De betoverende panorama’s zijn voor veel mensen reden om de Amalfikust te bezoeken. Het prachtige landschap, de rijke natuur, de idyllische kustplaatsen, het kraakheldere water, prachtige zonsondergangen en de magische sfeer zal eenieder weten te bekoren. Het moge duidelijk zijn dat de Amalfikust een flinke natuurlijke rijkdom heeft waarmee zij elke bezoeker om haar vinger weet te winden. Deze schoonheid is echter niet de enige reden waarom mensen dolverliefd worden op dit stukje kust. Liefde gaat namelijk door de maag en een breed scala aan traditionele lekkernijen waarin je de pure smaken van lokale ingrediënten proeft, laten jou op een compleet andere manier verliefd worden op dit gebied. Ik tip een aantal lekkernijen die je niet wilt missen wanneer je de Amalfikust bezoekt.

Colatura di alici

In het vissersdorpje Cetara draait het dagelijks leven nog steeds om de visserij. Dit vissersdorpje wordt geroemd om een lokale specialiteit waarmee zij zich wereldwijd op de kaart hebben gezet: de colatura di alici. De colatura is een amberkleurige vloeistof, gemaakt met ansjovis die op traditionele wijze wordt gerijpt. De ansjovis die hiervoor wordt gebruikt, wordt gevist in de omgeving van de Amalfikust in de periode van 25 maart tot 22 juli. Deze vloeistof wordt vooral gebruikt als smaakmaker voor spaghetti, maar wordt ook toegevoegd aan andere gerechten om deze net even iets meer smaak te geven.

Schuif aan bij een van de restaurantjes die dit dorp rijk is en smul van de authentieke smaak van dit bijzondere goedje. Wanneer je direct verkocht bent en graag wat colatura mee wilt nemen voor thuis, wandel dan binnen bij een van de kleine zaakjes om een voorraad in te slaan om zo ook thuis de smaken van de Amalfikust te kunnen ervaren.

Delizia al limone

De Amalfikust staat bekend als het land waar de citroenen bloeien. Deze gele vruchten worden dan ook in tal van gerechten verwerkt en zorgen voor een unieke smaak. De delizia al limone is een van deze lekkernijen waarin de citroen de hoofdrol speelt. Dit luchtige citroengebakje werd in 1978 bedacht door de uit Sorrento afkomstige Carmine Marzuillo, wat het gebakje van oorsprong Sorrentijns maakt. Aan de Amalfikust hebben ze dit recept echter helemaal eigen weten te maken en smul je ook hier op verschillende plekken van een perfecte delizia.

Het gebakje heeft een basis van pan di Spagna (sponsccake) dat wordt gedrenkt in een siroop van limoncello en vervolgens wordt gevuld en bedekt met citroencrème. Alleen al deze omschrijving zal je het water in de mond doen lopen en er ongetwijfeld voor zorgen dat ook jij je tanden in een frisse delizia al limone wilt zitten. Het gebakje is in vrijwel elke pasticceria te vinden en moet je dan ook zeker geproefd hebben wanneer je de Amalfikust bezoekt.  

Torta ricotta e pere

Een gebakje dat inmiddels tot klassieker van de regio Campania is uitgegroeid, is de torta ricotta e pere. Dit goddelijk stukje taart ontstond in 1997 in de keuken van de beroemde banketbakker Salvatore De Riso. Met ricotta afkomstig uit het hoger gelegen Tramonti en peren uit het hoger gelegen Agerola kreeg De Riso inspiratie om deze hemelse taart te creëren, een ingeving waar je hem erg dankbaar voor zal zijn wanneer je een hap van deze hemelse combinatie neemt. Het gebruik van lokale verse ingrediënten zorgt ervoor dat je bijna je bordje af wilt likken wanneer je één van zijn gebakjes eet.

De aangewezen plek om een stuk van de torta ricotta e pere te verorberen, is in de mooie zaak in de schattige kustplaats Minori. De prachtige pasticceria is gelegen tegenover de boulevard en is een feest voor het oog. De vitrines zijn gevuld met honderden gebakjes die er stuk voor stuk zalig uitzien en je het liefst allemaal zou willen proeven. Wanneer je op je gemak kennis wilt maken met het fenomenale gebak, kun je plaats nemen op het overdekte terras dat direct aan de zaak grenst, of aan de overkant, op de boulevard in de schaduw van de bomen.

Ndunderi    

In de schilderachtige badplaats Minori vormde de aanwezigheid van de rivier en de vruchtbaarheid van het grondgebied de basis van zeer bloeiende industrieën. De kracht van het water werd bijvoorbeeld niet alleen gebruikt voor de papierproductie, maar bleek ook handig te zijn voor het aandrijven van molens om pasta mee te produceren. Het waren dan ook de pastamakers uit Minori die, geïnspireerd door voedsel uit de Romeinse tijd, de ndunderi introduceerden, een pasta met ricotta en Parmezaanse kaas. Deze pastasoort, die iets wegheeft van de bekende gnocchi, is een onmisbaar gerecht tijdens het feest van de beschermheilige van Minori, Santa Trofimena, dat drie keer per jaar wordt gevierd. Je hoeft het feest niet af te wachten om van deze specialiteit te kunnen proeven, het hele jaar door kun je dit typische gerecht in verschillende kustplaatsen bestellen. De pasta kan worden gecombineerd met verschillende sausen, zoals een klassieke saus met vlees, een verse pesto of in combinatie met vongole.

Foto: Fabio Di Donna

Concerto

In de groene gemeente Tramonti kun je heerlijk wandelen over een van de vele paden die het gebied rijk is. Je kunt je onderdompelen in de pure sferen van dit stukje Amalfikust en uiteraard proeven van lokale producten. Hier maak je kennis met de bruine concerto likeur, een van de oudste likeuren van Tramonti die oorspronkelijk werd bereid door de monniken van het Convento di San Francesco in Pucara. De naam concerto verwijst naar de harmonie van de ingrediënten die nodig zijn om dit drankje te bereiden: maar liefst vijftien verschillende soorten kruiden die veertig dagen worden geweekt in alcohol. Na deze veertig dagen wordt er nog een groot aantal ingrediënten toegevoegd om uiteindelijk de harmonieuze smaak van deze traditionele likeur te verkrijgen.

