Napels heeft zichzelf op de kaart gezet door de rijke en interessante geschiedenis, maar zijn het ook de culinaire hoogstandjes die hier hun oorsprong vonden die de stad beroemd hebben gemaakt. Napels staat bekend als de geboortestad van de pizza en zijn er nog veel meer traditionele lekkernijen die je tijdens een stedentrip zeker wilt proeven.

Italië staat bekend als het land van de pasta en mag een bordje van dit goedje tijdens een bezoek aan Napels dan ook zeker niet ontbreken. De pastagerechten zijn doordrenkt van eeuwenoude tradities die een samenvatting vormen van de lokale smaken en geuren. Denk aan de pasta met ragù, pasta e patate, pasta alla genovese en de scarpariello die tot de absolute klassiekers van de Napolitaanse keuken worden gerekend. Het bruisende Napels kent talloze charmante eetgelegenheden waar in de keuken eeuwenoude recepten worden gebruikt om de smakelijkste pasta’s op tafel te toveren. Er bestaat geen betere manier om de lokale cultuur te ervaren en te proeven dan te genieten van een bordje verse pasta.

In dit artikel neem ik je mee op een smakelijke reis door de straten van Napels en laat ik je zien waar je geniet van een verrukkelijke pasta die de ziel van deze stad weerspiegelt. Alle adressen zijn bovendien terug te vinden op onderstaande kaart, te herkennen aan de groen-gekleurde pictogrammen met bestek.

Tandem Ragù

Tandem is het eerste restaurant waar het menu volledig is gewijd aan de ragù napoletano, een traditionele tomatensaus met stukken vlees. De ragù is een Napolitaanse klassieker die bij Tandem op authentiek wijze wordt bereid, precies zoals la nonna dat vroeger deed. De saus moet zeker zo’n zes tot acht uur worden gekookt en wordt vervolgens met een van de eveneens traditionele pastavormen geserveerd. Het menu is eenvoudig maar worden de pasta’s in royale porties geserveerd en bereid met producten van uitmuntende kwaliteit.

In Napels zijn er in meerdere vestigingen van Tandem te vinden waar je voor een overheerlijk bordje pasta aan kunt schuiven. Ietwat verstopt in het steegje Via Giovanni Paladino op nummer 51 vind je het eerste zaakje van de Tandem-familie dat in 2013 zijn deuren opende. Een stukje verderop kun je aan de rand van het Piazza del Gesù Nuovo neerstrijken voor een goed gevuld bordje pasta. Naast de ragù kun je bij deze vestiging proeven van twee andere specialiteiten, uit de Napolitaanse keuken: de genovese di carne en de genovese di polpo die uiteraard ook met traditionele pasta’s worden geserveerd.

In de hoger gelegen wijk Vomero kun je aan de Via Bernini, 74 ook smullen van pasta met ragù. Op deze locatie is het menu uitgebreid met de klassieke sartù di riso en de lasagna met vleessaus, die je ongetwijfeld het water in de mond doen lopen.

Naast de restaurants heeft Tandem ook een paar zaken waar je gerechten af kunt halen. De afhaalzaak aan de Via Mezzocannone is perfect om kennis te maken met de cuzzetiello, een stuk brood dat gevuld wordt met ragù. Bij de vestiging op de Spaccanapoli (Via Benedetto Croce, 48) kun je ook terecht om potjes met de eigen gemaakte saus te scoren zodat je ook thuis nog even kunt genieten van intense Napolitaanse smaken.

La Locanda del Monacone

In de sfeervolle volkswijk Rione Sanità schuif je bij La Locanda del Monacone (Via Sanità, 32a) aan voor een verrukkelijke pasta. Je wordt ondergedompeld in een huiselijke sfeer waar je proeft van de intense smaken die de Napolitaanse traditie rijk is. La Locanda del Monacone is dé plek waar je moet zijn wanneer je de pure smaken van de Napolitaanse keuken wilt proeven en ervaren. De menukaart is gevuld met veel lekkers, van een knapperige bruschetta met frisse tomaatjes en gefrituurde hapjes om de maaltijd mee te starten tot een huisgemaakt toetje om de avond mee af te sluiten.

Ook een voortreffelijke pasta naar authentiek Napolitaans recept weten ze bij La Locanda del Monacone zonder problemen in elkaar te draaien. Kies voor de pasta alla Genovese met de traditioneel bereide uiensaus met stukken rundvlees of smul van verse ravioli gevuld met mozzarella. Voor de visliefhebber ontbreken de opties ook niet op de menukaart. Zo kun je je tegoed doen aan gnochetti met mosselen en courgette bloemen of laat je verrassen door de unieke smaken van een bordje linguine con cozze e pecorino.

Trattoria da Nennella

Eten bij Trattoria da Nennella is een groot Napolitaans feest. De trattoria bevindt zich aan het Piazza Carità, op een steenworp afstand van de Quartieri Spagnoli. De dansende en zingende obers maken het geheel compleet en word je hier volledig ondergedompeld in de Napolitaans gastvrijheid en gemoedelijkheid. In deze gezellige chaos proef je van klassiekers uit de Napolitaanse keuken. Het paradepaardje is de pasta e patate con provola, een stevige pasta met aardappelen en provola.  

Al voor vijftien euro bestel je bij Da Nennella een compleet menu. Een zeer schappelijke prijs voor niet alleen een verrukkelijk bordje pasta maar een vermakelijke entertainment in het bruisende centrum van Napels.

Sea Front Pasta Bar Di Martino

In het centrum van Napels proef je bij Sea Front Pasta Bar Di Martino van de enige echte pasta uit Gragnano. Gragnano ligt op een steenworp afstand van Napels en staat bekend als de pastahoofdstad van Europa. Bij de Sea Front Pasta Bar (Piazza Municipio, 1) laten ze je graag kennis maken met de pasta die door pastificio Di Martino in Gragnano wordt geproduceerd.

