lamsbloed moest aanbrengen op de deurposten om gered te worden. In het Nieuwe Testament wordt er met Lam Gods verwezen naar Jezus Christus.
Naast de Colomba en de chocolade eieren is het Paasfeest in Campania niet compleet zonder een eigen traditionele lekkernij: de Pastiera Napoletana. Deze heerlijk zoete taart wordt in de Heilige week iedere dag na het diner gegeten.
Volgens een legende vindt de pastiera haar oorsprong bij de Napolitaanse sirene Partenope. Ze had de Golf van Napels als haar thuis gekozen en met haar prachtige stem verwelkomde ze het voorjaar. Om hun dankbaarheid te tonen, gaf de bevolking haar zeven geschenken van de natuur: meel, ricotta, eieren, tarwe, kruiden, suiker en oranjebloesemwater. De sirene bracht deze ingrediënten naar de goden die hier vervolgens de eerste pastiera mee wisten te maken.
In de meeste Napolitaanse huishoudens wordt de pastiera
gemaakt volgens eigen recept. Maar uiteraard kun je in iedere pasticceria
terecht voor deze traditionele, onmisbare lekkernij!
#7 PASQUETTA
Tweede Paasdag wordt in Italië Pasquetta genoemd, wat vertaald kan worden als ‘klein Pasen’. Het is gebruikelijk om deze dag buiten door te brengen, samen met familie en vrienden. Dit gebeurt op het strand, in het park of in het bos met drankjes en vlees van de gril (grigliata genoemd). Daarnaast is ook de frittata di maccheroni een veelvoorkomend gerecht op deze dag omdat deze gemakkelijk te bereiden en mee te nemen is. Een ideale en gezellige gelegenheid om met vrienden na te genieten van de uitgebreide Paaslunch.
Pasquetta in het park – Photo credit Leny Boerstra
In de gehele regio Campania vinden er in de Settimana Santa verschillende processies plaats die per stad verschillen. De kustplaats Sorrento staat bijvoorbeeld bekend om de Processione Bianca (witte processie) en de Processione Nera (zwarte processie). In de vroege uren van Goede Vrijdag vindt de Witte Processie plaats, de naam verwijzend naar de kleur van de gewaden die worden gedragen. De gezichten van de deelnemers worden afgedekt met een kap, wat een teken is van boetedoening. In de avond vindt de Zwarte Processie plaats, verwijzend naar de dood van Christus. Deze keer dragen de deelnemers, die met het beeld van Christus door de straten lopen, zwarte gewaden.
Op het eiland Procida vindt de Processione dei Misteri plaats. Gekleed in witte en turquoise gewaden, trekt men wagens met beelden van religieuze aard door de straten van het eiland. Het evenement is een eeuwenoude traditie en bij de eilandbewoners erg geliefd. Ook op vele andere plaatsen in de regio vinden er soortgelijke evenementen plaats die een bijzonder, indrukwekkend schouwspel vormen.
#9 VIA CRUCIS
In veel steden in de regio vindt in de Settimana Santa de Via Crucis plaats. Het is een openlucht voorstelling waarin de laatste uren van Christus in beeld worden gebracht. In de straten van onder andere Salerno kun je van dichtbij aanschouwen hoe Jezus door Judas wordt verraden, hij vervolgens wordt veroordeeld, vermoeid met het kruis op zijn rug door de straten loopt om uiteindelijk gekruisigd te worden. Het is een indrukwekkend spektakel waar jaarlijks veel mensen op af komen en honderden acteurs en vrijwilligers voor worden ingezet.
In de meeste steden vindt de Via Crucis plaats op Palmzondag, op andere plaatsen wordt Goede Vrijdag aangehouden voor het uitbeelden van Jezus’ laatste uren.
#10 MADONNA DELL’ARCO
Al ver voor Pasen kun je kennis maken met een traditie die al sinds het jaar 1450 bestaat. In Napels, en veel andere steden in de provincie, kun je namelijk in de weken vóór Pasen een in het wit geklede menigte tegenkomen in de straten van de stad. Met gezang en muziek wordt door de fujenti (zo worden de deelnemers van deze processie genoemd) de Madonna dell’Arco geëerd. Op de Tweede Paasdag vindt er een pelgrimstocht plaats naar de kerk van de Madonna dell’Arco in de plaats Sant’Anastasia. De voorbereidingen voor deze tocht en het ophalen van donaties beginnen echter al vanaf 17 januari, de dag dat in Napels en provincie Sant’Antonio Abate wordt gevierd.
Aanleiding voor deze verering is een verhaal dat dateert uit de 15de eeuw. Volgens dit verhaal waren jongeren, in de omgeving van Pomigliano d’Arco, op tweede Paasdag een spel aan het spelen dat vergelijkbaar is met jeu de boules. Na een verloren ronde gooide één van deze jongens woedend en scheldend de bal tegen een afbeelding van de heilige maagd Maria, geschilderd op een boog van een aquaduct (waar het gebruik van het woord Arco vandaan komt). Plots begon de wang van de schildering te bloeden en al snel was de hele omgeving op de hoogte van deze gebeurtenis. De jongen werd direct gestraft en opgehangen aan een boom in de buurt van de muurschildering. Terwijl men toekeek hoe het lichaam van de jongen aan de boom bungelde, verdroogde deze voor het oog van de verbaasde menigte.
Met deze gebeurtenissen begon de verering van de Madanno dell’Arco en zijn er jaarlijks vele gelovigen die deelnemen aan de pelgrimstocht. Dit gebeurt vaak blootsvoets en in sommige gevallen wordt de tocht zelfs op de blote knieën afgelegd.
Om ervoor te zorgen dat je kunt genieten van al het moois dat deze stad te bieden heeft, heb ik de reisgids Jouw Local in Napels geschreven. In deze digitale gids, kruip ik in de rol van tour guide om jou rond te leiden door de stad, verborgen schatten te laten zien en jou de sfeer van het échte Napels te laten proeven.
We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat je onze website zo goed mogelijk beleeft. Als je deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat je dat goed vindt.OkLees meer