Het is niet wetenschappelijk bewezen, maar de inwoners van Tramonti geloven er heilig in dat het drankje een helende werking heeft. Hoofdpijn en ook andere kwalen kunnen worden opgelost door simpelweg een glaasje concerto te nuttigen. Zeker dus het proberen waard. Cin cin!

Pizza uit Tramonti

Italië en pizza gaan hand in hand dus zal dit als een vrij voor de hand liggende suggestie klinken. Toch is de pizza in Tramonti net weer even anders dan je in bijvoorbeeld Napels, Salerno of elders in de regio. Tramonti kent een lange geschiedenis en zijn hieruit veel tradities ontstaan die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaan. De bereiding van de pizza is er hier een van en stamt uit de tijd van de maritieme republiek van Amalfi. De houtovens in Tramonti draaiden op volle toeren voor het bakken van pane biscottato. Dit brood werd twee keer gebakken, het was daarom ideaal voor de lange tochten op zee, waar het brood met wat zeewater weer zacht werd gemaakt. Wanneer de oven op de juiste temperatuur gebracht moest worden, bakte men eerst een brood van roggemeel dat op smaak werd gebracht met verschillende kruiden en reuzel. Dit brood groeide uiteindelijk uit tot de pizza zoals we die vandaag de dag kennen.

Dat de bereiding van pizza hier een serieuze zaak is, blijkt wel uit het feit dat Tramonti in 2010 als eerste Italiaanse gemeente de De.Co. (denominazione comunale, een gemeentelijke erkenning die de kwaliteit waarborgt) kreeg toegekend. Het is dus niet vreemd dat er wereldwijd ruim drieduizend pizzeria’s zijn waar de pizzabakkers of eigenaren oorspronkelijk uit Tramonti komen en op deze manier een belangrijke en eeuwenoude traditie in stand weten te houden.

Pasticciotto

Wanneer je door het kleurrijke Amalfi wandelt, vind je om de paar stappen wel een winkel of kiosk waar iets lekkers met de sfusato amalfitano wordt gemaakt. Uiteraard het proberen waard, maar wanneer je voor de afwisseling graag iets anders wilt om je tanden in te zetten, wandel dan binnen bij Pansa. Ze hebben hier heerlijke gebakjes, koekjes, gekonfijt fruit en chocolaatjes. Een klassieker is de pasticciotto, een gebakje met een vulling van room en kersen die ze hier dagelijks vers uit de oven wordt getoverd. Het is een vrij eenvoudig gebakje waar je door de pure smaak direct verslingerd aan zult raken.

Sfogliatella Santa Rosa

In het kleine Conca dei Marini werd in de zeventiende eeuw de eerste sfogliatella gebakken. Dit bladerdeeg gebakje met gezoete ricotta en gekonfijt fruit ontstond per toeval in de keuken van het Monastero Santa Rosa toen één van de nonnen wilde voorkomen dat er etensresten van de lunch in het vuilnis zouden belanden. Het beetje griesmeel werd gemengd met wat gedroogd fruit, suiker en citroenlikeur zodat er een romig goedje ontstond. Het overgebleven brooddeeg van die dag werd bewerkt met witte wijn en reuzel om een kruimelig deeg mee te vormen. Dit deeg werd bewerkt tot de klassieke vorm die doet denken aan een nonnenkapje en gevuld met room. De gevulde vormpjes werden vervolgens in de houtoven gezet totdat ze goud van kleur waren en werden voorzien van een kers om het geheel af te maken.

De sfogliatella Santa Rosa was een feit en al snel vulde het klooster zich met de zoete geur van de allereerste lading sfogliatelle. In de omgeving kregen mensen al snel lucht van dit lekkers en het gebakje groeide in rap tempo uit tot een ware specialiteit waarvan het recept geheim werd gehouden. Pasquale Pintauro uit Napels wist het recept echter in handen te krijgen en ging er zelf mee aan de slag. Hij paste het recept aan – zo werd de room vervangen door ricotta, verdween de kers en werd de vorm iets aangepast – en wist hij met zijn variant al snel het hart van de Napolitanen te veroveren. Inmiddels is ook het recept van de sfogliatella santa rosa aangepast en bestaat de vulling uit griesmeel, ricotta, gekonfijt fruit, eieren, kaneel en suiker.

Costa d’Amalfi wijn

Het landschap van de Amalfikust wordt gekenmerkt door groene terrassen waar niet alleen citroenbomen volop bloeien maar ook wijngaarden in groten getale aanwezig zijn. Van de druiven die in dit gebied groeien, worden de Costa d’Amalfi wijnen geproduceerd. De Costa d’Amalfi wijn is de benaming voor een groot aantal rode, witte en rosé wijnen die in het kustgebied worden geproduceerd door verschillende druivensoorten met elkaar te combineren en vormen een rijke samenvatting van de smaken van dit gebied.

Zo is de witte wijn van Costa d’Amalfi vaak een combinatie van de druivensoorten Falanghina en Biancolella en de rode wijn van de Aglianico en Piedirosso druiven. De wijnen zijn over het algemeen fris en fruitig en zijn uitstekend met diverse (lokale) gerechten te combineren. Wanneer je neerstrijkt in een restaurant of knusse hosteria aan de Amalfikust om van lokale specialiteiten te proeven, maak je maaltijd dan compleet door één van de Costa d’Amalfi wijnen erbij te laten schenken.

Een kijkje nemen bij een van de wijnhuizen is natuurlijk ook een optie. Om liefhebbers op weg te helpen, is de Strada del Vino in het leven geroepen, een route langs verschillende wijnhuizen in het gebied. Zo kun je terecht in het groene Tramonti of in het sprookjesachtige Furore. Ook op andere plekken aan de kust kun je op betoverende locaties wijn proeven en genieten van schitterende vergezichten, zoals bij Le Vigne di Raito.