De elegant ingerichte zaak ligt aan de rand van het Piazza Municipio en kijkt uit het op het statige Castel Nuovo. Wanneer je hier binnenwandelt, kan het goed zijn dat de aangename geur van genovese-saus die op het vuur staat te pruttelen je tegenmoet komt. Je neemt plaats aan de bar en wanneer je een bestelling hebt geplaatst, gaat de chef-kok voor je ogen aan de slag om een verrukkelijke combinatie voor je in elkaar te toveren. Het is een feest voor het oog om te aanschouwen hoe een goede pasta wordt gemaakt. Het feestje is compleet wanneer de creatie voor je neus wordt gezet. Elke hap is een genot voor de smaakpapillen. Je zult begrijpen wat de pasta uit Gragnano zo uitzonderlijk maakt, helemaal in combinatie met de geweldige kookkunsten van de chef-koks.

Cala la Pasta

In het hart van de wijk Forcella draait het bij Cala la Pasta (Via dei Tribunali, 179/180) hoofdzakelijk om de pasta. Het restaurant is het idee van de drie broers Del Gaudio, die tijdens een reis naar Nederland de inspiratie kregen voor deze onderneming. Het idee ontstond om pasta aan te bieden op een street food-achtige manier, waarbij de maaltijd ter plekken wordt bereid.  

Het middelpunt van de zaak wordt gevormd door de open keuken waar je als gast meekijkt hoe ter plekke jouw bestelde pastagerecht wordt bereid.  De ingrediënten die in de keuken worden gebruikt, komen grotendeels bij lokale producenten vandaan omdat de broers graag bijdragen aan de economische ontwikkeling van de eigen regio. De pasta met traditionele ragù-saus mag hier niet ontbreken en heb je keuze uit nog veel meer smaakvolle pasta’s. Van een eenvoudige aglio e olio tot een verrukkelijke pasta met zeevruchten, bij Cala la Pasta geniet je met volle teugen van de intense smaken die Napels te bieden heeft.

Antica Trattoria Da Ettore

Trattoria Da Ettore (Via Gennaro Serra, 39) is een klein zaakje dat verborgen ligt in een straat achter het beroemde Piazza del Plebiscito. Deze eetgelegenheid is zo onopvallend, dat je er zo aan voorbij zou lopen. Gelukkig zegt dit niets over de gerechten die ze hier serveren. Wanneer je daar eenmaal van hebt geproefd, laten deze namelijk een onvergetelijke indruk achter. Dat ze hier koken zoals de Napolitanen dat doen, blijkt ook uit de clientèle. Rond lunchtijd treft hier voornamelijk locals die meerdere malen per week aanschuiven voor hun geliefde bordje pasta.

Het is een klein zaakje waar ruimte is voor slechts een handvol tafels. De inrichting is eenvoudig maar sfeervol en wekken de indruk dat je een paar decennia terug in de tijd bent gestapt. De wanden in de knusse ruimte zijn versierd met over het algemeen zwart-wit foto’s, ingelijste krantenartikelen en bungelen er retro keukengerei en geweven mandjes aan het plafond.

Het menu kan per dag verschillen. Waar op maandag pasta e fagioli (pasta met bruine bonen) op de kaart staan, kan deze op dinsdag dag plaats hebben gemaakt voor de variant met aardappelen of kun je kiezen voor een bord dampende gnocchi alla sorrentina. Voor erbij biedt de menukaart ook genoeg smakelijke opties die uiteraard in het rijtje van Napolitaanse klassiekers thuishoren. De huisgemaakte parmigiana mag niet ontbreken en zijn de gefrituurde courgette en gehaktballetjes ook ideaal om te smikkelen van de smaken die de lokale keuken te bieden heeft.  

Het is handig om te weten dat de zaak slechts vier uur per dag geopend is. Voor de lunch tussen 13:00 en 15:00 uur en in de avond tussen 20:00 en 22:00 uur.

La Lazzara

Wanneer je bij La Lazzara (Piazza Francese, 9/10) binnenwandelt, word je ontvangen alsof je een familielid bent dat na lange tijd weer eens zijn gezicht komt laten zien. Het restaurant ademt de pure Napolitaanse sfeer waar je tijdens een bezoek aan de stad naar op zoek bent én serveert de heerlijkste gerechten. De menukaart is gevuld met gerechten uit de Napolitaanse keuken die met lokale producten worden bereid. Van het voorgerecht tot het dessert is het genieten geblazen.

De lunch of het diner kun je starten met bijvoorbeeld een frisse insalata di polpo of wat bruschetta, om vervolgens een keuze te maken uit de appetijtelijke primi piatti die de kaart sieren. Aanrader is de ziti alla genovese die volgens een authentiek familierecept wordt bereid. De pasta is een ware smaakexplosie waar je beslist van gecharmeerd zult raken. Je kunt de ziti ook laten serveren met kerstomaatjes, parmigiano en percorino, oftewel de pasta allo scarpariello die ooit in de Napolitaanse volkswijk Quartieri Spagnoli is ontstaan.

De lijst is lang en het kan dan nog knap lastig zijn om een keuze te maken. Op de spijslijst mag de eeuwige favoriet gnocchi alla sorrentina niet ontbreken, evenals de pasta e fagioli met mosselen. Andere voortreffelijke combinaties zijn de paccheri met de vangst van de dag of met zeevruchten, de linguine alla Nerano (met courgette) en de pasta met ragù en ricotta. Het is duidelijk dat wanneer je je onder wilt dompelen in een volledig Napolitaans ervaring waarbij je smaakpapillen worden geprikkeld, je absoluut een tafeltje bij La Lazzara moet reserveren.

Cu.Qu. – Cucina di quartiere

In de bruisende Quartieri Spagnoli kun je bij Cu.Qu (Vicoletto Berio, 12/13) aanschuiven voor een goede maaltijd die met verse ingrediënten wordt bereid. Door seizoensgebonden producten van lokale ondernemers te gebruiken, vormen de gerechten een intense smaaksensatie. Het menu wisselt met de seizoenen mee en ze vinden het leuk om ook buiten de vaste kaart om gerechten aan te bieden. Wekelijks wordt er een gerecht gekozen die zich de maaltijd van de week mag noemen en die vaak via de social media kanalen bekend wordt gemaakt.