Sfusato amalfitano

Een specialiteit waar de Amalfikust wereldberoemd om is, is de sfusato amalfitano. Het gebied verlaten zonder van deze citroen geproefd te hebben, is dan ook geen optie. De sfusato amalfitano, zoals de Italiaanse benaming van de citroensoort luidt, draagt trots de naam in zich van het unieke gebied waar deze vrucht groeit. Met zijn sappige, licht zure smaak en weinig pitjes, is het een prima dorstlesser.

Aan het begin van de elfde eeuw werden de citroenen in dit gebied geïntroduceerd, waarna deze vrucht langzaam maar zeker uitgroeide tot symbool voor dit zonnige kustgebied, met dank ook aan de limoncello die ervan wordt gemaakt, al eindigen lang niet alle citroenen die aan de Amalfikust groeien in deze citroenlikeur. Niets van de citroen wordt weggegooid. Zelfs de bladeren van de citroenbomen worden gebruikt, aangezien deze ideaal zijn om smaak te geven aan het eten. Wanneer je enkel het sap van de citroen gebruikt, wordt de citroen uitgehold en omgetoverd tot beker waar wijn in kan worden geschonken.

Wist je dat je de citroen ook gewoon kunt eten? Met schil en al ervaar je een stukje Amalfikust in je mond, dat vooral smaakt naar meer. Meer over deze bijzondere citroensoort en haar smaken leer je tijdens de Lemon Tour in Amalfi. Je neemt hier een kijkje op het land van de familie Aceto dé plek waar je de sfeer van de Amalfikust daadwerkelijk kunt proeven en kennismaakt met de authentieke ziel van Amalfi.

Reisgids Amalfikust

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust. Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties. Inclusief exclusieve Hotspotkaart met alle tips + extra adressen.

Meer tips voor lekkers aan de Amalfikust vind je in onderstaande artikelen:

• Het goud van de Amalfikust
• De Lemon Tour in Amalfi
• Wijn proeven in het groene hart van de Amalfikust – Le Cantine Apicella
• Proef het gebak van Sal De Riso aan de Amalfikust
• Pizza aan de Amalfikust: de beste adressen voor een heerlijke pizza

In Napels ontbreekt het niet aan typische specialiteiten die het proberen waard zijn wanneer je een bezoek brengt aan de stad. Naast de beroemde Napolitaanse pizza, zijn er nog veel meer traditionele lekkernijen en is de lijst dan ook aardig lang. Ga dus vooral met een lege maag richting Napels! Om het iets makkelijker te maken, zet ik een aantal van de heerlijkste hapjes voor jou op een rijtje. Ik laat jou kennis maken met de lekkernijen die je absoluut zou moeten proeven in Napels!

Pizza Fritta

Op veel plekjes in Napels kun je pizza fritta, gefrituurde pizza, vinden. De gefrituurde variant van de geliefde pizza ontstond tijdens de Tweede Wereldoorlog uit pure armoede en is inmiddels uitgegroeid tot een culinair hoogstandje. Op veel plekken in de stad kun je kennis maken met de pizza fritta. Zia Esterina Sorbillo is populair en onderdeel van de beroemde Sorbillo-familie. Op een aantal plekken in de stad vind je kleine zaakjes waar de pizza nog volgens haar recept bereid wordt en vormt zich hier vaak een lange rij. Wanneer je geen zin hebt om lang te moeten wachten, zijn er ook verrukkelijke gefrituurde pizza’s te vinden op verborgen plekken in de stad. Denk hierbij aan een klein zaakje in één van de straatjes van de Quartieri Spagnoli of een zaak gerund door vrouwen in het hart van de Rione Sanità.

Dolci

Babà, sfogliatella en zeppola zijn typische Napolitaanse lekkernijen en die zal je dan ook veel tegenkomen terwijl je door de stad wandelt. De babà is een gebakje in de vorm van een paddenstoel, doordrenkt met rum. Er bestaan verschillende varianten, zoals de babà met ijs, of de versie dat het gebakje in twee helften is verdeeld met daartussen chocola of room.

Hoewel de eerste sfogliatella niet in Napels werd gebakken maar aan de Amalfikust, is dit smakelijke hapje onlosmakelijk met de stad verbonden. De klassieke vulling van dit gebakje is voorzien van gezoete ricotta en gedroogde vruchtjes, maar bestaan er inmiddels nog veel meer varianten met de meest creatieve vullingen. Bij Cuori di Sfogliatella (Via Toledo 271 en Piazza Garibaldi 93/94) hebben ze meer dan twintig varianten gecreëerd waarvan de omschrijvingen alleen al voldoende zijn om te gaan watertanden. Om het nog makkelijker te maken, hebben zij ook de Konosfoglia ontwikkeld: softijs met toppings naar keuze, gegoten in een sfogliatella riccia die dient als de ijshoorn.

De zeppola di San Giuseppe is een echt Napolitaans gebakje. Hoewel ze voornamelijk worden gemaakt rond het feest van San Giuseppe op 19 maart (tevens Vaderdag), zal je ze het hele jaar door tegenkomen in Napels. Het heeft veel weg van een donut: rond met in het midden een gat. Deze worden versierd met banketbakkersroom met daarbovenop een kers en om het af te maken worden ze bestrooid met poedersuiker. Er zijn ook steeds meer zaken waar je zeppole kunt vinden waarvan ook de binnenkant is opgevuld met room of soms zelfs nutella.

Limoncello

Limoncello wordt vaak geassocieerd met de Amalfikust, maar ook in Napels is dit geliefde citroendrankje niet te missen. De flessen die je hier tegenkomt, zijn meestal niet gemaakt met citroenen uit de Amalfikust of het Sorrentijns schiereiland, maar met vruchten uit de Campi Flegrei, een vulkanisch gebied ten westen van de stad. Een andere herkomst, maar minstens zo smaakvol. Ideaal als frisse afsluiter na een pizza of om je diner in stijl mee af te ronden.

Cuoppo fritto

De cuoppo fritto is een traditionele lekkernij die zijn oorsprong vindt in de negentiende eeuw. In die tijd kochten mensen met een klein budget de overgebleven visvangst op, die vervolgens werd gefrituurd en verkocht als betaalbare maaltijd. Wat begon als een eenvoudige gewoonte onder de lokale bevolking, is uitgegroeid tot een populair streetfoodgerecht dat je tegenwoordig overal in Napels kunt proeven.

In vrijwel elke friggitoria, frituurzaak, kun je een puntzak cuoppo krijgen. Er zijn verschillende varianten: cuoppo di mare (met vis), cuoppo di terra (met vlees en/of groenten) en cuoppo dolce (een zoete variant). De gefrituurde hapjes worden geserveerd in een papieren puntzak, ideaal om onderweg van te genieten.

Koffie

Wanneer je als koffieliefhebber in Napels bent, kun je opgelucht adem halen. Koffie is een belangrijk onderdeel van de Napolitaanse cultuur en om de paar meter vind je wel een bar waar je een sterk bakje koffie kunt drinken. Deze koffie wordt gemaakt met de bekende grote koffiemachines waar onder druk heet water door de gemalen koffie wordt geperst en zo in je kopje druppelt. Hierdoor wordt de smaak maximaal uit de koffie onttrokken.

Wanneer we verder teruggaan in de tijd, komen we de cuccuma tegen, een traditioneel koffiepotje dat in de negentiende eeuw in Napels werd geïntroduceerd Het verschil is dat de moka gebruik maakt van de hitte en druk terwijl bij de cuccuma de zwaartekracht een rol speelt. Ook de cuccuma bestaat uit verschillende delen en heeft in eerste instantie veel weg van de moka. In het onderste gedeelte wordt water gedaan, het middelste gedeelte wordt afgesloten met de filter waar de gemalen koffie in wordt geschept en vervolgens wordt er een derde onderdeel opgeschroefd dat het geheel afsluit. Wanneer het water kookt, komt er stoom uit het kleine gaatje dat te vinden is in het onderste gedeelte van de pot. Dit is het moment dat de cuccuma van het vuur wordt gehaald en wordt omgedraaid. Het gekookte water bevindt zich nu in het bovenste gedeelte en druppelt op deze manier langzaam door de gemalen koffie. De vloeistof wordt vervolgens opgevangen in het onderste gedeelte. Het idee is ongeveer hetzelfde als de filterkoffie zoals wij die kennen.

Voor een kopje koffie dat nog op traditionele wijze met de cuccuma wordt gezet, ben je bij Don Café Street Art aan het juiste adres. In het hart van de Quartieri Spagnoli, aan de Vico Lungo Teatro Nuovo 39, serveert eigenaar Giuseppe zijn koffie zoals het vroeger thuis werd gedaan: langzaam, met aandacht en veel liefde.

Tarallo napoletano

De tarallo napoletano is een hapje dat is ontstaan aan het einde van de achttiende eeuw. Bakkers gebruikten de overblijfselen van het brooddeeg en voegden hier enkele ingrediënten aan toe. Uiteindelijk werd op deze manier de tarallo geboren. Het is een vrij simpel hapje maar perfect voor bij een aperitief of gewoon voor tussendoor wanneer je door de straten van de stad slentert. Naast de klassieke versie vind je vind je de tarallo tegenwoordig in verschillende soorten smaken en maten. Hiervoor kun je onder andere terecht bij de Taralleria Napoletana (Via San Biagio Dei Librai, 3) in het historisch centrum.

Fiocco di neve

De fiocco di neve, wat ‘sneeuwvlokje’ betekent, is een zoetigheid die pas sinds enkele jaren de harten van Napolitanen heeft weten te veroveren. In korte tijd is de fiocco razend populair geworden en hebben andere pasticceria’s geprobeerd een soortgelijk gebakje te produceren. Vaak zonder succes. Voor de originele fiocco di neve moet je namelijk bij Pasticceria Poppella zijn (Via Arena alla Sanità 28/29 en Via Santa Brigida 69/70). Zij bedachten dat een kleine brioche gevuld met een ricotta crème wel eens een goede combinatie zou kunnen zijn.

Het gebakje is klein, luchtig maar met een volle smaak. Naast de fiocco classico, zijn er ook de fiocchi met chocoladevulling en pistache. Poppella houdt zijn recept strikt geheim dus is het enkel gissen hoe ze de fiocco zo heerlijk luchtig weten te maken.

Cuzzetiello

O’ Cuzzetiello is voor Napolitanen onmisbaar tijdens de lunch op zondag. Deze is namelijk niet compleet zonder een stuk brood en een goede ragùsaus om het brood in te dippen. De cuzzetiello is namelijk het laatste (of eerste) stuk van het brood dat wordt gevuld met deze traditionele saus. Dit gebruik heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld en is inmiddels uitgegroeid tot een culinair hoogstandje. Zo vind je verschillende zaken die volledig in het teken staan van dit broodje. Hier beperkt men zich niet enkel tot de cuzzetiello met ragùsaus maar kunnen er talloze ingrediënten aan het broodje worden toegevoegd. Zo kan het broodje gevuld worden met parmigiana, worstjes en friarielli of mortadella en provola.

Food Tour Napels

Tijdens de Food Tour Napels kom je meer te weten over de traditionele lekkernijen die deze stad te bieden heeft. Kleine gefrituurde hapjes, gebakjes, koffie, pasta, wijn en smakelijke likeuren komen allemaal aan bod zodat jij een goed beeld kunt krijgen van de échte smaken van Napels. Niet alleen maak je op deze manier kennis met de smaken van de stad, ook leer je meer over de geschiedenis en het ontstaan van deze gerechten. Uiteraard ontbreken ook de highlights van de stad niet tijdens deze tour en voorziet de gids je van de mooiste verhalen en anekdotes.

Meer (eet)tips voor Napels

In de digitale reisgids Jouw Local in Napels vind je nog veel meer tips en bijzonderen verhalen en ontdek je de stad als een echte insider. Of je nu wilt genieten van een ontspannen stedentrip of een avontuurlijk weekend, deze gids biedt je alles wat je nodig hebt. Van heerlijke eettips tot unieke verhalen en praktische informatie, je zult Napels beleven als nooit tevoren.