Je kunt proeven van wat kleine hapjes, je kunt kiezen voor een van gerechten met rijst maar ontbreken ook de traditionele pasta’s niet in het aanbod. Bij Cu.Qu. maken ze graag gebruik van de pastasoort gnocchi om te mixen met traditionele sausen. Zo nu en dan geven ze hier graag een eigen originele draai aan. Aangezien de gerechten afhankelijk zijn van de producten die er dat seizoen beschikbaar zijn, smul je de ene keer van een heerlijke gnocchi alla Nerano terwijl je bij een volgend bezoek kennismaakt met gnocchi allo scarpariello of de gnocchi met pompoen en champignons.

Garage Gourmand

In de charmante wijk Vomero word je bij Garage Gourmand (Via Aniello Falcone, 30) gastvrij ontvangen. Traditionele gerechten van de regio Campania zijn in een nieuw jasje gestoken en leveren innovatieve culinaire verrassingen op. Er wordt gewerkt met seizoensgebonden producten waardoor de gerechten op de menukaart geregeld wisselen.

De maaltijden zien eruit als kleine kunstwerken die met zorg door de maker zijn gecreëerd. Met Nerano in Bomboniera geven zij een compleet eigen en zeer geslaagde draai aan de bekende pasta alla Nerano met courgette. De Cup_Riccio is een feest voor het oog maar nog meer voor de smaakpapillen. Op sierlijke wijze wordt de spaghettone quadrato gecombineerd met zeevruchten, citroenpoeder en wat cappuccinoschuim. De Genovese di bufalo is ook een zeer goddelijke creatie die je zeker moet proberen wanneer deze op de kaart te vinden is. De ravioli zijn gevuld met een genovese saus met stukken buffelvlees en worden bedekt met een romig laagje provola en peterseliecrème. De verleiding om erna je bord af te likken is erg groot.

Wanneer je de maaltijd goed af wilt sluiten, kies dan een van de desserts die al net zo origineel en smakelijk zijn als de rest van het menu. Ook op dit gedeelte van de kaart zijn oude tradities gemixt met nieuwe ideeën die een appetijtelijk eindresultaat opleveren.

Mimì alla Ferrovia

In een ongedwongen en huiselijk sfeer proef je bij Mimì alla Ferrovia van onvervalste Napolitaanse gerechten. Het restaurant ligt op een steenworp verwijderd van het centraal station (Via Alfonso D’Aragona, 19/21) en wordt ook door locals zeer gewaardeerd. De zaak opende zijn deuren in 1943 en kwamen Napolitaanse beroemdheden als Totò en Eduardo De Filippo hier ook graag een vorkje prikken.

De maaltijden worden tot op de dag van vandaag met respect voor eeuwenoude tradities klaargemaakt en dat proef je. Voor de pasta’s wordt gebruik gemaakt van oude familierecepten die bijna een garantie vormen voor een culinaire hoogstandje als eindresultaat. Van een ouderwetse pasta alla genovese tot een spaghetti met zeevruchten weten zij bij Mimì alla Ferrovia met weinig (maar de juiste) ingrediënten een smaakfestijn van het eten maken. Proef naast een bordje pasta ook van ander lekkers dat de menukaart te bieden heeft. Zo weten ze een ongekend lekkere parmigiana te maken en is de gegrilde paprika gevuld met fior di latte en ham bijzonder tongstrelend.

Januarius

Bij Januarius ga je volledig op in de Napolitaanse cultuur. De zaak is een verwijzing naar de beschermheilige van Napels, San Gennaro, wat goed in de inrichting is terug te zien. Op deze locatie aan de Via Duomo 146/148 worden eten, kunst, cultuur en symbolen van de Napolitaanse cultuur gecombineerd en levert een bezoek een ongekende ervaring op.

In de keuken worden tradities gerespecteerd maar zijn ze zeker niet bang om te experimenteren en nieuwe creaties te presenteren. Onmisbaar zijn klassiekers als de pasta alla genovese maar bieden ze buiten het menu ook minder traditionele gerechten aan die echter wel met regionale producten worden bereid. Zo creëerden ze als eerbetoon aan Procida met lokale ingrediënten (waaronder citroen) het gerecht L’isola di Arturo, een pasta waarbij de geuren en smaken van het eiland op je bord worden samengebracht.

Daarnaast vormen eigen ervaringen vaak een inspiratie voor nieuwe gerechten. Het pastagerecht 𝗟𝗜𝗨𝗞𝗼𝘇𝘇 is daar een voorbeeld van. De combinatie van buffelboter, colatura di alici uit Cetara, mosselen, citroenschil uit Sorrento en droppoeder uit Calabria is geïnspireerd door een jeugdherinnering van de chef-kok. Deze combinatie van smaken en geuren brengen hem terug naar de lange zomers die hij als kind met zijn grootouders aan het strand heeft doorgebracht, een herinnering die hij via deze weg met anderen deelt.

Wanneer je zo onder de indruk bent van de pure smaken waarmee de maaltijden worden geserveerd, kun je in de bijbehorende winkel je tas vullen met uitmuntende producten.

Meer adressen in de Stadswandeling Napels

Meer adressen en leuke tips zijn terug te vinden in de Stadswandeling Napels. De stadswandeling is een route door Napels die langs interessante bezienswaardigheden leidt, waar onderweg aandacht is voor de geschiedenis van de stad, je een kijkje krijgt in het dagelijks leven en leert over bijzondere tradities en gebruiken. Alle plekken die je tijdens de wandeling ontdekt, zijn op een Hotspotkaart gepind. Naast deze bezienswaardigheden zijn er geweldige eet- en drinkadressen op de kaart te vinden die zich bevinden in hetzelfde gebied als de wandelroute. Handig wanneer je langer in Napels verblijft, want er zijn maar liefst dertig heerlijke adressen op de kaart gepind! Je kunt de kaart tijdens de wandeling raadplegen en checken of er in de buurt een leuke plek is om even te pauzeren en te genieten van een drankje of een hapje.