Op stap met een local in Napels

Wil jij plekken en verhalen ontdekken waar de meeste toeristen aan voorbij gaan? Ga dan op stap met een local in Napels. Zij kan jou meer vertellen over onder andere deze lekkernijen, tradities en gebruiken en daarnaast kan zij jou veel handige tips meegeven voor de rest van jouw verblijf. Het is de ideale manier om in contact te komen met de plaatselijke bevolking, verhalen te ontdekken, ervaringen te horen en verliefd te worden op deze geweldige stad!

Boek jouw tour met een local nu online!

Meer info over lekkers dat je kunt proeven in Napels vind je in onderstaande artikelen:

• Street food in Napels
• Zoete lekkernijen van Napels die je wilt proeven
• Pizza in Napels: 10 heerlijke adressen
• Pasta eten in Napels: de lekkerste adressen
• Pizza fritta – het gefrituurde goud van Napels

Vedi Napoli e poi muori, oftewel Napels zien en dan sterven, is inmiddels een uitspraak die vrijwel iedereen kent. Napolitanen gebruiken deze woorden graag om de overweldigende schoonheid van hun stad onder de aandacht te brengen. Na een bezoek aan Napels, kun je dan ook met een gerust hart sterven want beter zal het volgens hen niet worden. Deze beroemde woorden werden ook door de Duitse dichter Goethe opgetekend, die deze uitspraak na een bezoek aan Napels maar al te goed kon begrijpen. Hij beschouwde Napels als een paradijs en was het volgens hem dan ook onmogelijk om na het zien van deze stad, überhaupt nog treurig te zijn.

Het gevoel van melancholie waar zowel Napolitanen als toeristen door worden overmand zodra ze de stad verlaten – ook wel napolitudine genoemd – zal voor veel mensen herkenbaar zijn. Betoverd door de warmte van het Napolitaanse volk, de cultuur, de rijke geschiedenis en de schitterende verhalen, is het verlangen om terug te keren naar deze bijzondere stad dan ook vaak aanwezig.

Wanneer jij wilt ontdekken wat deze stad nu zo bijzonder en uniek maakt, dompel je dan onder in Napolitaanse sferen. Er bestaan veel mogelijkheden om dit te doen maar zorgen de volgende tips er zonder meer voor dat jij de verschillende gezichten van Napels leert kennen en haar veelzijdigheid ervaart. Wees wel gewaarschuwd want met deze tips op zak is de kans groot dat ook jij huiswaarts keert met een beetje napolitudine en de uitspraak Napels zien en dan sterven plotseling écht begrijpt.

#1 Palazzo dello Spagnolo

Waar de sfeervolle volksbuurt Rione Sanità al een bezienswaardigheid op zich is, vind je midden in deze wijk het Palazzo dello Spagnolo (ook wel geschreven als Spagnuolo). Dit schitterende palazzo is een van de erfenissen die de geschiedenis in deze wijk heeft achtergelaten. Het is een voorbeeld van de architectuur in Napolitaanse barokstijl, wat je terug kunt zien in de grote dubbele trap.

Het palazzo werd gebouwd in 1738 in opdracht van de markies Nicola Moscati en ontworpen door de architect Ferdinando Sanfelice. Met de dubbele trappen – deze worden aangeduid als ‘valkenvleugels’ – en de versieringen in rococostijl, is dit gebouw een beeldig plaatje om te zien. Dit is dan ook precies de reden dat het gebouw meerdere malen is gebruikt als decor in diverse Italiaanse films.

Een leuk detail is dat koning Karel III van Bourbon geregeld gebruik maakte van het palazzo. Op de binnenplaats verwisselde hij zijn paarden voor ossen. Alleen deze dieren waren namelijk in staat om de steile weg naar het hoger gelegen paleis van Capodimonte te trotseren.

De benaming van het gebouw – Palazzo dello Spagnolo – is gekomen omdat het op een gegeven moment werd gekocht door een Spaanse edelman. Daarna is het gebouw in handen geweest van diverse eigenaren en tegenwoordig is het opgedeeld in verschillende privé eigendommen.

Adres: Via Vergini, 19

#2 Uitzicht Belvedere San Martino

In de hoger gelegen wijk Vomero geniet je van misschien wel het mooiste uitzicht van de stad. Bij het Belvedere San Martino, net voorbij het Castel Sant’Elmo, word je getrakteerd op een schitterende samenvatting van deze fascinerende stad. Vanaf dit punt spot je de voornaamste monumenten van Napels, inclusief de honderden koepels van kerken die de stad rijk is en kun je duidelijk zien hoe de Spaccanapoli in een rechte lijn de stad doorkruist. Om het plaatje af te maken, schittert de slapende Vesuvius op de achtergrond van dit tafereel. Het uitkijkpunt van San Martino is dan ook absoluut een plek die je bezocht moet hebben voordat je Napels weer verlaat.

Adres: Largo San Martino, 1

#3 Catacombe di San Gennaro

Een andere plek die je absoluut gezien moet hebben en een weerspiegeling is van de rijke geschiedenis van deze stad, zijn de Catocombe di San Gennaro. Deze bijzondere ruimtes bevinden zich in het hoger gelegen Capodimonte en zijn niet te vergelijken met andere catacomben in Europa. Verdeeld over twee verdiepingen, worden deze gekenmerkt door grote ruimtes en goed bewaarde fresco’s. Ook krijg je een kijkje in de ondergrondse basiliek die is opgedragen aan de eerste beschermheilige van Napels, Sant’Agrippino.

Het graf van een andere beschermheilige is hier ook terug te vinden, namelijk die van San Gennaro, waar deze ruimtes hun naam aan te danken hebben. Voordat zijn overblijfselen een definitieve rustplaats kregen toegekend in de Duomo van Napels, zijn deze diverse malen verplaats en hebben ze onder andere een periode in deze catacomben gelegen.

Een bezoek aan deze bijzondere ruimtes is enorm interessant, helemaal omdat dit onder begeleiding van een gids is. Geen vraag lijkt hen te veel, beschikken zij duidelijk over zeer veel kennis en weten zij de bezoekers op kleine en interessante details te wijzen.

Leuk om te weten: met het toegangskaartje voor deze bezienswaardigheid, heb je ook toegang tot de catacombe di San Gaudioso. Deze ondergrondse ruimte die eveneens zeer interessant is, bevindt zich onder de Basilica di Santa Maria della Sanità, te vinden in de wijk Sanità. Meer informatie over de catacomben in Napels, kun je vinden op de website van Catacombe di Napoli.

Adres: Via Capodimonte, 13

#4 Belvedere Stupor Mundi

Wanneer je in een keer de vele parels van Napels en omgeving wilt aanschouwen, ga dan naar Monte di Procida. Vanaf het Belvedere Stupor Mundi heb je een uniek en adembenemend uitzicht dat je écht gezien moet hebben. De naam die men aan dit uitkijkpunt heeft gegeven, kon niet treffender zijn. Stupor mundi is namelijk een Latijnse uitdrukking die letterlijk ‘verbazing van de wereld’ betekent, iets waar je je helemaal in kunt vinden wanneer je op deze plek tuurt naar de hoogtepunten in de omgeving. Neem dus vooral de tijd en vergeet zeker niet een camera mee te nemen om al het moois vast te kunnen leggen.

Het uitkijkpunt biedt zicht op Bacoli, het Lago Miseno en Capo Miseno en schittert iets verderop het eilandje Nisida, gelegen aan de voet van de Posillipo-heuvel. Daarachter verschijnt de karakteristieke Vesuvius in beeld en strekt het zicht zich uit tot over het gehele Sorrentijnse schiereiland. Rechts van het Sorrentijns schiereiland verschijnt het beroemde eiland Capri in beeld, terwijl wanneer je je hoofd nog verder naar rechts draait, je daar de eilanden Ischia en Procida in zee ziet schitteren.

Het is een uitkijkpunt waar je toch wel even stil van wordt en je met gemak uren kunt staren naar al het moois dat deze omgeving te bieden heeft. Dit is een van de plekken waar de betekenis van de woorden ‘Napels zien en dan sterven’ tot je door zullen dringen.

Adres: Via Panoramica, 90

#5 De Maradona-cultuur

Napels zien en niets meekrijgen van de Maradona-cultuur, is vrijwel onmogelijk maar kan ik enkel aanraden om dit op een bewuste manier te ervaren. De voetballer vormt een belangrijk onderdeel van de Napolitaanse cultuur en het is moeilijk om Napels en Maradona los van elkaar te zien. Toch is dit stukje Napels voor buitenstaanders vaak iets onbegrijpelijks en is het niet altijd even gemakkelijk om uit te leggen waar deze verafgoding vandaan komt. Wanneer je Napels echter beter wilt begrijpen én ervaren, is het aan te raden om je te verdiepen in dit stukje van de cultuur. Meer over de achterliggende motieven voor de verafgoding van deze voetballegende, kun je lezen in het artikel ‘Maradona: de God van Napels‘.

Naast souvenirwinkels die volhangen met producten met zijn beeltenis, zijn er meer plekken in Napels die je als Maradona-liefhebber gezien moet hebben. Deze plekken zijn ook zeer geschikt voor nieuwsgierige toeristen die dit stukje van de Napolitaanse cultuur willen ervaren. Hoewel je op diverse plekken terecht kunt om hier iets van mee te kunnen krijgen, is er een plek die ik absoluut kan aanraden. In de Quartieri Spagnoli, een gezellige en kleurrijke volksbuurt, is een enorme muurschildering te vinden van de Argentijn. Inmiddels is de parkeerplaats omgetoverd tot een waar museum, gewijd is aan deze voetbalgod, waar zelfs een altaar te vinden is die na zijn dood is ingewijd.

Adres: Via Emanuele de Deo, 62

#6 Gradini del Petraio

Napels écht zien, doe je door gewoon rond te dwalen en op die manier de karakteristieke Napolitaanse sfeer in je op te nemen. Waar het op veel plekken in de stad altijd druk en chaotisch is, zijn er diverse plekken waar de drukte plotseling ver weg lijkt te zijn. De route over de Gradini del Petraio is daar een voorbeeld van.

Deze trappen zijn te vinden in de hoger gelegen wijk Vomero waar je via vele treden naar de wijk Chiaia wordt geleid. Dit pad werd tussen de zestiende en de zeventiende eeuw gebouwd om de wijken Chiaia en Vomero met elkaar te verbinden. Tussen felgekleurde gebouwen in, banen de treden zich een weg naar beneden. Dit pad is een pareltje omdat je vanaf hier in alle rust kunt genieten van een prachtig uitzicht en de drukte van de stad zich ver onder je bevindt. Vanaf hier kun je het Sorrentijns schiereiland zien liggen en de contouren van het beroemde eiland Capri. Onderweg stuit je op prachtige taferelen en je wordt ondergedompeld in een puur stukje Napels. Op deze route lijkt het heel even alsof je de stad en haar ongekende schoonheid voor jezelf hebt.

Het zijn heel wat treden om af te dalen en je zult dit bij aankomst in Chiaia vast en zeker in de beentjes voelen. Het is echter zonder meer aan te raden om de treden in alle rust af te dalen en voor de volle honderd procent te genieten van hetgeen deze stad juist zo betoverend maakt.

Adres: Via Gradini del Petraio

#7 Chiostro maiolicato van Santa Chiara

Het sprookjesachtige chiostro maiolicato is een van de vier binnenplaatsen van het monastero Santa Chiara. Dit klooster bevindt zich achter de gelijknamige basiliek die te vinden is in het centrum van Napels.