Nog veel meer handige tips en informatie over Napels vind je in onderstaande artikelen:

• Alles wat je moet weten wanneer je naar Napels gaat
• Hoe gevaarlijk is Napels?
• Waar slapen in Napels: de beste hotels, B&B’s en vakantiehuizen
• Pizza in Napels: 10 heerlijke adressen
• 8 hele goede redenen om Napels te bezoeken
• 8 belangrijke personages van Napels
• Vesuvius: de fascinerende vulkaan bij Napels
• 10 healthy hotspots in Napels
• 9 supertips voor Napels met kids
• 7 tips voor een stedentrip Napels
• 9 must do’s in Napels
• 5 dingen die je moet proeven in Napels
• De 6 leukste wijken van Napels
• Terug in de tijd in Rione Sanità
• Vomero – Bruisende wijk in Napels
• 5 musea in Napels die je niet mag missen
• Gratis bezienswaardigheden in Napels
• 3 dagen Napels: tips voor een lang weekend
• Het openbaar vervoer in Napels
• Uitgaan in Napels: 12 hippe hotspots
• Maradona: de God van Napels
• Leer het échte Napels kennen met een Nederlandstalige gids
• Een authentieke en pure ervaring met Napulitanata
• Napels zien en dan sterven: 10 schitterende tips
• Napels in de regen – De beste tips voor op een regenachtige dag
• Stranden in Napels – De beste plekken om te zwemmen

Capri is een bestemming waar veel mensen over dromen. Al van oudsher heeft het eiland een enorme aantrekkingskracht en nog steeds weet het bijzondere eiland mensen te verleiden en te betoveren. Om de magische pracht van Capri te ervaren, kun je het beste contact zoeken met de eilandbewoners zelf. Wie kan immers beter de verhalen vertellen en de geheimen van het eiland blootleggen dan de capresi zelf? Ik neem je mee naar een betoverende tuin waar je op verschillende manieren een authentiek stukje Capri ervaart. Deze ervaring zorg ervoor dat je het eiland in je hart zult sluiten.

Michel’angelo at Giardino di Capri

Verstopt tussen de smalle paadjes en landerijen van Anacapri openen Gianluca en Holly voor jou het hek naar hun privé paradijs. Je stapt de wereld van Michel’angelo at Giardino di Capri binnen, een wereld gevuld met lokale smaken, geuren en kleuren. In de grote tuin van hun villa onthalen zij gasten van over de hele wereld. Hun doel is mensen een uitzonderlijke ervaring mee te geven waarmee zij een kijkje krijgen in het eilandleven en Capri beleven als een local.

Gianluca is een geboren Caprese en runde twaalf jaar lang restaurant Michel’angelo in het centrum van Capri. In 2013 bezocht de Australische Holly het eiland en wandelde de zaak binnen voor een maaltijd. Het was een maaltijd die haar leven voorgoed zou veranderen. Ze verruilde Australië voor het kleine Capri en bouwde met Gianluca een nieuw leven op.

Holly heeft inmiddels helemaal haar draai op het eiland gevonden. Gianluca heeft haar in de loop der jaren veel bijgebracht over lokale tradities en gewoontes, maar ook over de natuur, de landbouw en producten. Tot haar verbazing kwam zij erachter dat het eiland voor de voedsel- en goederenvoorziening bijna volledig afhankelijk was van het vasteland. Door het toenemende toerisme verruilden veel mensen hun stuk land voor een beter betaalde baan in deze opkomende sector. Verlaten tuinen, verroeste oliepersen en leegstaande kaasfabrieken waren het gevolg. Deze conclusie wakkerde bij Holly het verlangen aan om oude tradities weer nieuw leven in te blazen. Holly en Gianluca zijn zich toe gaan leggen om volgens traditionele Caprese landbouwtechnieken groenten, fruit en kruiden te verbouwen.

Kookworkshops in eigen tuin

Restaurant Michel’angelo heeft inmiddels zijn deuren gesloten. Om toch de smaken, tradities en cultuur van het eiland met anderen te kunnen delen, ontstond het idee van Giardino di Capri. Gianluca en Holly organiseren kookworkshops in hun eigen tuin. Er wordt gestart met een aperitief met huisgemaakt ingemaakte groenten en kaas. Op het overdekte terras is een buitenkeuken geïnstalleerd, daar steek je de handen uit de mouwen om zelf een traditionele maaltijd op tafel te toveren. Uiteraard begeleidt Gianluca je stap voor stap.

De producten uit eigen tuin worden gebruikt om vorm te geven aan het gerecht, wat een uitmuntend eindresultaat garandeert. De tafel wordt gedekt met kleurrijk servies en er worden wijnen geschonken die zij zelf produceren. In goed gezelschap genieten van een eigen gemaakte maaltijd mét pure ingrediënten van het eiland levert een onvergetelijke ervaring op.

Home restaurant

Wanneer je liever niet zelf in de pannen roert, fungeert Giardino di Capri ook als home restaurant. Met een glas wijn kun je ontspannen onderuitzakken op het terras. Gianluca draait verderop het deeg door de pastamachine, Holly is in de tuin nog op zoek naar wat verse kruiden. Omgeven door de vredigheid, geuren, geluiden en kleuren van deze oase, kan het niet anders dan dat een geluksgevoel je bekruipt.

Capri Picnics

Heb je geen tijd om aan te sluiten voor een kookworkshop of maaltijd maar wil je toch graag proeven van de lokale producten? Capri Picnics is dan een goed alternatief. Kies een van de picknickpakketten die door Holly en Gianluca zijn samengesteld. De picknickmand wordt gevuld met allerlei lekkers, daarnaast is er ook gedacht aan items als servetten, bordjes en bestek. De mand wordt bezorgd op een schilderachtige locatie naar keuze. Ze helpen je graag op weg met suggesties en hebben een aantal plekjes geselecteerd die zij zelf geschikt vinden voor een heerlijke picknick.

De liefde voor het eiland blijkt uit alles wat het koppel doet. Door bij hen te gast te zijn, leer je Capri met andere ogen bekijken en beter begrijpen. De tuin van Gianluca en Holly is een pareltje waar je diep wordt meegezogen in de authentieke ziel van het eiland. Geloof me: dit is wat je wilt ervaren wanneer je naar Capri gaat. Je boekt jouw eigen unieke ervaring bij Giardino di Capri via de website.

Reisgids Capri

Staat een trip naar het eiland Capri komend jaar op de planning en wil je graag op pad met de beste tips? In de digitale reisgids De Magie van Capri heb ik mijn persoonlijke tips verzameld zodat jij het eiland Capri kunt ervaren zoals ik het ken. Het zijn allemaal plekken waar ik zelf graag kom, van een salumeria waar je een heerlijk broodje kunt laten bereiden tot een plek waar je uitgebreid kunt tafelen met producten uit eigen tuin. Verborgen plekjes waar je de pracht van het eiland even voor jezelf lijkt te hebben en ik deel mooie tips voor een unieke lokale ervaring. Zo laat ik zien bij welke caprese je thuis aan kunt schuiven voor een maaltijd, waar je in een betoverende tuin wordt ondergedompeld in het eilandleven en waar je zelf de handen uit de mouwen steekt om een eilandgerecht te leren koken.

Meer tips voor Capri vind je in onderstaande artikelen:

• De beste tips voor een dag Capri
• Capri: wat je écht moet zien en doen
• 6 dingen die je moet weten wanneer je naar Capri gaat
• Waar slapen op het eiland Capri

Het is een van de populairste wandelroutes die de regio Campania kent: il Sentiero degli Dei, oftewel het Pad van de Goden. Deze wandelroute loopt hoog boven de schilderachtige Amalfikust waarbij het pad zich een weg baant door de groene en rotsachtige omgeving. De wandeling staat bij veel toeristen hoog op het lijstje en is dan ook zonder twijfel de moeite van de inspanning waard. Routenummer 327 is veruit het meest populaire pad. Deze wandeling start op het dorpsplein Piazza Paolo Capasso in Bomerano (in de gemeente Agerola) en krijg je onderweg op ongeveer zeshonderd meter boven zeeniveau de pracht van de omgeving gepresenteerd.  De wandeling eindigt officieel in Nocelle, liefhebbers kunnen doorlopen naar Positano of over ruim vijftienhonderd treden afdalen naar het strand van Arienzo.

Nog dichter bij de goden

Hou je wel van een uitdaging en ben je niet vies van wat extra inspanning, kies dan voor de Sentiero alto degli Dei. Deze route loopt vrijwel parallel aan het ‘gewone’ Pad van de Goden, alleen op grotere hoogte. Ruim vijfhonderd meter hoger dan de eerder genoemde route 327 word je hier getrakteerd op een panorama dat misschien wel nóg mooier is. De meeste wandelaars en begeleide groepen kiezen voor het lagere pad waardoor het op deze route aanzienlijk rustiger is. Dit betekent dat je op de Sentiero alto degli Dei goed kunt proeven van de goddelijke sfeer die de Amalfikust ademt. Het is een aardige klim maar de zweetdruppels die erbij komen kijken om het hoogste punt te bereiken, zul je snel vergeten wanneer je je vergaapt aan het betoverende uitzicht dat zich aan je voeten openbaart.

De route – 329

De hoge route start eveneens op het dorpsplein in Bomerano en staat bekend als route 329. Je wandelt hier de Via Mannini in en slaat vervolgens op de Via Pendola linksaf. Aan de rechterkant van de weg verschijnt een trap waarmee de eerste klimpartij van de wandeling een feit is. De route wordt onderweg goed aangegeven met bordjes waar ook de tijden op worden vermeld en ontbreken ook ditmaal de rood met witte vlaggetjes niet.

De route gaat verder over een steil pad dat door een bosrijk gebied loopt en zo nu en dat wordt afgewisseld met wat treden. Na het verlaten van het bos kun je de gemeente Agerola ver onder je zien schitteren en verschijnt daarachter de Golf van Salerno in beeld. Het pad gaat zigzaggend omhoog, dwars door de rotsachtige omgeving waarbij het uitzicht bij elke stap alleen maar prachtiger wordt. Let hier goed op de wegbewijzering die op de stenen is aangebracht.  

Monte Tre Calli

Na de flinke klim bevind je je uiteindelijk op de Monte Tre Calli (1122 meter boven zeeniveau) waar je wordt getrakteerd op een goddelijk uitzicht waar je hart ongetwijfeld een sprongetje van maakt. Waar je aan de ene kant zicht hebt op de gemeente Agerola en het uitzicht reikt tot Punta Licosa in de Cilento, openbaart zich aan de andere kant weer een heel ander panorama. Ver onder je zijn de gestapelde huisjes van het wereldberoemde Positano goed te zien en strekt het groene heuvelachtige landschap zich uit tot Punta Campanella op het Sorrentijns schiereiland. Achter het uiterste puntje ligt het eiland Capri, te herkennen aan de faraglioni, terwijl aan de rechterkant de eilanden Ischia en Procida in zee schitteren.

Capo Muro

Vanaf Monte Tre Calli, wat zonder meer het absolute hoogtepunt is van deze wandeling, volg je de route verder naar Capo Muro. Onderweg ben je voortdurend omringd door de groene natuur en prachtige vergezichten die tot in de oneindigheid lijken te reiken. Wanneer je Capo Muro bereikt, wordt dit duidelijk aangegeven en het punt is te herkennen aan de bijzondere rotsformatie in de vorm van een paddenstoel.

Je kunt vanaf dit punt de route verder volgen tot Montepertuso boven het centrum van Positano (je blijft hiervoor routenummer 329 volgen) maar er zijn ook andere opties. Zo kun je afdalen naar het Belvedere di Paipo (voor meer informatie over dit uitkijkpunt, zie mijn artikel over Agerola) door route 329c te volgen. Je wandelt vervolgens weer terug naar Bomerano waar je de wandeling bent gestart.