Deze prachtige kloostertuin, met vrolijk gekleurde majolica tegels en fresco’s, is te danken aan de creatieve inspiratie van Domenico Vaccaro. Deze binnenplaats bleef tijdens een bombardement in de Tweede Wereldoorlog grotendeels gespaard en was er nauwelijks schade. Wel zijn er veel historische documenten met betrekking tot het bouwwerk verloren gegaan, waardoor er geen informatie is over de fresco’s die de muren sieren. De binnenplaats wordt doorkruist door twee lanen, omringd door vierenzestig majolica-zuilen met afbeeldingen van bloemen en fruit. De lanen die de tuin verdelen, worden omgeven door banken die eveneens zijn voorzien van majolica tegels. Landschappen, mythologische scènes en gebeurtenissen uit het dagelijks leven van Napels uit de zeventiende en achttiende eeuw zijn terug te vinden op de zitplaatsen in de kloostertuin. Een bijzondere plek in het drukke centrum van Napels die absoluut een bezoek waard is.

Adres: Piazza del Gesù Nuovo, 18

#8 Stazioni dell’Arte

Boven de grond is er veel te zien, maar ook ondergronds kijk je je ogen uit. Voor het project Le Stazioni dell’Arte zijn verschillende metrohaltes in de stad aangepakt en opgeknapt met behulp van kunst. Deze metrohaltes laten weer een van de vele andere gezichten van Napels zien, waarbij geschiedenis is vermengd met moderne kunst.

Zo is het plein bij metrohalte Materdei omgetoverd tot een voetgangersgebied en voorzien van reliëfs in keramiek, verschillende beelden en kunstwerken. Wanneer je meer kunst wilt bewonderen, neem dan een kijkje ondergronds bij de halte zelf.

Ook onderdeel van Le Stazioni dell’Arte is metrostation Toledo. Deze halte werd door de Daily Telegraph uitgeroepen tot het mooiste station van Europa en moet je dan ook met eigen ogen gezien hebben. Voor de halte van Toledo werd de Spaanse architect Óscar Tusquets ingeschakeld die er een uniek werk van heeft gemaakt. Er zijn verschillende mozaïeken te vinden met Napolitaanse taferelen en symbolen van de Napolitaanse republiek. Daarnaast zijn er ook veel verwijzingen naar Pompeii en de Vesuvius. Hoogtepunt is het enorme mozaïek met verwijzingen naar de zee, met zijn golven, kleuren en bewegingen.

De andere metrohaltes in Napels die onderdeel zijn van Le Stazioni dell’Arte zijn de volgende:

Lijn 1: Garibaldi, Università, Municipio, Dante, Museo, Salvator Rosa, Quattro Giornate, Vanvitelli en Rione Alto
Lijn 6: Mergellina, Lala, Augusto, Mostra, Arco Mirelli, San Pasquale en Chiaia-Monte di Dio.

Koop dus een metrokaartje om deze bijzondere Napolitaanse metrohaltes te ontdekken en je te laten verrassen door de veelzijdigheid van deze stad.

#9 Caravaggio’s zeven werken van barmhartigheid

In de kerk van Pio Monte della Misericordia vind je een van Caravaggio’s meesterwerken die je bij een bezoek aan de stad absoluut niet over mag slaan. Op unieke wijze wist Caravaggio deze zeven werken van barmhartigheid op een altaarstuk weer te geven. Caravaggio’s zeven werken van barmhartigheid is vooral een uniek stuk omdat nooit eerder gewone mensen model hadden gestaan voor een werk dat als altaarstuk zou dienen.

Adres: Via dei Tribunali, 253

#10 Napulitanata

Wanneer je volledig ondergedompeld wilt worden in Napolitaanse sferen, woon dan een concert bij van Napulitanata. Tijdens een avond gevuld met traditionele muziek en zang, word je meegevoerd op een reis door de geschiedenis van Napolitaanse muziekklassiekers.

Met respect en kennis voor de geschiedenis en de cultuur, proberen de artiesten tijdens hun concerten deze waarde over te brengen op het publiek. Middels Napolitaanse klassiekers en interactieve stukken waarbij ook gedanst wordt, proberen zij op deze manier mensen van over de hele wereld hun verhaal te vertellen en kennis te laten maken met de rijke cultuur van deze bijzondere stad. Het bijwonen van een concert van Napulitanata is dan ook een bijzondere en ware Napolitaanse beleving die moeilijk in woorden valt te omschrijven. De klanken van de traditionele volksmuziek voeren je mee naar een bijzonder stukje Napels dat je echt zelf moet ervaren om het te begrijpen. Je leest meer over dit bijzondere project in het artikel ‘Een authentieke en pure ervaring met Napulitanata‘.

Adres: Piazza Museo, 11

Napels zien en dan…

Met deze tips op zak ben jij er klaar voor om Napels écht te zien en te beleven. Niet om dan vervolgens te sterven maar om met een tevreden en voldaan gevoel weer huiswaarts te keren, met het voornemen om snel weer terug te keren naar deze sfeervolle en unieke stad.

Digitale reisgids Napels

In de digitale reisgids Jouw Local in Napels ontdek je de stad als een echte insider. Met mijn persoonlijke tips, uitgestippelde wandelroutes en bijzondere verhalen leer je Napels écht kennen. Of je nu wilt genieten van een ontspannen stedentrip of een avontuurlijk weekend, deze gids biedt je alles wat je nodig hebt. Van heerlijke eettips tot unieke verhalen en praktische informatie, je zult Napels beleven als nooit tevoren.

Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen

• Hoe gevaarlijk is Napels?
• Supertips voor Napels met kids
• 9 must do’s in Napels
• Dingen die je moet proeven in Napels
• Musea in Napels die je niet mag missen
• Gratis bezienswaardigheden in Napels
• 3 dagen Napels: tips voor een lang weekend
• Leer het échte Napels kennen met een Nederlandstalige gids

In het bruisende hart van Napels, op een steenworp van de Duomo, schuilt een kleine kerk met een ongekende artistieke en spirituele rijkdom: de Pio Monte della Misericordia. Achter de bescheiden façade schuilt een meesterwerk van een van de grootste schilders uit de kunstgeschiedenis: Michelangelo Merisi da Caravaggio. Zijn schilderij De Zeven Werken van Barmhartigheid is niet alleen een visueel spektakel, maar ook een krachtig verhaal over naastenliefde, menselijkheid en het leven zelf.