Belangrijk om te weten

• Duur: zo’n 4 tot 4,5 uur
• Lengte: 8,4 kilometer
• Door aardverschuivingen en bosbranden kan het zijn dat sommige stukken niet helemaal goed begaanbaar zijn en de wegbewijzering is verdwenen. Gebruik enige vorm van navigatie en wees op deze stukken voorzichtig.
• Voor deze wandeling is een goede conditie vereist. Het eerste deel van de route bestaat aan voornamelijk steile stukken waar je een lange adem voor nodig hebt.
• Het is aan te raden om goede wandelschoenen aan te trekken. Op sommige stukken kan het door de kiezels en stenen glad zijn en is het dragen van goed schoeisel geen overbodige luxe.
• Neem voldoende water mee en wat te eten voor onderweg. 
• Met name in de zomermaanden is het aan te raden om zo vroeg mogelijk aan deze wandeling te beginnen. Een groot deel van de route is namelijk niet beschut en kunnen de temperaturen hoog oplopen. Denk daarom ook aan zonnebrandcrème en een pet of hoed om je hoofd tegen de brandende zon te beschermen.
• In dit gebied zijn er veel kuddes die worden beschermd door honden. Het kan dan ook zomaar zijn dat je oog in oog komt te staan met deze honden die vaak gigantisch zijn. De honden doen hun werk en dat is het beschermen van hun kudde. Wanneer de hond blaft, in jouw richting komt en hiermee de doorgang blokkeert, blijf dan vooral rustig. Bied de hond geen eten aan en probeer hem niet te kalmeren. De hond heeft tijd nodig om de situatie in zich op te nemen en dit kan enkele minuten duren. Maak geen plotselinge bewegingen, ga niet met een (wandel)stok zwaaien/stampen om de hond te verjagen. Wanneer de hond rustig is geworden, betekent dat hij jouw aanwezigheid heeft geaccepteerd en kun je op een rustig tempo je weg vervolgen. Wanneer het mogelijk is, probeer dit dan op een zo’n groot mogelijke afstand van de kudde te doen. Wanneer de hond je wat angstig maakt, vermijd dan oogcontact maar draai nooit je rug naar hem toe.  

Reisgids Amalfikust

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust. Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.  

Bezoek je Procida, proef dan zeker van de lekkernijen die het eiland te bieden heeft. De eilandkeuken is veelal gebaseerd op de Napolitaanse keuken, waar zo nu en dan een eigen draai aan wordt gegeven, afhankelijk van de producten die de eilandbewoners voor handen hebben. Hoewel de link met het vasteland sterk is, kent Procida toch een groot aantal culinaire specialiteiten waarmee zij zich weet te onderscheiden. Om het eiland en haar bewoners beter te leren kennen, mogen deze specialiteiten tijdens een bezoek aan Procida daarom niet ontbreken.

Visgerechten

Een groot deel van de economie van het eiland is afhankelijk van de visserij, een beroep dat onlosmakelijk is verbonden met Procida. Het zal je dan vast niet verbazen dat er tal van visgerechten tot de lokale specialiteiten worden gerekend. In elk restaurant prijken talloze gerechten op de kaart die worden bereid met vis die wordt gevangen rondom het eiland. Dit doen de vissers met behulp van een paranza, een traditioneel vissersbootje dat je op en rond het eiland op veel plekken tegenkomt. Het aanbod is daarom afhankelijk van wat de vissers die dag hebben binnengehaald.

Tot de absolute eilandklassiekers die je geregeld op de kaart tegenkomt, behoren onder meer de spaghetti ai ricci di mare (pasta met zee-egel), spaghetti con le cannochie (spaghetti met kreeftjes), luveri al sale (zeebrasem die in zout wordt gekookt en op smaak wordt gebracht met citroen, knoflook en peterselie), calamari alla procidana (inktvis die wordt gevuld met een mengsel van onder andere brood, eieren, Parmezaanse kaas en pecorino), paccheri totani e peperoni verdi (pasta met pijlinktvis en groene peper), palamita con erbette (bonito, familie van de makreel) en spaghetti con alici, pomodorini e pecorino (spaghetti met ansjovis, tomaatjes en pecorino). Welk gerecht je tijdens een verblijf op het eiland ook probeert, verser dan de vis op Procida kan bijna niet en dat is honderd procent smullen geblazen.

Coniglio alla procidana

Net als op het buureiland Ischia weten ze ook op Procida op smakelijk wijze een konijn te bereiden. Het recept van de coniglio alla procidana dateert hoogstwaarschijnlijk uit de Bourbon-periode, toen de koninklijke familie het eiland Vivara had omgevormd tot jachtreservaat waar onder andere wilde konijnen rondhuppelden.

Bij de bereiding is de vuistregel dat het konijn niet meer dan een kilo en honderd gram mag wegen, een regel die door lokale chefs nog altijd in acht wordt genomen. Het vlees wordt op een laag vuur gekookt in een traditionele terracotta pan. Hier worden lokale trostomaatjes, knoflook, rozemarijn, olijfolie en een scheut witte wijn aan toegevoegd. Het levert een heerlijk zacht en goed gekruid stukje vlees op dat rijk is aan de smaken die het eiland te bieden heeft.

Lingua di bue

Een absolute eilandspecialiteit die je moet hebben geprobeerd, is de lingua di bue. Het is een luchtig gebakje dat bestaat uit twee lagen bladerdeeg met daartussen een frisse citroencrème. De vorm doet denken aan een tong, wat de naam van deze delicatesse verklaart. De eerste lingua werd gebakken door Pasquale Mazziotti van de historische Bar Roma in Marina Grande en groeide al snel uit tot een geliefd gebakje. Bij Bar Roma toveren ze nog steeds dagelijks meerdere ladingen lingua’s uit de oven en is dé aangewezen plek om deze lekkernij te proeven. Naast de klassieke variant met citroencrème zijn er inmiddels nog een aantal andere varianten bijgekomen. Je kunt je ook tegoed doen aan een warme lingua met banketbakkersroom of met een chocoladevulling.

Citroenen

De kustgebieden in Campania staan bekend om de grote citroenen die in allerlei gerechten worden verwerkt. Aan de Amalfikust zijn terrassen gevuld met deze vruchten, ook het Sorrentijns schiereiland is ermee bezaaid. Op Procida kom je de geurige citroen ook in groten getale tegen. Iedereen met een stuk grond heeft wel een aantal bomen waar het natuurlijke goud aan de takken bungelt. De middelgrote citroenen van Procida hebben als bijnaam limoni di pane, broodcitroenen. Deze benaming dankt zijn naam aan het witte gedeelte direct onder schil dat enorm sponsachtig is en wat weg lijkt te hebben van een stuk brood. De citroenen hebben een heerlijk intense geur en het sap heeft een verfrissend zure smaak. Zowel het sap als de citroen zelf wordt in talrijke gerechten verwerkt: vlees of vis dat met vers geperste sap op smaak wordt gebracht of een salade met grof gesneden stukken citroen, knoflook, ui en olijfolie. Ook wordt de citroen simpelweg in plakjes gesneden om direct, zonder toevoeging van andere ingrediënten, op te worden gesmikkeld. De citroenen van het eigen land worden ook voor de bereiding van huisgemaakte desserts gebruikt, wat een absolute smaakmaker is. En niet te vergeten, leveren de vruchten ook een zeer smakelijke limoncello op.

Fogliolì

Naast de inmiddels wereldberoemde limoncello, zag er een ander product op Procida het levenslicht waar ook een hoofdrol voor de citroen is weggelegd. Waar voor de limoncello de schil van de citroen essentieel is, vormen voor deze unieke likeur de citroenbladeren de basis. De likeur draagt de toepasselijke naam Fogliolì, een verwijzing naar de citroenbladeren waarmee het drankje wordt gemaakt.

De Fogliolì-likeur ontstaat door citroenbladeren in alcohol te weken, samen met wat citroenschillen. Wanneer de bladeren zijn geplukt, moeten deze binnen een paar uur al in de alcohol liggen om het beste resultaat te kunnen garanderen. Het eindresultaat is een vloeistof met een gele gloed die net iets transparanter is dan de klassieke limoncello. Bij het drinken van de likeur overheerst de typerende smaak van citroenblad maar er is ook een vleugje citroenschil waar te nemen. Fogliolì is een mix tussen het zuur van de citroen en het bittere van de bladeren, wat een perfecte match blijkt te zijn. Doordat er in verhouding minder suiker aan het geheel wordt toegevoegd dan aan limoncello, behoudt de likeur zijn bittere en kruidige smaak.

Reisgids

Met de digitale reisgids Procida – Parel in de Golf van Napels heb je alle informatie op zak om het beste uit een bezoek aan deze kleurrijke parel te halen. Ik deel hierin mijn persoonlijke tips voor het eiland waar ik lang geleden mijn hart aan heb verloren. Heerlijke plekken waar je kunt proeven van de eilandspecialiteiten, verborgen plekjes en unieke uitkijkpunten heb ik allemaal in de reisgids verzameld. Je vindt bovendien handige informatie die goed van pas kan komen, zoals de bereikbaarheid en het openbaar vervoer en ik tip een aantal fijne accommodaties wanneer je langer dan een dag op het eiland wilt verblijven. Daarnaast heb ik een mooie wandelroute uitgestippeld waarin ik een aantal van mijn favoriete hoogtepunten heb verwerkt.

Meer tips voor Procida zijn te vinden in onderstaande artikelen:

• Procida: Parel in de Golf van Napels
• Waarom je het eiland Procida absoluut moet bezoeken
• Conosci Procida – Muzikale liefdesverklaring aan de Italiaanse Culturele Hoofdstad 2022
• Fogliolì: de citroenbladlikeur van Procida
• Waar slapen op het eiland Procida

Elk gebied kent haar eigen culinaire specialiteiten, zo ook de regio Campania. Waar de Italiaanse keuken wordt gekenmerkt door de eenvoud van de gerechten en het gebruik van verse ingrediënten, is dat op het eiland Ischia niet veel anders. Net als op het vasteland smul je hier van de heerlijkste pasta’s en pizza’s, precies zoals je in de rest van Italië gewend bent. Toch kent Ischia een aantal gastronomische traktaties die onlosmakelijke met het eiland zijn verbonden en alleen hier smaken zoals ze zijn bedoeld. Om het eiland beter te leren kennen, mogen deze specialiteiten niet ontbreken. Ik geef daarom een aantal smakelijke tips die je kunt onthouden voor een bezoek aan Ischia.

Cornetto ischitano

Wie vaker in Italië komt, weet dat het ontbijt van Italianen voornamelijk uit zoetigheid bestaat. Italianen starten de dag thuis met een kom melk en wat koekjes, of aan de bar met een straffe espresso en een warme cornetto of een andere zoete lekkernij die vers uit de oven komt.

Op Ischia begin je de dag met een cornetto ischitano, een ware eilandspecialiteit. Het heeft veel weg van een gewone cornetto, maar wanneer je goed kijkt zul je het verschil al snel opmerken. De cornetto ischitano wordt met twee soorten deeg bereid en dat is duidelijk in het eindresultaat terug te zien: goudbruine strepen worden afgewisseld met bijna witte stroken deeg. Deze lekkernij is een combinatie van brioche- en bladerdeeg, waar wat sinaasappelschil en vanille aan wordt toegevoegd. Deze mix levert een geurige, luchtige en zachte cornetto op die minder kruimelig is dan de standaard croissant en een net iets stevigere bite heeft. De originele cornetto ischitano wordt gevuld met room en kersen, een vulling die tijdens het afbakken in de oven samensmelt met het deeg. Het is een absolute hemelse traktatie en de beste manier om je dag op het eiland mee te beginnen. 

Zingara ischitana

De zingara ischitana is een redelijk jonge creatie waar eilandbewoners bijzonder trots op zijn. Hoewel het om een vrij eenvoudig broodje gaat, wordt het als een culinaire delicatesse beschouwd en wist het in korte tijd de harten van de ischitani te veroveren. De Zingara bestaat uit twee sneetjes knapperig brood die worden besmeerd met mayonaise en vervolgens worden belegd met tomaatjes, mozzarella, rauwe ham en wat basilicum. Het broodje ontstond in 1977 bij La Virgola, een pub/broodjeszaak in Ischia Ponte waar met het verse brood van de plaatselijke bakker de heerlijkste sandwiches werden belegd. In de keuken werd er geëxperimenteerd met nieuwe combinaties. Op een avond in augustus 1977 ontstond het idee van de Zingara, wat een ware explosie aan smaken bleek te zijn. Een nieuwe eilandspecialiteit was hiermee geboren. Het nieuws van dit eenvoudige meer zeer smaakvolle broodje verspreidde zich als een lopend vuurtje over het eiland en trokken mensen speciaal naar Ischia Ponte om hun tanden in een knapperige zingara van Bar Virgola te kunnen zetten.