Een broederschap met een missie

De oorsprong van deze kerk ligt in het begin van de zeventiende eeuw, een periode waarin Napels te kampen had met armoede, ziekte en sociale ongelijkheid. Een groep jonge Napolitaanse edelen richtte in 1602 een liefdadigheidsbroederschap op: de Pio Monte della Misericordia. Hun doel was het helpen van de meest kwetsbaren in de samenleving door middel van concrete daden van barmhartigheid, geïnspireerd op de christelijke traditie. Om hun missie kracht bij te zetten, lieten ze een kerk bouwen op een strategische plek in de stad waar armen, zieken en behoeftigen gemakkelijk toegang konden vinden tot hulp.

Caravaggio in Napels

Toen Caravaggio in 1606 in Napels arriveerde, was hij op de vlucht. In Rome had hij een man doodgeslagen tijdens een duel, en hij werd vogelvrij verklaard. Napels bood hem niet alleen bescherming, maar ook een nieuw podium. En daar, midden in deze roerige periode van zijn leven, ontstond een van zijn meest indrukwekkende werken: Le Sette Opere di Misericordia (De Zeven Werken van Barmhartigheid).

De broederschap gaf Caravaggio de opdracht om een schilderij te maken dat hun liefdadigheidswerk zou verbeelden. Het resultaat was een krachtig en complex tafereel waarin zeven daden van barmhartigheid samenkomen in één scène. Op magistrale wijze weeft Caravaggio verschillende verhalen door elkaar: een dode wordt begraven, een gevangene wordt bezocht, een naakte man wordt gekleed. Te midden van het tumult straalt een subtiel hemels licht: een verwijzing naar de goddelijke inspiratie achter deze menselijke daden.

Vandaag de dag hangt Caravaggio’s meesterwerk nog steeds op de plek waarvoor het bedoeld was: boven het altaar van de Pio Monte della Misericordia. Het is een van de weinige schilderijen van hem die nog te bewonderen zijn op hun oorspronkelijke locatie.

De zeven werken in beeld

De zeven werken van barmhartigheid zijn geïnspireerd op een passage uit het Evangelie volgens Matteüs (25:35–36), waarin Jezus zegt:

“Want Ik had honger en jullie gaven Mij te eten,
Ik had dorst en jullie gaven Mij te drinken,
Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij op,
Ik was naakt en jullie kleedden Mij,
Ik was ziek en jullie bezochten Mij,
Ik zat in de gevangenis en jullie kwamen naar Mij toe.”

De zevende daad, het begraven van de doden, werd later door de Kerk aan deze lijst toegevoegd op basis van Tobias 1:16–18.

Caravaggio bracht de zeven werken van barmhartigheid samen in één indrukwekkende compositie, waarbij de scènes zich gelijktijdig lijken af te spelen in een drukke Napolitaanse straat. Door zijn krachtige spel met licht en beweging weet hij de verschillende daden met elkaar te verbinden tot één visueel en inhoudelijk krachtig geheel.

• Voeden van de hongerigen

Rechts op het schilderij is een scène te zien die gebaseerd is op een Romeins verhaal. Cimone, veroordeeld tot de hongerdood in de gevangenis, wordt gevoed door zijn dochter Pero, die hem aan haar borst laat drinken om hem in leven te houden.

• Bezoeken van gevangenen

Deze daad van barmhartigheid is direct verbonden met de voorgaande scène. Pero bezoekt haar vader Cimone in de gevangenis, wat het bezoek aan een gevangene en het voeden van een hongerige tot één dramatisch moment maakt.

• Laven van de dorstigen

Links op de achtergrond drinkt een man uit het kaakbeen van een ezel. Dit detail verwijst naar het Bijbelverhaal van Simson, die in de woestijn dorst leed en dankzij Gods tussenkomst water vond in een ezelskaakbeen.

• Onderdak bieden aan vreemdelingen

Helemaal links nodigt een man een pelgrim uit om naar binnen te gaan. De pelgrim draagt een staf en een hoed met een schelp, attributen die verwijzen naar de pelgrimage naar Santiago de Compostela. Mogelijk gaat het hier om een verbeelding van Sint-Jacob.

• Kleden van de naakten

Op de voorgrond helpt een jonge man een halfnaakte figuur bij het aantrekken van kleding. Het gebaar is eenvoudig, maar de symboliek ervan is duidelijk en krachtig.

• Verzorgen van zieken

In de linkerbenedenhoek ligt een kreupele man met gevouwen handen. Hij vraagt om hulp, waarschijnlijk aan Sint-Maarten, een heilige die bekendstaat om zijn zorg voor zieken en behoeftigen.

• Begraven van de doden

Rechts op de achtergrond wordt een lichaam weggedragen. Alleen de voeten van de overledene zijn zichtbaar. Een diaken met een brandende fakkel werpt licht op deze sobere maar essentiële daad van barmhartigheid.

Caravaggio wist deze afzonderlijke daden niet alleen in beeld te brengen, maar ook tot één samenhangend verhaal te maken. Zijn gebruik van licht en duisternis, de realistische gezichten en gebaren en de gelaagdheid van de compositie maken dit werk tot een van zijn meest krachtige en betekenisvolle schilderijen.

Praktische informatie

🕒 Openingstijden
Maandag tot zaterdag: 10:00 – 18:00 uur
Zondag: 09:00 – 14:30 uur

🎫 Toegangsprijs
Ticket: €10,-
👉 Met dit ticket heb je ook toegang tot het museum met vele andere interessante kunstwerken.

📍 Adres
Via dei Tribunali, 253

Reisgids Napels

Meer leuke tips zijn terug te vinden in de digitale reisgids Jouw Local in Napels. Met mijn persoonlijke tips, uitgestippelde wandelroutes en bijzondere verhalen leer je Napels écht kennen. Of je nu wilt genieten van een ontspannen stedentrip of een avontuurlijk weekend, deze gids biedt je alles wat je nodig hebt. Van heerlijke eettips tot unieke verhalen en praktische informatie, je zult Napels beleven als nooit tevoren. Daarnaast zijn alle bezienswaardigheden en en eet- en drinkadressen op een Hotspotkaart gepind.