Inmiddels is het gerecht in vrijwel elke eetgelegenheid op Ischia te bestellen. Naast de variant met geroosterd brood, is er ook de zinagara die van pizzadeeg wordt gemaakt. Beide versies moet je zeker geproefd hebben wanneer je het eiland bezoekt.

Coniglio all’ischitana

De nummer één specialiteit van Ischia is zonder twijfel de coniglio all’ischitana. De geschiedenis van de gerecht gaat dan ook al heel wat eeuwen terug. Het recept zou rond 470 voor Christus zijn ontstaan toen het eiland bijna werd overspoeld door wilde konijnen. De Aragonese koningen kwamen graag op het eiland bijeen om op deze dieren te jagen, die vervolgens volgens een authentiek recept door de huisknecht werden bereid. Hoewel het originele recept door de jaren heen meerdere malen is aangepast, behoort konijn absoluut tot de klassiekers van de Ischitaanse keuken die je zeker geproefd moet hebben.

In het verleden werd er voor het fokken van de konijnen een greppel gegraven, een fosso dei conigli. Deze was ongeveer twee meter diep en bood de dieren de ruimte om rond te huppelen, te groeien en zich voort te planten. De ruimte om te kunnen graven en zich vrij te bewegen was essentieel aangezien dit meer smaak en textuur aan het vlees gaf. Wanneer de konijnen eenmaal stevig genoeg waren, werden ze uit het hol gehaald, geslacht en geserveerd voor de lunch.

Het konijnenvlees wordt bereid in een terracotta pan waar onder andere knoflook, olijfolie, witte wijn, tomaten en kruiden aan wordt toegevoegd. Wanneer je van deze specialiteit wilt proeven, moet je deze vaak vooraf bestellen omdat het gerecht een lange bereidingstijd heeft. De saus die bij de bereiding vrijkomt, wordt gebruikt om pasta mee op smaak te brengen. Het authentieke recept schrijft bucatini voor, pastaslierten met een gaatje in het midden. Maak de pasta af door er een flinke lading geraspte Parmezaanse kaas overheen te strooien en smul van deze unieke smaakexplosie.   

Rucolino

Het eiland mag ook een likeur tot haar specialiteiten rekenen: Rucolino. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt Rucolino van wilde rucola gemaakt, een plant die op Ischia in overvloed groeit. Rucola staat bekend om de pittige, licht bittere smaak met kruidige tonen en dat zijn precies de smaken die in de likeur de boventoon voeren. Met een scherpe smaak blijkt Rucolino ook nog eens perfect voor de spijsvertering te zijn en zeer geschikt om na de maaltijd een glaasje van te nippen.

Amaro A’piperna

Naast rucola komt ook wilde tijm veelvuldig op het eiland voor, met name op de hellingen van de imposante Monte Epomeo. De plant wordt veel in de lokale keuken gebruikt, je proeft dit kruid onder andere in de coniglio all’ischitana.

Met de juiste kennis en de nodige creativiteit, ontwikkelde Giuseppe Di Massa een uniek recept waarin de hoofdrol voor de piperna (wilde tijm) was weggelegd. Hij gebruikte de plant om een kruidenbitter te produceren, waarvan het recept tot op de dag van vandaag geheim is. De amaro A’piperna is met aromatische kruiden ideaal als digestief na de maaltijd.

Visspecialiteiten

Aangezien Ischia wordt omringd door zee, is het logisch dat hier ook veel visgerechten op de menukaarten te vinden zijn. Naast het toerisme vormt de visserij één van de belangrijkste inkomstenbronnen van het eiland. Vissers trekken er ’s morgens vroeg op uit om uiteindelijk terug te keren met de verse vangst die op de vismarkt wordt verkocht. Locals en restauranteigenaren komen hier hun inkopen doen en verwerken de verse vis in de smakelijkste gerechten. Zo kun je je tegoed doen aan een pasta met verse vongole, een frisse salade met octopus, gefrituurde of gegrilde stukjes vis, kreeft of je kunt vragen naar de vangst van de dag.

Vini d’Ischia

De vruchtbare vulkanische grond van het eiland heeft gezorgd voor een aantal goede wijnen. Verspreid over terrassen op soms onmogelijke locaties zijn goed gevulde wijnstokken te vinden. Het is een productie en traditie die eeuwen teruggaat. Toen de eerste Grieken in de achtste eeuw voor Christus hier voet aan wal zetten, werd en vrijwel direct met de druivenproductie gestart. Zij begrepen maar al te goed dat de vruchtbare tufsteenbodem een unieke en kenmerkende smaak aan de druiven zou geven.

Men begon met de aanleg van terrassen en op een gegeven moment werd vrijwel elk stukje land op Ischia in beslag genomen door wijngaarden. De wijnproductie vormde de belangrijkste inkomstenbron, grote voorraden waren bestemd voor het vasteland. De toenemende toeristenstroom in de jaren vijftig van de vorige eeuw zorgde ervoor dat veel arbeiders van het land werden gehaald om in deze nieuwe opkomende sector te werken. Veel wijngaarden werden verlaten maar er zijn nog steeds een aantal goede wijnmakers op het eiland actief waar je kennis kunt maken met de smakelijke wijnen van Ischia. Ook in vrijwel elk restaurant en bar worden eilandwijnen geschonken zodat je kunt proeven van een stukje Ischia in je glas.

Reisgids Ischia

Het e-book Ischia – Het groene eiland in de Golf van Napels biedt alle inspiratie en informatie om alles uit een verblijf op het eiland te kunnen halen. Ik heb mijn persoonlijke tips verzameld zodat jij de mooiste plekken op het eiland niet hoeft te missen. Fijne adressen om neer te strijken voor een aperitief of een uitgebreide maaltijd, prachtige wandelroutes en bijzondere verhalen die jou het ware gezicht van Ischia laten zien. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen, zoals de bereikbaarheid en het openbaar vervoer en ik tip een aantal heerlijke accommodaties.

Meer tips voor Ischia zijn te vinden in onderstaande artikelen

• De mythe van Tifeo onder het eiland Ischia
• De magische tuin La Mortella op Ischia
• Ischia: het groene eiland in de Golf van Napels
• Sant’Angelo – Pittoresk vissersdorpje op Ischia
• De geniale vriendin op het eiland Ischia